Houten passerelle Zwolle bespaart ruim 70 procent CO2-uitstoot

vrijdag 6 januari 2023
timer 3 min

Een visual van de houten passerelle over station Zwolle. © Karres en Brands

De houten voetgangersbrug over station Zwolle, dat het zuidelijke stadsdeel verbindt met het centrum, krijgt de uitstraling van een opgetilde straat, met groen, water en zitgelegenheden. Door het gebruik van hout wordt ruim zeventig procent CO2-uitstoot bespaard ten opzichte van een stalen constructie.

Om de duurzaamheid van de houten brug ten opzichte van een 'gewone' brug te kunnen berekenen werd een vergelijkbaar ontwerp gemaakt voor een stalen brug. "Toen we de twee ontwerpen met elkaar vergelijken kwam de milieubelasting voor de houten brug 59 procent lager uit dan die van de stalen brug", rekent projectmanager Bram 't Mannetje voor in een al eerder gepubliceerd artikel op de site van ProRail. "In het uiteindelijk ontwerp is dat zelfs 74 procent minder. De CO2-uitstoot was eerst 61 procent lager en in het uiteindelijke ontwerp boven de 70 procent."

De 130 meter lange en 10 meter brede passerelle vormt een aanjager in een duurzame gebiedsontwikkeling van het stationsgebied. Het laat de impact zien van thema’s als biodiversiteit, klimaat, mobiliteit, inclusiviteit en circulariteit. Het ontwerpteam heeft gestuurd op het tastbaar maken van deze expressie. Uniek aan de loopbrug is dat gekozen is voor een brugconstructie in Europees zachthout. De brug heeft vier parallel liggende gelamineerde houten hoofdliggers, opgebouwd uit identieke overspanningen van 34 meter. Het hout wordt aangevuld met zwartstalen details. De 1340 millimeter hoge liggers worden in dwarsrichting met koppelstukken aan elkaar bevestigd en worden gedragen door zwartstalen portalen. Ook de liftschachten en doorlopende robuuste leuningen worden in hout uitgevoerd. De houten brug geeft hiermee 74% minder CO2-uitstoot ten opzichte van een stalen brug.

Een ‘daktuin’ op de brug 

Een houten brug van deze afmetingen is al uniek, maar de passerelle combineert de houten draagconstructie bovendien met een brugdek in cross-laminated timber (CLT). Om waterdichtheid van de toplagen te garanderen, komt op het houten dek een dubbeldikke EPDM-laag. Een ‘daktuinconstructie’ bovenop de houten liggers geeft de basis voor een gezonde bodem. Elk seizoen geeft een unieke beleving en de diversiteit aan beplanting en verscholen plekken geeft ruimte voor vogels, vleermuizen en insecten. Een uitgekiend en robuust watersysteem voedt de beplanting en is ook zichtbaar. De beleving van het water komt in verschillende vormen terug, van een waterkunstwerk, een watertrap als speelelement tot aan subtiele ribbels in de goot om de dynamiek van water te vergroten. De passerelle is voor iedereen toegankelijk, veilig en aantrekkelijk. Door de transparante balustrade kan ook een kind de omgeving zien, bankjes zijn zo gepositioneerd dat rolstoelers tussen uitrustende mensen zitten en de doorgaande watergoot vormt tegelijkertijd een subtiele gidslijn voor blinden en slechtzienden. Fietsers kunnen gemakkelijk gebruik maken van de royale liften. Kortom, een brug voor iedereen. 

De daktuinconstructie bovenop de houten liggers. Karres en Brands
De daktuinconstructie, met een diversiteit een beplanting, is voor iedereen toegankelijk, veilig en aantrekkelijk.© Karres en Brands

De beleving vanaf ooghoogte 

De vorm, constructie en inrichting van de passerelle volgt uit het radicaal centraal stellen van de beleving vanaf ooghoogte. De stationsstraat van Zwolle is letterlijk over het spoor doorgetrokken. De voetgangersbrug krijgt hiermee de uitstraling van een ‘opgetilde straat’, met groen, water en zitgelegenheden. De indeling van het brugdek geeft een aaneenschakeling van verschillende plekken en belevenissen, waarbij de zichtlijnen dankzij de S-vorm telkens subtiel veranderen. De brug gaat een dialoog aan met de omgeving.

Bovenbouw apart uitgewerkt

Dura Vermeer gaat de onderbouw van de passerelle bouwen. De aannemer is de winnaar geworden van de aanbesteding van ProRail namens de gemeente Zwolle. De bovenbouw wordt apart uitgewerkt en aanbesteed. De bouw van de passerelle start in 2023 en loopt door tot eind 2024.

Het definitieve ontwerp is gemaakt door een integraal ontwerpteam onder leiding van Karres en Brands, samen met ipv Delft, Ingenieurbüro Miebach (Duitsland) en Attis. De gemeente Zwolle en ProRail maakten deel uit van het ontwerpteam. De afgelopen anderhalf jaar heeft dit team gezamenlijk gewerkt aan het ontwerp van deze duurzame loopbrug in Europees naaldhout. Daarnaast is met een uitgebreid participatietraject de stad meegenomen in het ontwerp. Om ruimte te maken voor de bouw is inmiddels het gebouw naast het stationsgebouw gesloopt.

Zwolle is niet de eerste stad die een houten draagconstructie over het station plaatst. Delfzijl en Assen gingen de hoofdstad van Overijssel voor. 
 

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Maak ook kans op de Blue Zone Festival Award

14 feb om 07:30 uur

Ben jij dagelijks bezig met ruimtelijke ontwikkelingen en maatschappelijke interventies? En dragen die ook bij…

Lees verder »
descriptionArtikel

MOVE24: hét event voor een beweegvriendelijke leefomgeving

13 feb om 07:30 uur

Met 140 enthousiaste professionals uit het fysieke en sociale domein, die samenkwamen in Omnisport Apeldoorn,…

Lees verder »
descriptionArtikel

Natuurinclusief bouwen: voorbij de bevlogenheid

12 feb om 07:30 uur

Dertien van de achttien miljoen Nederlanders wonen in steden, die cruciaal zijn voor het behoud van…

Lees verder »
descriptionArtikel

Inspiratie voor veilig ontwerp en beheer leefomgeving

6 feb om 07:30 uur

De openbare ruimte in Nederland wordt een steeds intensiever gebruikt speelveld. Waar tal van actoren zich…

Lees verder »
descriptionArtikel

Week van en manifest voor De Rechtvaardige Straat

4 feb om 07:30 uur

Een rechtvaardige straat is een plek waar je de rijkdom van de openbare ruimte ten volle kunt ervaren en…

Lees verder »
descriptionArtikel

Rapportcijfers voor biodiversiteit in gebiedsontwikkelingen

31 jan om 07:30 uur

Sinds enkele jaren hanteren gemeenten een puntensysteem voor biodiversiteit in plannen voor gebiedsontwikkeling…

Lees verder »
descriptionArtikel

Autoluwe binnensteden randvoorwaarde woningbouwopgave

29 jan om 16:14 uur

Op verschillende plekken in Nederland - maar zeker ook daarbuiten – kiezen steden voor ‘autoluw’. De…

Lees verder »
descriptionArtikel

Dashboard Duurzame Leefomgeving wordt ‘Toekomstbestendig’

27 jan om 07:30 uur

Begin oktober werd de lancering van het Nationaal Dashboard Duurzame Leefomgeving (NDDL) aangekondigd. De…

Lees verder »