Collectief wonen kent veel belemmeringen die het ontmoedigen, maar desondanks neemt het nu echt een vlucht. Ontdek de vele voordelen, verzameld door experts Bernard Smits (voorzitter Cooplink) en Yvonne Witter (ZorgSaamWonen).
De 10 voordelen van collectief wonen

Het is zonde dat er bij zowel professionals als bij ‘gewone’ burgers nog zoveel onwetendheid bestaat over collectief wonen. Desondanks zijn wij optimistisch, want collectief wonen wint terrein en zal alleen nog maar in aantal en variatie toenemen. Niet gek, gezien de vele voordelen die deze woonvorm biedt. Wij kunnen zo tien redenen opnoemen om te investeren in collectief wonen.
10 voordelen van collectief wonen
- Collectief wonen draagt bij aan het welzijn, welbevinden en woongeluk van bewoners. Bewoners kunnen hun talenten inzetten voor de andere bewoners. Dat vindt iedereen prettig. Iedereen wil nodig zijn. Soms heb je iets te geven, soms kun je ontvangen. Die wederkerigheid zit ingebakken bij het collectief wonen.
- Collectief wonen voorkomt of vermindert eenzaamheid. Je bent onderdeel van een gemeenschap, contact is altijd nabij. Je treft elkaar verwacht en onverwacht. Laagdrempelig, terloops én doorlopend als je dat wilt.
- Collectief wonen is goedkoper omdat je voorzieningen, spullen en ruimten deelt. En omdat er niet zelden iemand in je collectief woont die je kan helpen, zodat je geen dure professional hoeft in te huren.
- Collectief wonen draagt bij aan leefbaarheid van de buurt. Bewoners die eigenaarschap voelen voor hun woning en woonomgeving onderhouden hun huis en omgeving beter.
- Collectief wonen is duurzaam: mensen delen voorzieningen, zoals ruimten, auto’s, fietsen, gereedschap of wasmachines. Zo wordt er bespaard op spullen en wordt de afvalberg verkleind. Vrijwel alle initiatieven streven ernaar duurzaam materiaal bij de bouw toe te passen en houden er een duurzame leefstijl op na. Je motiveert elkaar ook om het milieu minder te belasten.
- Collectief wonen is architectonisch uitdagender. Bewoners hebben een grote stem in het ontwerp, waardoor de leefwereld van de bewoner centraal staat en niet zozeer een efficiënte manier van bouwen. Het resultaat is daardoor vaak speelser, duurzamer en origineler.
- Collectief wonen draagt bij aan langer zelfstandig wonen. Bewoners helpen elkaar met kleine en grote klusjes. Als iemand een partner met een zorgbehoefte heeft, staat die persoon er niet alleen voor. Door elkaar te steunen, kun je langer zelfstandig wonen.
- Collectief wonen draagt bij aan zelfkennis en zelfontplooiing. Je leert jezelf nog beter kennen als je in groepsverband samenwoont en daardoor anderen beter leert begrijpen. Het vergroot je empathisch vermogen en versterkt sociaal gedrag.
- Collectief wonen vergroot je gevoel van veiligheid. Er zijn altijd mensen om je heen waarop je kunt terugvallen. Je staat er nooit alleen voor.
- Collectief wonen-projecten stellen zich veelal open voor de buurt. Vaak beschikken ze over voorzieningen waarvan ook de buurt kan gebruikmaken. Dat draagt bij aan de sociale cohesie van een buurt.
Voor elk wat wils
Natuurlijk past niet iedereen in een collectief woonproject, maar omdat de variatie ervan toeneemt, is er bijna voor elk wat wils. Zo zijn er tiny houses, erfdeelprojecten, Knarrenhofjes, Thuishuizen, meergeneratiewoongemeenschappen, woongemeenschappen met zorg, CPO+-projecten, ecodorpen, woningdelers of Community Land Trusts. We organiseren vanuit Cooplink en ZorgSaamWonen regelmatig excursies naar verschillende vormen van collectief wonen om te inspireren en mensen bewust te maken van de mogelijkheden. Daarom zijn we ook blij met de jaarlijkse Gemeenschappelijk Wonen Dag, waarop tientallen woongemeenschappen de deuren openen.
