Impuls voor natuurinclusieve ambities Amsterdam

Net als tal van andere gemeenten heeft Amsterdam flinke ambities op het gebied van een groene, gezonde en natuurinclusieve leefomgeving. Met een icoonproject én een handboek maakt de gemeente haar ambities concreet. “Het kennisniveau en draagvlak zijn fors gestegen. Het gat tussen beleid en uitvoering is gedicht. En de opgedane kennis en ervaring is binnenkort breed beschikbaar voor geïnteresseerden in het land”, aldus Marije Langstraat (adviseur bij By Nature) en Maurice Backerra (ecoloog bij de gemeente Amsterdam) in een interview in het nieuwste digitale magazine van Biind.

Voordat we ingaan op de twee projecten stellen Langstraat en Backerra zich eerst even kort voor. Langstraat is ecoloog en begon haar carrière in 2008 bij de gemeente Rotterdam. Waar ze, destijds minder vanzelfsprekend dan nu, met de thema’s soortenbescherming, biodiversiteit en klimaat aan de slag ging. In 2012 richtte ze By Nature op en deed als zelfstandig adviseur tal van opdrachten voor verschillende opdrachtgevers. Ze houdt zich de laatste tijd vooral bezig met gebiedsgerichte aanpak en soortenmanagementplannen. En met passie, want er is werk aan de winkel: “Verduurzaming en klimaat staan weliswaar een stuk hoger op de agenda dan een aantal jaren geleden, maar dat betekent niet dat de natuur daar per definitie in wordt meegenomen. Zelfs in die transitie zie je botsende belangen, ontbreekt het vaak aan praktische kennis of worden budgetten anders verdeeld.”

Boswachter in de stad

Maurice Backerra heeft een achtergrond in het bos- en natuurbeheer, maar belandde begin deze eeuw als boswachter in spé toch in de stad. In 2002 ging hij bij Bureau Stadsnatuur Rotterdam aan de slag. Toevallig ook het jaar waarin de Flora & Faunawet werd ingevoerd, waardoor het thema natuur in één klap hoger op de agenda kwam te staan. Inmiddels werkzaam in Amsterdam is hij vanuit zijn rol als ecoloog vooral gericht op het realiseren van koppelkansen en staat een integrale aanpak voorop. “Zeker in een stad als Amsterdam strijden tal van ambities om voorrang. Door ze slim te combineren en nauw samen te werken met alle disciplines binnen de gemeente is er echt veel winst te behalen. De geleidelijk toegenomen ambitie op het gebied van natuurinclusiviteit helpt daarbij uiteraard om die specifieke doelen te kunnen realiseren.”

Nationale en lokale ambities, plannen en regelingen vechten om voorrang én vragen om een vertaling naar de praktijk. En die wordt dus nu in Amsterdam gemaakt. Met een natuurinclusieve brug als zichtbaar instrument én met een handboek natuurinclusieve bruggen en kademuren als praktisch instrument.

Schakel in ecologisch netwerk

De Amstelstroombrug, een ontwerp van VenhoevenCS architecture+urbanism in samenwerking met SMARTLAND landscape architects, vormt de entree van de A2/A10 naar het Amstelkwartier en is bovendien een belangrijke schakel in het ecologische netwerk van Amsterdam. Overal in de brug zijn plekjes gemaakt waar vogels, vissen, vleermuizen en insecten kunnen schuilen, eten of nestelen. In het water onder de brug zijn korven met hout en stortstenen afgezonken. Daar kunnen vissen schuilen. Voor vlinders, bijen en hommels is een groene middenberm op het brugdek gemaakt. Daarnaast is de brug ook goed voor de natuur, doordat hij voor een groot deel is gebouwd met duurzame materialen. En hij verbindt de stadsnatuur met de natuur even verderop in het buitengebied langs de Amstel.

Voldoet de brug als natuurinclusief icoonproject aan de verwachtingen? Backerra: “De inpassing in de stedelijke omgeving is volgens mij en naar de mening van alle betrokkenen prima geslaagd. Verder is het nog wat te vroeg om te bepalen hoe de diverse soorten zich gedragen op en rond de brug. Al wist de landschapsarchitect al gelijk na oplevering beelden te maken van op vis jagende aalscholvers bij de brug.

Meer vanuit het proces bekeken, is het zeker een geslaagd project. Door iedereen echt vanaf het eerste moment te betrekken, is er een gezamenlijke ambitie ontstaan die bij het ontwerp en de aanleg gerealiseerd is. Leerpunt hierbij is dat ook het goed meenemen van de beheerder erg belangrijk is. In de integrale aanpak moet je dus veel extra tijd investeren, maar bij projecten als deze loont dat de moeite.”

Lees het vervolg van dit uitgebreide verhaal in het digitale magazine van Biind.

Blijf nog beter op de hoogte van al ons nieuws en abonneer je op de wekelijkse nieuwsbrief van Stedebouw & Architectuur.

Tekst: Geert Dijkstra