Zimbabwaanse wijk en architect leren van elkaar
Van Ommeren loopt door de straten van de buitenwijk Chikanga als hij ineens door een wildvreemde metselaar bij zijn arm wordt gegrepen. De man sleurt Van Ommeren meters met zich mee. Kwaad in het zin heeft de metselaar niet. Hij wil enkel en alleen aan zijn familie laten zien wie die blanke architect toch is die hem zoveel metselwerk heeft bezorgd. Van Ommeren diept de smakelijke anekdote graag op uit zijn geheugen. “Van de trots en de passie die ik daar gezien heb, kunnen wij nog een hoop leren”, vertelt hij.
Gemeenschapscentrum voor Chikanga
Mutare, de vierde stad van Zimbabwe, heeft een stedenband met Haarlem. Als geboren Haarlemmer raakt Van Ommeren verzeild in het project Chikanga Community Centre. De buitenwijk Chikanga heeft als grote wens een gemeenschapscentrum, dat voor iedereen iets te bieden heeft. De architect ontwerpt een plan voor een bijzonder gebouw, waarin een huiswerkruimte, bibliotheek, gemeenteloket en activiteitenruimte zijn gevestigd. “Zulke gebouwtjes zijn daar ontzettend belangrijk, vooral het sociale aspect ervan. De mensen doen daar heel veel samen. Kinderen maken huiswerk, ouders volgen er danslessen”, legt Van Ommeren uit.
Bestaande middelen anders gebruiken
Lokale aannemers en metselaars leren van de westerse expertise. De architect stuurt vooral aan op gebruikseisen en randvoorwaarden, terwijl lokale bouwers bekende materialen als uitgangspunt nemen. “Ik heb ze bijvoorbeeld verteld over de verschillende manieren van metselen. Dat je als metselaar herkenbaar kunt metselen met een eigen handelsmerk. Bestaande middelen op een andere manier gebruiken, dat is wel degelijk iets wat ze geleerd hebben”, legt Van Ommeren uit. Centraal in het ontwerp staat de ‘weaverbird’, een vogel die veel voorkomt in Zimbabwe. “Het beestje maakt gebruik van dezelfde materialen als andere vogels, maar past deze op een heel andere manier toe. Dat was ook mijn doelstelling met het gemeenschapscentrum.”
Leren van bijzondere airco
Anderzijds profiteert de architect van de kennisuitwisseling. Zo maakt hij in zijn ontwerp gebruik van een bijzondere airconditioning, die in Zimbabwe vaak wordt toegepast. Deze airconditioning werkt aan de hand van een dubbel plafond. Door de zon opgewarmde lucht veroorzaakt tussen de twee plafondlagen een luchtstroom. Het ontstane drukverschil zorgt ervoor dat de ruimtes op een natuurlijke wijze worden geventileerd. “Het is een passieve airconditioning, die in feite werkt op basis van zonne-energie”, legt Van Ommeren.
Het meest leerde Van Ommeren uiteindelijk van de weerbarstige praktijk. Waar de voorbereidingen van het project bijna vijf jaar in beslag namen, daar waren de officiële zaken binnen een week geregeld. “In één week tijd werd het bouwkavel aangewezen, de bestemming gewijzigd, de aannemer geselecteerd en gestart met de bouw”, aldus Van Ommeren. Lachend: “Daar kunnen wij ook nog wel iets van leren.”
Meer informatie: www.vo-a.nl

Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Dorps bouwen: draagvermogen en daadvermogen
22 apr om 07:30 uur 7 minIn zijn column voor Stedebouw & Architectuur schrijft Harrie van Helmond over hoogwaardige,…
Missen woningcorporaties straks tientallen miljarden euro's?
17 apr om 11:30 uur 5 minBranchevereniging Aedes is allesbehalve blij met het actuele voorstel van de regeringscoalitie om de huren in…
Excursie: radicale herinrichting stadscentrum Tilburg
11 apr om 08:30 uur 3 minDe binnenstad van Tilburg heeft in korte tijd een metamorfose ondergaan. Ontdek nu de gemaakte keuzes rond de…
Essays over leefomgevingen van morgen met ‘Ode aan de stoep’
9 apr om 07:30 uurHoe zorgen we ervoor dat de fysieke leefomgeving goed is ingericht voor het versterken van gemeenschappen om zo…
Blue Zone Festival: hét event voor de gezonde leefomgeving
7 apr om 07:30 uurHet tweede Blue Zone Festival richt zich op iedereen die betrokken is bij het creëren van gezonde…
Meer zekerheid bij investeren in flexwoningen
3 apr om 07:30 uurOm de woningnood iets te verlichten, kunnen verplaatsbare woningen een tijdelijke oplossing bieden. Maar dat ‘…
Wat maakt de straat rechtvaardig?
2 apr om 07:30 uurDe Rechtvaardige Straat, een initiatief van The Lab of Thought, richt zich op een eerlijke verdeling van de…
Vakbeurs effecten klimaatverandering op openbare ruimte
28 mrt om 07:30 uurOp 16 en 17 april 2025 ben je van harte welkom op de Nationale Klimaat Vakbeurs in Expo Houten, hét evenement…
Reactie toevoegen