‘Zet in op een nieuwe lichting daktuinen’

woensdag 16 juni 2021
Er is van alles gaande rond de gevel, maar laten we vooral het dak niet vergeten. Zo bepleit ook Friso Klapwijk, directeur van De Dakdokters: “De beschikbare buitenruimte in steden wordt steeds kleiner. Benut al die platte daken om de omgeving mooier en gezonder te maken. Maak ze groen!”

Auteurs: Reinoud Schaatsbergen en Frank de Groot

Friso Klapwijk
Friso Klapwijk, directeur De Dakdokters

De huidige COVID-19 pandemie drukt ons maar weer met de neus op de feiten: doordat we meer thuis zijn, wordt de kwaliteit van de directe leefomgeving belangrijker. “Mensen willen dan tenminste nog uitzicht hebben op groen of een frisse neus kunnen halen in een daktuin. Bedrijven kiezen ook steeds vaker voor daktuinen, zodat personeel in de pauzes naar buiten kan of zelfs buiten kan werken”, aldus Klapwijk.

Breed gedragen

De Dakdokters ontwerpen daktuinen, maar realiseren ze ook. “We zitten als Dakdokters met name in de bestaande bouw en daar zie je dat je alle facetten moet beheersen. Je moet die constructie snappen, soms aanpassingen doen, bouwfysische kennis hebben, noem maar op. Daarom hebben we alle disciplines onder één dak, zoals architecten, timmerlieden, dakdekkers en hoveniers.”

Door deze multidisciplinaire insteek heeft het bedrijf een breed blikveld binnen de bouwsector. Vanuit dat perspectief ziet Klapwijk dat het idee en vooral de schoonheid van groene daken intussen is geland. “Ik woon zelf in een dorp in de buurt van Amersfoort en ik zie overal begroeide daken verschijnen”, zegt Klapwijk. “Het is niet louter een Amsterdams feestje. Mensen hebben er plezier in. Architecten en ontwikkelaars hebben dit in beeld en hoewel uitvoerders nog wel eens vragen ‘waar je heengaat met die plantjes’, zie je de acceptatie ook daar bloeien.”

Toch is dat niet het hele plaatje, stipt hij aan: “Ik denk niet dat we moeten ontkennen dat de opgave een technisch complex verhaal is. Niet zozeer de daktuinen zelf, maar hoeveel er van een gebouw vereist wordt. Een daktuin moet in het voorlopig ontwerp al kloppen, dus er is veel minder ruimte om iets in de bouw nog te fixen. Doe je dat niet, dan zie je een toffe daktuin in sedum veranderen, of in helemaal niets.”

Ingewikkelde opgave

Groene daken bieden talloze voordelen: ze verbeteren het thermisch comfort van gebouwen, helpen hittestress verminderen, hebben een positief effect op het rendement van naastliggende zonnepanelen en ze dragen bij aan het vergroten van de biodiversiteit. Bovendien, zegt Klapwijk, is een groen dak gewoon mooier om naar te kijken. “Ik vind het onbegrijpelijk dat kinderen in scholen zitten waarvan de lokalen uitkijken op zwarte daken. Maar denk ook aan patiënten in ziekenhuizen of ouderen in verzorgingstehuizen.”

Met De Dakdokters streeft Klapwijk naar een groen en multifunctioneel daklandschap. Omdat ongeveer 80 procent van alle bestaande platte daken in Amsterdam geschikt is voor vergroening, volgens de directeur, richt het bedrijf zich alleen op renovatieprojecten. Ook elders in Nederland is er vaak meer mogelijk dan doorgaans wordt gedacht, weet hij. Het probleem zit hem echter in de financierbaarheid. “Als ik een appartementencomplex heb, gaat de hele VvE dan betalen voor een begroeid dak waarvan alleen de bovenste verdieping profijt heeft? Of hoe bekostig je het als woningcorporatie?”

Een prangend probleem voor vergroening, stelt Klapwijk, is dat er geen ‘generieke berekening van een terugverdientijd’ is. Hij pleit voor een expliciete en structurele oplossing voor dit financieringsvraagstuk. Eén die eigenlijk vrij voor de hand ligt. “Als je een groene gevel of groen dak maakt, gaan de stichtingskosten van het gebouw omhoog. En dat terwijl je eigenlijk natuurcompensatie toevoegt aan het gebouw, zoals het ontlasten van het hemelwaterriool. De gemeente hoeft dat dan deels niet elders te doen. Nu ben ik geen bouweconoom, maar je zou eigenlijk een flexibele korting op de grondprijs moeten hebben aan de hand van hoe groen of klimaatadaptief jouw gebouw is. Dat zou toch een waanzinnige stimulans zijn?”

Lees verder in Stedebouw & Architectuur, thema Gevels & Daken 2021

Dit is een verkorte versie van het artikel 'Zet in op een nieuwe lichting daktuinen' uit de Gevels & Daken-editie van Stedebouw & Architectuur. Deze editie verschijnt op 2 juli. Jezelf verzekeren van een exemplaar? Neem dan een abonnement.

Reactie toevoegen

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Dakpark aan de Antonio Vivaldistraat in Amsterdam. Foto door De Dakdokters

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Routekaart: bouwen en verdichten zonder verlies groenareaal

21 mrt om 07:30 uur

Het platform KAN zet zich in voor het klimaatadaptief bouwen mét de natuur. In dat kader hield de themagroep ‘…

Lees verder »
descriptionArtikel

Natuurinclusief bouwen: voorbij de bevlogenheid

12 feb om 07:30 uur

Dertien van de achttien miljoen Nederlanders wonen in steden, die cruciaal zijn voor het behoud van…

Lees verder »
descriptionArtikel

Betrek burgers bij wijkaanpak klimaatadaptatie

11 feb om 07:30 uur

Om wijken weerbaarder te maken tegen klimaatverandering, experimenteert de provincie Utrecht met een wijkaanpak…

Lees verder »
descriptionArtikel

Rapportcijfers voor biodiversiteit in gebiedsontwikkelingen

31 jan om 07:30 uur

Sinds enkele jaren hanteren gemeenten een puntensysteem voor biodiversiteit in plannen voor gebiedsontwikkeling…

Lees verder »
descriptionArtikel

Natuurinclusief bouwen in uiterwaarden

20 jan om 07:30 uur

Door de klimaatverandering, stijging van de zeespiegel en de richtlijn ‘bodem en water sturend’ is het bouwen…

Lees verder »
descriptionArtikel

Collectieve wijkaanpak verduurzaming stimuleert groene groei

17 jan om 07:30 uur

Een collectieve aanpak van wijken met slecht geïsoleerde huizen, waar de verduurzaming in één keer voor hele…

Lees verder »
descriptionArtikel

Versnellen procedures volkshuisvesting voor watervoorziening

14 jan om 07:30 uur

Het kabinet publiceerde gisteren plannen om het dreigende drinkwatertekort vanaf 2030 in de hand te houden.…

Lees verder »
descriptionArtikel

Wat kan bouwwereld leren van tropisch regenwoud?

7 jan om 07:30 uur

De Wageningse wetenschapper Joris Voeten vertelde onlangs in een plenaire lezing tijdens het KAN Congres wat we…

Lees verder »