'Wij zijn het risico'
Bellemakers heeft decennialang bij diverse woningcorporaties gewerkt en kwam daarbij regelmatig bij bewoners over de vloer. Dat leverde inzichten op die ‘je zelf niet had kunnen verzinnen’. Jaren later staat ze aan het roer van het Eindhovense project Space-S, dat ze in samenwerking met bewoners heeft ontwikkeld. Die participatie beschouwt zij als belangrijkste speerpunt van het project en misschien wel van alle projecten in de bouw.
Locatie, locatie, locatie
Nu hoeft niet elk project Space-S te zijn, geeft Bellemakers toe. “Belangrijk is om jezelf altijd af te vragen: welke vraag wil ik met dit project beantwoorden? Plekken zijn namelijk bepalend, net als de mensen die er komen te wonen.” Als stadsgezant streeft Bellemakers integraal gebiedsgericht werken na. Concreet vertaalt zich dat naar ontdekken wat een plek nodig heeft en daarop handelen. “Zodanig dat mensen voelen dat ze serieus genomen worden”, zegt ze. “We vinden het eng om bij mensen aan te bellen en dekken ons veelal in, maar zelfs door eens op de koffie te gaan zie je al gauw wat voor verbeteringen je kunt aanbrengen.”
Om onze traditionele processen in de bouw te doorbreken, is het volgens Bellemakers zaak dat we de voorkant van het proces goed inkleden. Ze verwijst daarbij vooral naar zorgvastgoed, omdat in deze sector een tekort aan werknemers dreigt. “Dat maakt zorg vele malen complexer dan het woningtekort”, zegt Bellemakers. “Des te meer omdat zorgvastgoed niet sec om de bewoners gaat, maar ook om zorgpersoneel. Stel je voor: als je een zorggebouw middenin het bos zet, moet je daar als medewerker ’s nachts doorheen fietsen. Op die manier moeten we over locaties en hun waarde gaan nadenken.”
Van efficiëntie naar zingeving
Die gedachtegang is vooral belangrijk als we naar de stad kijken. Een veelgehoord issue is dat er tegenwoordig te weinig ruimte in de stad is, zeker voor zorg. Volgens Bellemakers is dat niet per definitie waar. “Het gaat veel meer over het toevoegen van zingeving”, zegt ze. “We hebben een enorm gevarieerde groep zorgbehoevenden: kinderen van 8 jaar tot eenzame senioren en somatische klachten tot psychogeriatrische. Hoe maak je voor hun een plek waar ze zich thuis voelen? Misschien hebben we wel een hospice voor jongeren nodig, want als een twintiger kanker krijgt, wil hij nog steeds bier kunnen drinken. Op die manier moeten we ons bewust worden van de stad.”
De gedachte dat meer ruimte gelijk staat aan kwaliteit, komt volgens Bellemakers voort uit de afgelopen eeuw, waarin het traditionele gezin hoogtij vierde. Intussen realiseren we ons dat er een enorme pluimage aan doelgroepen is die andere waarden nastreven. “Toch zijn er nog maar weinig ontwikkelaars die bijvoorbeeld besluiten voorzieningen voor jong dementerenden te maken, bijvoorbeeld”, zegt Bellemakers. “Dat komt nog wel, net zoals dat we nu inzien dat ouderen vaak in hun stad willen blijven wonen."
“Weet je wat het is?” sluit Bellemakers af. “Wij zeggen altijd dat bewoners een risico kunnen zijn, maar eigenlijk zijn wij het risico. Vaak past iets niet in onze processen, want we hebben alles al in een programma gegoten. Het gaat vaak natuurlijk over miljoenen, maar dan nog denken wij te vaak dat we weten wat mensen nodig hebben. We kunnen het niet alleen. Willen we echt goed handelen, dan moeten we luisteren naar mensen die op de locatie wonen, werken, spelen en leven. Een goede opdrachtgever is hierin zaligmakend.”
Lees verder in Stedebouw & Architectuur, editie Bouw & Zorg 2023
De volledige versie van dit artikel lees je in de eerstvolgende editie van Stedebouw & Architectuur, thema Bouw & Zorg. Deze verschijnt op vrijdag 24 februari. In deze editie staan collectieve woonvormen centraal, alsook het maatschappelijke belang van deze woonvormen.
Het betreft een digitale editie van Stedebouw & Architectuur. Toegang tot deze editie krijg je via onze nieuwsbrief.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Lezing over de sociaal-fysieke aanpak in stadswijken
26 feb om 07:30 uurIn ons nieuwste magazine dat nu in productie is, wordt een rapport besproken dat gaat over…
Droge voeten in je woning dankzij groennorm
23 feb om 07:30 uurDrie grote banken pleitten deze week voor de invoering van een klimaatlabel voor koopwoningen. Maar wat nu als…
Doe mee: hoe denk jij over een gezonde openbare ruimte?
16 feb om 07:30 uurKunnen vuistregels voor de gezonde leefomgeving jou verder helpen? Het RIVM en het ministerie van…
Rijke biodiversiteit: gunstige invloed op gezondheid
15 feb om 07:30 uurBiodiversiteit heeft niet alleen betrekking op de planten- en dierenwereld. Een rijke biodiversiteit heeft ook…
Nieuwe zorgvisie met toekomstige woonvormen
14 feb om 07:30 uurMet een nieuwe, eigen zorgvisie - ‘Wonen met Zorg’ - wil INBO het gesprek aangaan met betrokkenen op het gebied…
Nieuwe groennorm steden vergt vele miljarden
13 feb om 07:30 uurGeen enkele bestaande norm in Nederland stelt kwaliteitseisen aan groenvoorzieningen. Mocht er alsnog een…
Spaghetti aan regels belemmert huisvesting en zorg ouderen
12 feb om 07:30 uurIn 2014 besefte Bart Bijlsma dat het nieuwe overheidsbeleid, gericht op langer zelfstandig thuis wonen van…
Seminar De Bewoner Centraal 2.0 zet grote stappen vooruit
9 feb om 10:25 uurDe grootste uitdaging om de bestaande woningvoorraad te verduurzamen is niet de…
Reactie toevoegen