Circulariteit in stedenbouwkundig plan Sportpark Hilversum

In een tijd waarin ontwikkelruimte schaars is en de samenleving ook steeds nadrukkelijker vraagt om maatregelen op het gebied van klimaatadaptatie, natuurinclusiviteit, circulaire economie en mobiliteitstransitie, heeft VenhoevenCS in samenspraak met alle betrokken partijen dit toekomstbestendig plan ontworpen voor één van de weinige, overgebleven binnenstedelijke ontwikkellocaties in de regio Hilversum.

Gezonde levensstijl

Voortbouwend op Olympisch erfgoed en de aanwezigheid van het Europese hoofdkantoor van Nike op deze locatie, wordt met de ontwikkeling van Sportpark Hilversum een gezonde levensstijl beoogd. Om er ruimte te maken voor mens, sport en natuur, hebben de stedenbouwers van VenhoevenCS het sportpark grotendeels autovrij ingericht. Een verplaatst station gecombineerd met een community hub en een royale onderdoorgang verbindt het met omliggende wijken en de grotere regio.

Wandelen en fietsen worden de beste manieren om je er te verplaatsen; alle bestemmingen liggen binnen tien minuten lopen. Naast de bestaande kantoorgebouwen en een school biedt het plan ruimte aan 300 sociale, 450 betaalbare en 150 vrijesectorwoningen, twee nieuwe sportcentra, een internationale school, een hotel en andere kleinschalige voorzieningen. Op het dak van de belangrijkste sportfaciliteit is een stadsboerderij gepland. Extra kantoorruimte, werkplekken en circulariteitshubs bieden ruimte voor een circulaire economie met banen voor iedereen.

Sportpark Hilversum wordt klimaatbestendig en regenwaterneutraal, met natuurvriendelijke openbare ruimte en gebouwen. Dakterrassen, veranda’s, balkons en veel groen voorkomen hittestress en dragen bij aan de kwaliteit van het buitenleven. Looppaden, atletiekbanen en andere sportfaciliteiten zijn zorgvuldig in deze omgeving ingevoegd. Met verbindingen naar omliggende tuin-, park- en heidebiotopen is dit bovendien een aantrekkelijke biotoop voor planten en dieren.

Arenapark wordt Sportpark en ‘Innovatiedistrict’ rond sport en gezondheid

De locatie van het huidige Arenapark is al enkele malen van karakter en functie veranderd. Van oorspronkelijk heidelandschap transformeerde het tot sportpark, waar ook enkele onderdelen van de Olympische Spelen van 1928 plaatsvonden. In de afgelopen decennia maakten de sportvoorzieningen geleidelijk plaats voor de monofunctionele kantorenwijk Arenapark.

In de komende jaren verandert het gebied opnieuw, met een naam - Sportpark Hilversum - die zowel naar het roemrijke verleden als naar de belangrijkste gebruikers van vandaag verwijst. Rond het sportieve verleden en Nike’s Europese hoofdkantoor groeit het uit tot een aantrekkelijke woon- en werkwijk en innovatieve hotspot van bedrijvigheid rond onder meer sport, beweging, gezondheid, ICT en verschillende vormen van onderwijs.

Verplaatsing station als basis voor de gebiedsontwikkeling

Sportpark Hilversum is via het spoor goed verbonden met innovatieclusters rond gezondheid en ICT in Amsterdam en Utrecht. Veel bezoekers komen nu echter nog per auto naar het gebied. Om voetgangers, fietsers en de natuur meer ruimte te bieden en de rol van de auto bij de ontsluiting van Sportpark Hilversum terug te dringen, wordt station Sportpark verplaatst naar het centrum van het toekomstige innovatiedistrict. Hier komt de community hub, waar alle mogelijke vormen van parkeren en (deel-) mobiliteit worden gecombineerd met commerciële en maatschappelijke voorzieningen.

Om de nu nog gescheiden wijken aan weerszijden van het spoor met elkaar te verbinden, wordt het nieuwe station voorzien van een landschappelijke onderdoorgang die het station ontsluit en twee buurten met elkaar verbindt. Deze onderdoorgang is onderdeel van een glooiend buurtplein dat als nieuw hart van het gebied en katalysator voor de ontwikkeling fungeert. Ernaast komt een iconisch, multifunctioneel sportcomplex, met zwembad, gymlokalen en indooratletiekhal, met daarop een dak waar collectieve energieopwekking wordt gecombineerd met een stadsboerderij.

Gemengde buurt in groene setting

Het sportpark is sterk verbonden met het aangrenzende natuurgebied Laapersheide en park Laapersveld aan de andere kant van het spoor. De spoorcorridor vormt daarnaast een belangrijke ecologische verbinding naar de tuinbiotopen in andere delen van Hilversum. Het gebied rond het verplaatste station is de autovrije kern van het gebied. Voor een goede oriëntatie is de openbare ruimte ingericht met hoofdassen en pleinen die de belangrijkste plekken van het Sportpark Hilversum en omgeving met elkaar verbinden. De volledige openbare ruimte is landschappelijk ingericht, met daarin allerlei paden en plekken en veel ruimte voor ontmoeten, ontspannen en bewegen.

Verder staan de gebouwen met hun voeten in het landschap, er zijn begroeide gevels en zelfs de toegankelijke binnenhoven en collectieve daken zijn straks natuurinclusief ingericht. Samen met de veranda’s van woningen, dragen actieve functies in de plinten van gebouwen bij aan sociale veiligheid en ontmoeting.

Met de vele maatregelen wordt het sportpark klimaatadaptief en natuurinclusief, met veel ruimte voor mens, plant en dier. Zo draagt het gebied ook bij aan de versterking van omringende biotopen en wordt Sportpark Hilversum een innovatief en duurzaam voorbeeld voor de ontwikkeling van tuinsteden in andere delen van de wereld.

Lees ook: VenhoevenCS geselecteerd voor ontwerp stedenbouwkundig plan Arenapark Hilversum

Ontwerp: VenhoevenCS architecture+urbanism
Beeld: A2 Studio

Dit artikel is overgenomen uit de nieuwe Stedenbouw & Architectuur (thema Circulair & Natuurinclusief). Je leest de nieuwe Stedenbouw & Architectuur via deze link (tijdelijke actie).