OD205 toont visie op zelfvoorzienend wonen op Dag van de Ontwerpkracht

maandag 3 juli 2023
In 2022 vroeg het Ministerie van Maak honderd ontwerpbureaus om een maquette te presenteren die 10.000 klimaatbestendige woningen op duurzame wijze inpast op een locatie van een vierkante kilometer, ergens in Nederland. OD205 koos een plangebied in Parkstad Limburg – en draaide de opgave om: hoe kunnen we hier zelfvoorzienend wonen, zonder van het landschap meer te vragen dan het geven kan? Op 6 juli toont OD205 de maquette op de Dag van de Ontwerpkracht in Rotterdam, als onderdeel van een tentoonstelling van het Ministerie van Maak.

Het bureau voor stedenbouw en landschap OD205 was een van de honderd ontwerpbureaus die vorig jaar werden geselecteerd door het Ministerie van Maak om mee te denken over de radicale wederombouw van Nederland en oplossingen aan te reiken voor de grote opgaven als het woningtekort, de energietransitie en klimaatverandering. Het Ministerie van Maak vroeg de bureaus om onderzoek te doen naar de ontwikkeling van 10.000 klimaatbestendige woningen binnen een gebied in Nederland en hiervoor een ontwerp en een maquette te maken.

Met een testkit van het Ministerie van Maak - een blanco maquette van een vierkante meter met 10.000 woningen op schaal en een aantal andere bouwstenen – maakte OD205 een ontwerp voor een locatie rond het beekdal van de Geleenbeek, ten westen van Heerlen. Met het ontwerp bouwde OD205 verder op eerder onderzoek in de regio: het bureau ontwikkelde in het verleden een ontwerpstrategie voor het terugbrengen van een herkenbare identiteit voor de regio Parkstad Limburg.

Die maquette toont OD205 op 6 juli op de Dag van de Ontwerpkracht in Theater Zuidplein in Rotterdam. De maquette maakt deel uit van een tentoonstelling van het Ministerie van Maak. Eerder dit jaar organiseerde het Ministerie van Maak dergelijke exposities in Den Haag en Leeuwarden, steeds met maquettes van wisselende ontwerpbureaus.

Ministerie van Maak

De maquette van OD205 beantwoordt niet de vraag van het Ministerie van Maak hoe op die vierkante kilometer in Limburg 10.000 klimaatbestendige woningen kunnen worden toegevoegd. OD205 zette een stap terug en draaide de vraag om: hoe willen en kunnen we in de toekomst eigenlijk wonen? Wat kan de restruimte in het gebied – de ruimte die overblijft na aftrek van bestaande woningbouw, infra en landschap - aan bewoners nog aan wanneer we willen dat die nieuwkomers zelfvoorzienend leven op een eigen stuk grond, alleen of als collectief? Zonder daarbij over de grenzen heen te stappen van wat het landschap opbrengt en het gebied uit te putten.

Uitgaand van de berekening dat voor dat zelfvoorzienende leven 200 vierkante meter grond per persoon nodig is – voor wonen, om eten te verbouwen (plus wisselgrond) en voor het houden van dieren – vulde OD205 het plangebied in met 4.500 woningen. Daarbij werd de Geleenbeek ingezet voor het opwekken van duurzame energie in de vorm van waterkracht, gebruik makend van het verval in het gebied.

OD205 legde een raster met percelen van 200 vierkante meter over het plangebied en werkte een aantal woonvarianten uit - van individuele bewoning tot collectieve bewoning in verschillende configuraties. In de collectieven implementeerde OD205 bruikbare elementen uit de lokale Limburgse landgoedtypologie, en uit bekende voorbeelden van collectief wonen in de moderne architectuurgeschiedenis. In de maquette van OD205 wordt collectief gewoond aan uiteenlopende soorten hoven en met een mix van bewoners die gezamenlijk alle deeltaken binnen het zelfvoorzienende collectief uitvoeren.

Ontwerpers Ralf Hottenträger en Judit Gaasbeek Janzen van OD205 zijn op de Dag van de Ontwerpkracht aanwezig om een toelichting te geven op de maquette en het plan.

Reactie toevoegen

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Warmtewerende oppervlakten in plangebieden

29 apr om 07:30 uurtimer4 min

In de 'Maatlat voor een groene klimaatadaptieve gebouwde omgeving' wordt gesproken over het belang van '…

Lees verder »
descriptionArtikel

Nieuw biodiversiteitsplan geeft Amsterdam meer ademruimte

25 apr om 07:30 uurtimer4 min

Biodiversiteit is ook in een stedelijke omgeving van groot belang: wilde bijen zorgen voor de bestuiving van…

Lees verder »
descriptionArtikel

Dorps bouwen: draagvermogen en daadvermogen

22 apr om 07:30 uurtimer7 min

In zijn column voor Stedebouw & Architectuur schrijft Harrie van Helmond over hoogwaardige,…

Lees verder »
descriptionArtikel

Excursie: radicale herinrichting stadscentrum Tilburg

11 apr om 08:30 uurtimer3 min

De binnenstad van Tilburg heeft in korte tijd een metamorfose ondergaan. Ontdek nu de gemaakte keuzes rond de…

Lees verder »
descriptionArtikel

Essays over leefomgevingen van morgen met ‘Ode aan de stoep’

9 apr om 07:30 uur

Hoe zorgen we ervoor dat de fysieke leefomgeving goed is ingericht voor het versterken van gemeenschappen om zo…

Lees verder »
descriptionArtikel

Twee keer op de fiets langs ecodorpen en -gemeenschappen

4 apr om 07:30 uur

De Nederlandse tak van het Global Ecovillage Network biedt ondersteuning aan individuen en gemeenschappen die…

Lees verder »
descriptionArtikel

Wat maakt de straat rechtvaardig?

2 apr om 07:30 uur

De Rechtvaardige Straat, een initiatief van The Lab of Thought, richt zich op een eerlijke verdeling van de…

Lees verder »
descriptionArtikel

Vakbeurs effecten klimaatverandering op openbare ruimte

28 mrt om 07:30 uur

Op 16 en 17 april 2025 ben je van harte welkom op de Nationale Klimaat Vakbeurs in Expo Houten, hét evenement…

Lees verder »