'Wij zijn het risico'

woensdag 22 februari 2023

Angelique Bellemakers, stadsgezant van gemeente Eindhoven

We komen met grootse plannen en ambitieuze programma’s die het tij moeten keren. Toch vergeten we keer op keer misschien wel de belangrijkste factor: de mens. Wat wil de bewoner, de zorgbehoevende, de voetganger? Angelique Bellemakers, stadsgezant van gemeente Eindhoven en adviseur social impact bij INBO, pleit voor verandering. “Men wil niet per se een walhalla; ze willen serieus genomen worden.”

Bellemakers heeft decennialang bij diverse woningcorporaties gewerkt en kwam daarbij regelmatig bij bewoners over de vloer. Dat leverde inzichten op die ‘je zelf niet had kunnen verzinnen’. Jaren later staat ze aan het roer van het Eindhovense project Space-S, dat ze in samenwerking met bewoners heeft ontwikkeld. Die participatie beschouwt zij als belangrijkste speerpunt van het project en misschien wel van alle projecten in de bouw.

Locatie, locatie, locatie

Nu hoeft niet elk project Space-S te zijn, geeft Bellemakers toe. “Belangrijk is om jezelf altijd af te vragen: welke vraag wil ik met dit project beantwoorden? Plekken zijn namelijk bepalend, net als de mensen die er komen te wonen.” Als stadsgezant streeft Bellemakers integraal gebiedsgericht werken na. Concreet vertaalt zich dat naar ontdekken wat een plek nodig heeft en daarop handelen. “Zodanig dat mensen voelen dat ze serieus genomen worden”, zegt ze. “We vinden het eng om bij mensen aan te bellen en dekken ons veelal in, maar zelfs door eens op de koffie te gaan zie je al gauw wat voor verbeteringen je kunt aanbrengen.”

Space-S_moestuin
Space-S, een Eindhovens project dat in samenwerking met bewoners is ontwikkeld. Foto door Rufus de Vries

Om onze traditionele processen in de bouw te doorbreken, is het volgens Bellemakers zaak dat we de voorkant van het proces goed inkleden. Ze verwijst daarbij vooral naar zorgvastgoed, omdat in deze sector een tekort aan werknemers dreigt. “Dat maakt zorg vele malen complexer dan het woningtekort”, zegt Bellemakers. “Des te meer omdat zorgvastgoed niet sec om de bewoners gaat, maar ook om zorgpersoneel. Stel je voor: als je een zorggebouw middenin het bos zet, moet je daar als medewerker ’s nachts doorheen fietsen. Op die manier moeten we over locaties en hun waarde gaan nadenken.”

Van efficiëntie naar zingeving

Die gedachtegang is vooral belangrijk als we naar de stad kijken. Een veelgehoord issue is dat er tegenwoordig te weinig ruimte in de stad is, zeker voor zorg. Volgens Bellemakers is dat niet per definitie waar. “Het gaat veel meer over het toevoegen van zingeving”, zegt ze. “We hebben een enorm gevarieerde groep zorgbehoevenden: kinderen van 8 jaar tot eenzame senioren en somatische klachten tot psychogeriatrische. Hoe maak je voor hun een plek waar ze zich thuis voelen? Misschien hebben we wel een hospice voor jongeren nodig, want als een twintiger kanker krijgt, wil hij nog steeds bier kunnen drinken. Op die manier moeten we ons bewust worden van de stad.”

Space-S_daktuin
Foto door Mitchell van Eijk

De gedachte dat meer ruimte gelijk staat aan kwaliteit, komt volgens Bellemakers voort uit de afgelopen eeuw, waarin het traditionele gezin hoogtij vierde. Intussen realiseren we ons dat er een enorme pluimage aan doelgroepen is die andere waarden nastreven. “Toch zijn er nog maar weinig ontwikkelaars die bijvoorbeeld besluiten voorzieningen voor jong dementerenden te maken, bijvoorbeeld”, zegt Bellemakers. “Dat komt nog wel, net zoals dat we nu inzien dat ouderen vaak in hun stad willen blijven wonen."

“Weet je wat het is?” sluit Bellemakers af. “Wij zeggen altijd dat bewoners een risico kunnen zijn, maar eigenlijk zijn wij het risico. Vaak past iets niet in onze processen, want we hebben alles al in een programma gegoten. Het gaat vaak natuurlijk over miljoenen, maar dan nog denken wij te vaak dat we weten wat mensen nodig hebben. We kunnen het niet alleen. Willen we echt goed handelen, dan moeten we luisteren naar mensen die op de locatie wonen, werken, spelen en leven. Een goede opdrachtgever is hierin zaligmakend.”

Lees verder in Stedebouw & Architectuur, editie Bouw & Zorg 2023

De volledige versie van dit artikel lees je in de eerstvolgende editie van Stedebouw & Architectuur, thema Bouw & Zorg. Deze verschijnt op vrijdag 24 februari. In deze editie staan collectieve woonvormen centraal, alsook het maatschappelijke belang van deze woonvormen. 

Het betreft een digitale editie van Stedebouw & Architectuur. Toegang tot deze editie krijg je via onze nieuwsbrief.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Duurzaamheid en zorgtechnologie gaan hand in hand op nieuwe locatie De Koppels Zwolle

7 jun om 08:50 uur

De nieuwe woonzorglocatie van InteraktContour, in Zwolle, voor mensen met (niet-)aangeboren hersenletsel is…

Lees verder »
descriptionArtikel

'Senior Smart Living' voor vitale vijftigplusser in ParkEntree Schiedam

6 jun om 11:29 uur

Samen met andere vitale vijftigplussers wonen, werken en recreëren, dat is het idee achter ParkEntree in…

Lees verder »
descriptionArtikel

Wijkvernieuwing is één opgave met meerdere deelprojecten

2 jun om 11:32 uur

Voor de Rotterdamse wijk Crooswijk combineert KAW inbreidingsplannen (stedebouwkundig) met de komst van…

Lees verder »
descriptionArtikel

Sjoerd Feenstra benoemt tot eerste stadsbouwmeester van Zwolle

31 mei om 09:17 uur
Sjoerd Feenstra is benoemd als de allereerste stadsbouwmeester van Zwolle. Met deze nieuwe functie streven de…
Lees verder »
descriptionArtikel

Puzzelstukjes klimaatadaptatie en deelmobiliteit vallen op plek bij realisatie Leytsche Hof

30 mei om 11:28 uur

De fraaie waterneutrale binnentuin op het dak van de parkeergarage is één van de trekpleisters van een nieuw,…

Lees verder »

Upgrade galerijen Livingstonelaan

25 mei om 13:58 uur
Zo’n 20 jaar geleden werden de galerijen aan de Utrechtse Livingstonelaan voorzien van een Triflex BTS-P afwerking…
Lees verder »
descriptionArtikel

Integraal beslismodel: voor complexe renovatie- en transformatieprojecten

25 mei om 13:00 uur
In de praktijk presteren gerenoveerde woningen vaak slechter op bewonerswelzijn of energiegebruik dan verwacht.…
Lees verder »
descriptionArtikel

'Juist nu is verbindende kracht van architectuur van belang'

24 mei om 08:45 uur

De winnaars van de verkiezing 'BNA Beste Gebouw van het Jaar 2023' richten zich allemaal op de thema's van de…

Lees verder »