Leren van Buitenveldert: leg nooit al je eieren in een mandje!

woensdag 13 juli 2022
Als we praten over herstructureren en verdichten, dan denken de meeste vakgenoten waarschijnlijk aan de naoorlogse woonwijken waar de afgelopen dertig jaar ongelofelijk gesloopt, verdicht en vooral ook verbeterd is. Zelf woon ik in Buitenveldert Amsterdam, ook zo’n naoorlogse woonwijk, maar dan een waar verdichting heeft plaatsgevonden zonder herstructurering.

Verdichting bestaat in Buitenveldert uit een integrale benadering van wonen, werken en voorzieningen. Woontorens in aanbouw langs de Buitenveldertselaan van de Amerikaanse starchitect Jeanne Gang voegen een nieuwe categorie van wonen toe. De Gelderlandplein Mall heeft recentelijk verdichting en verbeteringsslagen ondergaan en trekt drommen bezoekers. Meest in het oog springend is nu dat ook alle kantoorgebouwtjes worden opgeknapt en van extra vloeren en nieuwe kwaliteiten voorzien. 

Vaak is gezegd dat de herstructureringswoede, het radicaal op de schop nemen van een wijk, aan Buitenveldert voorbij is gegaan doordat er relatief weinig corporatiebezit is, betrekkelijk veel eigen woningbezit en een fijne variatie aan woningtypen met relatief weinig galerijflats, een voor deze periode zo kenmerkend gebouwtype. Zelf denk ik dat de uitgekiende stedenbouwkundige opzet van de wijk, 75 jaar geleden ontworpen door Jacoba Mulder van de Amsterdamse stedenbouwkundige dienst, een belangrijke rol speelt. De ruimtelijke kwaliteit van Buitenveldert is indrukwekkend: futuristische collectieve hoven, volwassen bomen met eekhoorns, de puntgave natuurinclusieve inrichting van straten en openbare ruimte en een geweldige relatie van langzaam verkeer met het ommeland. De wijk is prachtig ruim en groen, maar dan zonder het gevoel van ontheemding en een gebrekkige sociale veiligheid die zo vaak aan de naoorlogse wijken kleeft. 

Er is echter nog een belangrijke reden waarom ik denk dat Buitenveldert de tijd ongeschonden heeft doorstaan. Buitenveldert heeft als wijk altijd een gespreid maatschappelijk belang gediend van wonen, werken en voorzieningen, gericht op een gemêleerd publiek en niet enkelzijdig op overwegend sociale woningbouw met minimale voorzieningen in beheer bij corporaties. Bijna dertig procent van het vloerareaal heeft een niet-woonfunctie. Overal in de wijk zijn naast maatschappelijke en culturele voorzieningen ook kleine kantoorcomplexen heen geweven voor overwegend commerciële dienstverlening. Dit betreft soms vrijstaande kantoorbebouwing, maar ook veel grote appartementengebouwen hebben kleinschalige kantoor- en werkvloeren op laag 1, 2 en 3. Dit lijkt vanzelfsprekend, maar het is eigenlijk een wonder gegeven de doctrine van de modernistische functiescheiding.

Zien we verdichten vooral als verbeteren, dan moet je zoals het oude spreekwoord zegt niet al je eieren in een mandje doen: richt je nooit op een enkele doelgroep en belangrijker, kijk bij verdichten vooral verder dan het toevoegen van uitsluitend woningen in een enkele categorie of van een enkele realiserende partij. Kijk goed naar de voorzieningen en voeg veel kleinschalige werkgelegenheid toe. 

Vergeet vooral nooit dat goede verdichting begint met een goed stedenbouwkundig plan. Dat gaat zo 75 jaar mee!


Cover S&A GD 2022Dit artikel verscheen eerder in Stedebouw & Architectuur, editie Renovatie & Herstructurering van 2022, die op 15 juli 2022 verscheen. Je kunt de editie nabestellen. Een exemplaar kost € 25,- exclusief verzendkosten. Mail naar administratie@acquirepublishing.nl met jouw NAW-gegevens en (indien noodzakelijk) een opdrachtnummer.

Gegarandeerd alle edities van Stedebouw & Architectuur per jaar ontvangen, inclusief de Innovatiecatalogus? Neem dan een abonnement.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Nieuwe Ring Zuid zorgvuldig ingebed in landschap Groningen

23 aug om 07:30 uur

Na een ingrijpende operatie wordt op maandag 2 september de zuidelijke ringweg van Groningen weer geopend voor…

Lees verder »
descriptionArtikel

8 keer natuur en vergroenen in een stedelijke omgeving

22 aug om 07:30 uur

Tijdens het laatste KAN Café sprak ecoloog Robbert Snep (Wageningen Universiteit & Research) uitgebreid…

Lees verder »
descriptionArtikel

Utrecht Nabij: ruimtelijk ordening biedt betere mobiliteit

20 aug om 07:30 uur

in de metropoolregio Utrecht wordt het instrument van de ruimtelijke ordening ingezet om de mobiliteit van de…

Lees verder »
descriptionArtikel

Gemeente Den Haag pakt in de Binckhorst deels de regie terug

19 aug om 07:30 uur

In Den Haag wordt in de Binckhorst al bijna twee decennia gewerkt aan een van de grootste gebiedsontwikkelingen…

Lees verder »
descriptionArtikel

Condities creëren voor duurzame stedelijkheid

16 aug om 07:30 uur

Als gasthoofdredacteur van ons themanummer Gebiedsontwikkeling dook Gert-Joost Peek diep in zijn vakgebied. Hij…

Lees verder »
descriptionArtikel

Eindafrekening van Kaderrichtlijn Water zal genadeloos zijn

14 aug om 13:00 uur

De doelstellingen van de Kaderrichtlijn Water gaat Nederland bij de toetsing in 2027 niet halen. Dat vindt…

Lees verder »

Deelmobiliteit oplossing voor nieuwe gebiedsontwikkelingen?

8 aug om 07:30 uur

Wat is de impact van een autoluwe inrichting en een lage parkeernorm voor het mobiliteitsgedrag van de bewoners…

Lees verder »
descriptionArtikel

Kleurrijke tentoonstelling over tuindorpen en tuinsteden

7 aug om 07:30 uur

Voor een (inter)nationaal beeld over verleden, heden en toekomst van wonen in een gezonde, groene omgeving kun…

Lees verder »