Nieuwe school X11 versterkt stedelijk leven Merwede

donderdag 13 november 2025
timer 5 min

NEXT architects heeft met Rademacher de Vries Architecten de ontwerpcompetitie gewonnen voor X11, de Utrechtse VO-school voor media en vormgeving. Voor het compacte en hoogstedelijke kavel op Blok 3 is het schoolgebouw, met maak-, theater- en onderzoeksruimtes, slim gecombineerd met een fietsenstalling en een sporthal met dakpark.

X11 gaat verhuizen naar de nieuwe wijk Merwede. Daarbij was het de bedoeling van de architecten om de creativiteit en de beweging in de school zichtbaar te maken, zodat het leren, het maken en het tonen vanzelfsprekend onderdeel worden van de nieuwe stadswijk.

x11 NEXT architects en Rademacher De Vries architecten
Schematische opbouw X11 voor voortgezet onderwijs media en vormgeving.


In de ontwikkeling van Merwede tot een levendige woonomgeving ligt de focus op: 

  • innovatieve duurzaamheid;
  • groen en biodiversiteit;
  • slimme oplossingen voor mobiliteit en energie;
  • menging in programma;
  • plek voor ontmoeting. 

Het ontwerp voor X11 versterkt deze ambities en maakt de ruimtelijke vertaling daarvan: een duurzaam en circulair schoolgebouw waarin social design en gezond stedelijk leven samenkomen.

X11 NEXT architects en Rademacher De Vries architecten
Gevel X11 met openbaar dakplein.

Volgens het ritme van de gebouwen in Merwede is het grote volume voor X11 opgeknipt. Twee onderwijsvleugels worden verbonden door een wigvormig, transparant hart met een spectaculaire trappartij. De vleugels zijn opgezet in een rationele constructie van circulair beton, zowel robuust als flexibel in gebruik, nu en in de toekomst. De centrale entree en het sociale, verbindende hart van het complex worden verbijzonderd door uitvoering in houtskeletbouw en met biobased materiaal.

Opvallende gevel

De vlakken in de opvallende gridgevel van de school worden gelaagd en gevarieerd ingevuld, afgestemd op de plek in de constructie, op het programma erachter en op de menselijke maat. Iedere variant wordt uitgevoerd met circulaire en biobased materialen. Het resultaat is een eigenzinnig ritme, een grafisch patroon dat past bij het karakter van deze school voor media en vormgeving. “We geven de maakruimtes grote hangardeuren en luifels die het schoolgebouw uitnodigend maken, visueel en fysiek verbonden met de buurt. Zo versterkt X11 straks actief het stedelijk leven in Merwede”, aldus architect Marijn Schenk (NEXT architects).

X11 NEXT architects en Rademacher De Vries architecten
Maakruimte X11 met opvallende deuren in gevel.

In de buik van het bouwblok staat een grote sporthal, met daaronder een fietsenstalling en daarboven, op 12,8 meter boven maaiveld, een dakpark met het speeldomein voor de school. Dit dakplein is ook toegankelijk voor de buurt via een sierlijke trap.

Creatief proces

Voor de creatieve school initieerde de gemeente Utrecht een creatief proces, waarin een jong architectenbureau betrokken zou worden bij het ontwerp. NEXT architects vroeg Rademacher de Vries Architecten bij de opgave vanwege hun onderzoekende houding en integrale benadering van architectuur en landschap. Met MOSS is een tweede, jong ontwerpbureau betrokken, gericht op de daktuin en een groen interieur. Deerns adviseert met betrekking tot de aspecten duurzaamheid, bouwfysica en installatietechniek. Breed Integrated Design voorziet in het constructie-advies en Vitruvius adviseert met betrekking tot de bouwkosten. Het team werkt, geheel in de geest van X11, in co-creatie met docenten en leerlingen aan het ontwerp voor het interieur en de circulaire meubels.

Bekijk onderaan deze pagina ook de film over de nieuwe School X11.

Team X11

Programma: X11: vmbo-havo school voor media en vormgeving (1.000 leerlingen) met les- en praktijkruimten, sporthal, fietsenstalling, en dakplein (totaal: 15.000 m2).
Architecten: NEXT architects, Rademacher de Vries Architecten.
Opdrachtgever: Gemeente Utrecht, X11.
Adviseurs: Deerns, Vitruvius bouwkosten, Breed ID, MOSS.
Projectmanagement: Draaijer.
Start bouw - oplevering: 2027 - 2029.

Blijf nog beter op de hoogte van al ons nieuws en abonneer je op de wekelijkse nieuwsbrief van Stedebouw & Architectuur.

Bron tekst, ontwerp & beeld: NEXT architects en Rademacher De Vries Architecten

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Gezonde en duurzame scholen: wie wordt de Smaakmaker 2025?

27 jun om 09:30 uurtimer3 min

Op woensdag 5 november 2025 vindt de vijfde editie van het Duurzame & Gezonde Scholen Congres plaats. Een…

Lees verder »
descriptionArtikel

Modernisering onderwijsvastgoed moet radicaal anders

26 jun om 07:30 uur

De nood tot vernieuwing van onderwijshuisvesting is hoog. Te veel schoolgebouwen zijn gedateerd en ongezond.…

Lees verder »
descriptionArtikel

De MPG in relatie tot groot en groots wonen

18 jun om 07:30 uurtimer10 min

De MPG zou moeten aanzetten tot het bouwen met zo min mogelijk absolute impact. Toch komen kleinere woningen…

Lees verder »
descriptionArtikel

Geven we nog wel les in gezonde gebouwen?

11 jun om 09:00 uurtimer4 min

De nood wordt steeds hoger: geven we kinderen nog wel onderwijs in gezonde gebouwen? Het is één van de centrale…

Lees verder »
descriptionArtikel

Stimulansen voor gezonde schoolpleinen

10 jun om 07:30 uurtimer11 min

In opdracht van de gemeente Den Haag onderzocht Esther Vlasveld, adviseur gezonde leefomgeving bij GGD…

Lees verder »
descriptionArtikel

MVRDV neemt 'out of the box' wel heel letterlijk

6 jun om 07:30 uurtimer4 min

Met een grote diversiteit aan uitkragende loggia's, erkers en hangende balkons tekent MVRDV voor een…

Lees verder »
descriptionArtikel

Na SAWA nog verder de hoogte in met hout

27 mei om 07:30 uurtimer5 min

Deze maand ontvangen de eerste bewoners van SAWA in Rotterdam hun huissleutels. Daarmee is een belangrijke…

Lees verder »
descriptionArtikel

Nieuwe bewoners verleiden met natuurinclusieve tuin

23 apr om 07:30 uurtimer10 min

Rondleiding laat zien hoe bewoners van een nieuwbouwbuurt in Leusden zijn meegenomen bij de realisatie van een…

Lees verder »