7 x G: van Grond tot Geduld
Een woonproject ontstaat niet vanzelf. Er zijn zeven G’s voor nodig: Grond, Gemeente, Groep, Geld, Gemeenschap, Gebouw en Geduld. En dat alles leidt vervolgens tot een achtste, negende en tiende G: Geluk, Gezelligheid en Genot. En, eerlijk is eerlijk, natuurlijk leidt het ook tot Gedoe! Maar zelfs deze laatste G hoeft geen probleem te zijn. Je kunt goede afspraken maken over hoe met gedoe om te gaan. Daarbij helpt een sterke gedeelde visie op het wonen, organisatorische afspraken, een zuivere besluitvorming en een stappenplan voor als er een conflict is. Dat kunnen bewoners vooraf afspreken met elkaar. Maar ook dan is het een kwestie van accepteren dat er af en toe gedoe is. Zonder wrijving geen glans! Daar groeit een gemeenschap van.
Dertig obstakels
Naast deze tien redenen om te investeren in collectief wonen zijn er minstens zoveel obstakels. Cooplink bracht bijvoorbeeld een dertigtal belemmeringen in wet- en regelgeving voor wooncoöperaties in beeld naar aanleiding van een motie in de Tweede Kamer. Cooplink droeg ook oplossingen aan, die nu door het ministerie van VRO worden onderzocht.
Kortom, er komt steeds meer aandacht voor de voordelen van collectief wonen, terwijl belemmeringen worden aangepakt. Resultaten van deze maatschappelijk waardevolle beweging blijven dan ook niet uit. Het is bemoedigend om te zien dat steeds meer gemeenten het collectief wonen stimuleren, zoals Den Bosch, Den Haag, Utrecht, Amsterdam, Amersfoort, Arnhem, Nijmegen en Enschede en dat provincies als Zuid-Holland, Drenthe, Gelderland en Brabant via subsidieregelingen of anderszins, het collectief wonen een warm hart toedragen. Omdat iedereen baat heeft bij de voordelen van collectief wonen mag wat ons betreft collectief wonen de standaard worden.
Blijf ook op de hoogte van al ons nieuws en abonneer je op de wekelijkse nieuwsbrief van Stedebouw & Architectuur.
Bron: ZorgSaamWonen Digimagazine #1 2025
Tekst: Bernard Smits (voorzitter Cooplink) en Yvonne Witter (ZorgSaamWonen)
Foto: Aardehuis Olst (Shutterstock)
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Gebiedsontwikkeling: mens en maatschappij te veel een niche
12 jun om 07:30 uurVrouwen domineren ons nieuwe themanummer Gebiedsontwikkeling en niet in het minst dankzij de keuze van…
‘Hoe zit het sociaal weefsel in elkaar?’
11 jun om 07:30 uur 14 min“Misschien zijn we te veel gaan leunen op techniek, ratio en economie.” Vandaar dat hoogleraar Co Verdaas, nu…
Pleinen synoniem voor publieke gezondheid
21 mei om 07:30 uur 8 minTijdens het sfeervolle, tweede Blue Zone Festival in Amersfoort - boordevol kennis en ontmoeting - stonden…
Thonik: strepen laten strategie stralen
20 mei om 07:30 uur 13 minDe ontwerpers van thonik ontwikkelen visuele identiteiten die je terugziet in uitingen als supergraphics,…
Excursie: honderden woningen binnen UNESCO Werelderfgoed
14 mei om 07:30 uur 4 minHoe bouw je honderden nieuwe woningen in een gebied dat officieel te boek staat als UNESCO Werelderfgoed? Je…
Bereken de hittestress in straten en op pleinen
13 mei om 07:30 uur 11 minVeel pleinen in Nederland zijn ingericht voor markten en evenementen en ontberen klimaatadaptieve kwaliteiten.…
Nieuw platform en magazine: Ruimte voor Bewegen
12 mei om 07:30 uur 3 minNederland beweegt nog veel te weinig en daarom groeit de roep om de openbare ruimte beweegvriendelijker te…
Blue Zone Festival Score: ranglijst ideale leefomgeving
9 mei om 07:30 uur 10 minWelke buurt, wijk of regio in Nederland vormt de ideale leefomgeving om gezond ouder te worden? De nieuwe Blue…
Inspirerend betoog. Collectief betekent vanaf 2 of meer personen/huishoudens en op basis van eenvoudige, heldere gemeenschappelijke en duurzame afspraken over het samenwoningsconcept? of meer...?0
Ingediend door P.H.Revermann (niet geregistreerde gebruiker) op wo, 28/05/2025 - 20:53
Reactie toevoegen