Leren van Buitenveldert: leg nooit al je eieren in een mandje!

woensdag 13 juli 2022
Als we praten over herstructureren en verdichten, dan denken de meeste vakgenoten waarschijnlijk aan de naoorlogse woonwijken waar de afgelopen dertig jaar ongelofelijk gesloopt, verdicht en vooral ook verbeterd is. Zelf woon ik in Buitenveldert Amsterdam, ook zo’n naoorlogse woonwijk, maar dan een waar verdichting heeft plaatsgevonden zonder herstructurering.

Verdichting bestaat in Buitenveldert uit een integrale benadering van wonen, werken en voorzieningen. Woontorens in aanbouw langs de Buitenveldertselaan van de Amerikaanse starchitect Jeanne Gang voegen een nieuwe categorie van wonen toe. De Gelderlandplein Mall heeft recentelijk verdichting en verbeteringsslagen ondergaan en trekt drommen bezoekers. Meest in het oog springend is nu dat ook alle kantoorgebouwtjes worden opgeknapt en van extra vloeren en nieuwe kwaliteiten voorzien. 

Vaak is gezegd dat de herstructureringswoede, het radicaal op de schop nemen van een wijk, aan Buitenveldert voorbij is gegaan doordat er relatief weinig corporatiebezit is, betrekkelijk veel eigen woningbezit en een fijne variatie aan woningtypen met relatief weinig galerijflats, een voor deze periode zo kenmerkend gebouwtype. Zelf denk ik dat de uitgekiende stedenbouwkundige opzet van de wijk, 75 jaar geleden ontworpen door Jacoba Mulder van de Amsterdamse stedenbouwkundige dienst, een belangrijke rol speelt. De ruimtelijke kwaliteit van Buitenveldert is indrukwekkend: futuristische collectieve hoven, volwassen bomen met eekhoorns, de puntgave natuurinclusieve inrichting van straten en openbare ruimte en een geweldige relatie van langzaam verkeer met het ommeland. De wijk is prachtig ruim en groen, maar dan zonder het gevoel van ontheemding en een gebrekkige sociale veiligheid die zo vaak aan de naoorlogse wijken kleeft. 

Er is echter nog een belangrijke reden waarom ik denk dat Buitenveldert de tijd ongeschonden heeft doorstaan. Buitenveldert heeft als wijk altijd een gespreid maatschappelijk belang gediend van wonen, werken en voorzieningen, gericht op een gemêleerd publiek en niet enkelzijdig op overwegend sociale woningbouw met minimale voorzieningen in beheer bij corporaties. Bijna dertig procent van het vloerareaal heeft een niet-woonfunctie. Overal in de wijk zijn naast maatschappelijke en culturele voorzieningen ook kleine kantoorcomplexen heen geweven voor overwegend commerciële dienstverlening. Dit betreft soms vrijstaande kantoorbebouwing, maar ook veel grote appartementengebouwen hebben kleinschalige kantoor- en werkvloeren op laag 1, 2 en 3. Dit lijkt vanzelfsprekend, maar het is eigenlijk een wonder gegeven de doctrine van de modernistische functiescheiding.

Zien we verdichten vooral als verbeteren, dan moet je zoals het oude spreekwoord zegt niet al je eieren in een mandje doen: richt je nooit op een enkele doelgroep en belangrijker, kijk bij verdichten vooral verder dan het toevoegen van uitsluitend woningen in een enkele categorie of van een enkele realiserende partij. Kijk goed naar de voorzieningen en voeg veel kleinschalige werkgelegenheid toe. 

Vergeet vooral nooit dat goede verdichting begint met een goed stedenbouwkundig plan. Dat gaat zo 75 jaar mee!


Cover S&A GD 2022Dit artikel verscheen eerder in Stedebouw & Architectuur, editie Renovatie & Herstructurering van 2022, die op 15 juli 2022 verscheen. Je kunt de editie nabestellen. Een exemplaar kost € 25,- exclusief verzendkosten. Mail naar administratie@acquirepublishing.nl met jouw NAW-gegevens en (indien noodzakelijk) een opdrachtnummer.

Gegarandeerd alle edities van Stedebouw & Architectuur per jaar ontvangen, inclusief de Innovatiecatalogus? Neem dan een abonnement.

Beetje laat deze reactie, maar veel dank. Volgens Cornelis van Eesteren was (en is) Buitenveldert het meest geslaagde deel van het AUP!

Reactie toevoegen

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Ecosysteemdiensten groeien sterk in waarde

28 feb om 07:30 uur

De natuur biedt de maatschappij tal van voordelen en diensten. Deze zogeheten ecosysteemdiensten hebben een…

Lees verder »
descriptionArtikel

Maak ook kans op de Blue Zone Festival Award

14 feb om 07:30 uur

Ben jij dagelijks bezig met ruimtelijke ontwikkelingen en maatschappelijke interventies? En dragen die ook bij…

Lees verder »
descriptionArtikel

MOVE24: hét event voor een beweegvriendelijke leefomgeving

13 feb om 07:30 uur

Met 140 enthousiaste professionals uit het fysieke en sociale domein, die samenkwamen in Omnisport Apeldoorn,…

Lees verder »
descriptionArtikel

Natuurinclusief bouwen: voorbij de bevlogenheid

12 feb om 07:30 uur

Dertien van de achttien miljoen Nederlanders wonen in steden, die cruciaal zijn voor het behoud van…

Lees verder »
descriptionArtikel

Inspiratie voor veilig ontwerp en beheer leefomgeving

6 feb om 07:30 uur

De openbare ruimte in Nederland wordt een steeds intensiever gebruikt speelveld. Waar tal van actoren zich…

Lees verder »
descriptionArtikel

Week van en manifest voor De Rechtvaardige Straat

4 feb om 07:30 uur

Een rechtvaardige straat is een plek waar je de rijkdom van de openbare ruimte ten volle kunt ervaren en…

Lees verder »
descriptionArtikel

Trends in circulair bouwen: transformatie

3 feb om 07:30 uur

In een recent overzichtsartikel schreef de Dutch Green Building Council over actuele ontwikkelingen op het…

Lees verder »
descriptionArtikel

Rapportcijfers voor biodiversiteit in gebiedsontwikkelingen

31 jan om 07:30 uur

Sinds enkele jaren hanteren gemeenten een puntensysteem voor biodiversiteit in plannen voor gebiedsontwikkeling…

Lees verder »