Het spanningsveld tussen veiligheid en toegankelijkheid

dinsdag 9 mei 2023

Het toegankelijk maken van het depot en de veiligheid kunnen lijnrecht tegenover elkaar staan. Foto door Ossip van Duivenbode

Loop langs het nieuwe Depot Boijmans Van Beuningen in Rotterdam en het unieke rondvormige ontwerp en de reflecterende gevel vallen je ongetwijfeld op. De weerspiegeling van het glas in de omgeving van het Museumpark creëert een nieuwe omgeving en trekt voorbijgangers en bezoekers naar zich toe. Hoe een gevel sociale innovatie en toegankelijkheid in de hand werkt zonder aan veiligheid in te boeten, horen we van Fokke Moerel, partner bij architectenbureau MVRDV en Rowan van Wely van ABT.

Voor het startschot van het ontwerp moeten we meer dan vijftien jaar terug in de tijd. Fokke Moerel: “De voormalige museumdirecteur Sjarel Ex was net een week in functie, toen er een overstroming plaatsvond in de kelder waar een groot deel van de collectie was ondergebracht. Het was voor hem een wake-up call om niet alleen deze collectie droog, veilig en goed te bewaren, maar ook om goed na te denken over de andere collecties. Op dat moment waren ze verspreid over verschillende depots aan de randen van de stad.”

Zo ontstond het idee om de kunststukken voortaan op één centrale plek onder te brengen. Maar er moest meer gebeuren: het volume was indrukwekkend en vanzelfsprekend wil je dit zichtbaar maken. Een wereldwijd unieke denkrichting was geboren om het depot zichtbaar te maken én - voor het eerst – open te stellen voor het publiek. “Toen voelde het nog als een droom die werd geuit, want er was nog geen betrokkenheid van de gemeente en het Programma van Eisen ontbrak nog”, gaat Moerel verder. “Met de beperkte informatie die we hadden, werden we toch gevraagd om een ontwerpschets te maken waarin de complete collectie bij elkaar werd gebracht en zichtbaar en toegankelijk werd gemaakt. Vanwege de veiligheid en de risico’s van een overstroming kwamen we uit op een paviljoen op vier hoge poten, verhoogd boven het maaiveld.” 

Steun daarvoor kwam ook van de stichting De Verre Bergen, die zich richt op het verbeteren van de stad, op het hoger leggen van de culturele lat en op het betrekken van jongeren bij diverse projecten. “Het kwartje viel op een kunstbeurs rond 2005, waarna de stichting aangaf om mee te willen werken aan een vernieuwing voor de opslag.”

Exterieur Boijmans van Beuningen
De bijdrage die het depot levert aan de omgeving was een belangrijk focuspunt in het ontwerp en was een van de wensen in het PvE. Foto door Ossip van Duivenbode

Spanningsveld tussen toegankelijkheid en veiligheid

Een decennium lang bleven de plannen echter op de plank liggen, voordat de Gemeente Rotterdam locatieonderzoek deed, een Programma van Eisen (PvE) opstelde én een competitie uitschreef. Het veiligstellen van de collectie stond in deze uitvraag wederom hoog in het vaandel, evenals het toegankelijk maken van het depot voor bezoekers en het terugbrengen van de collectie naar de stad.

Het toegankelijk maken van het depot en de veiligheid kunnen lijnrecht tegenover elkaar staan. Over dat spanningsveld zegt Moerel: “We wisten dat we een balans moesten vinden tussen deze twee elementen. Daarom hebben we samen met beveiligers, ontwerpers, adviseurs, ingenieurs en andere belanghebbenden gekeken naar hoe we het depot voor het publiek zo toegankelijk mogelijk konden maken. Zonder in te boeten op veiligheid.” Opvallend genoeg verschilde het uiteindelijke ontwerp in grote lijnen niet van de competitie-inzending van MVRDV. “We kozen voor een ronde vorm, waar je omheen kunt lopen, met een spiegelende gevel om de groene omgeving verder te versterken.”


Cover S&A GD 2023Lees verder in Stedebouw & Architectuur nr. 2 van 2023

Dit is een verkorte versie van het artikel Depot Boijmans van Beuningen: het spanningsveld tussen veiligheid en toegankelijkheid, dat verscheen in de tweede editie van Stedebouw & Architectuur magazine in 2023. Deze editie verscheen op 28 april.

Je kunt de hele editie digitaal lezen via onze online bibliotheek. Hiervoor dien je een abonnement te hebben. Nog geen lid? Overweeg dan een abonnement en krijg direct toegang tot alle toekomstige én reeds verschenen edities van Stedebouw & Architectuur.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Treinstation als katalysator van woningbouw

14 sep om 07:30 uur

Een treinstation is veel meer dan een station voor treinen. Afhankelijk van de gebouwde en economische omgeving…

Lees verder »
descriptionArtikel

'Denk niet dat mensen op je zitten te wachten'

13 sep om 08:21 uur

Lees in onderstaand blog waarom expert Anne-Mette Andersen het als ontwerper belangrijk vindt om met gebruikers…

Lees verder »
De nieuwe stadsentree van Den Haag, onder de nieuwe KJ-woontorens, vóór het Centraal Station
descriptionArtikel

Nieuwe stadsentree te zien in Den Haag Bouwt en Ontwikkelt

12 sep om 07:30 uur

De regio Den Haag is volop in ontwikkeling. Met de Binckhorst, het Central Innovation District (CID) en…

Lees verder »
descriptionArtikel

Op zoek naar een balans van de leefomgeving

25 aug om 07:30 uur

In de Nacht van de Leefomgeving 2023 zoeken experts en betrokkenen naar de leefomgeving van de toekomst. De…

Lees verder »
Wandelen in de stad
descriptionArtikel

Maak ruimte voor de wandelaar en win de LoopAward!

24 aug om 10:00 uur

Heeft de voetganger in jouw ontwerp een bijzondere positie? Doe dan mee met de LoopAward 2023. Je hebt nog tot…

Lees verder »
descriptionArtikel

Hoe verdichten we in de complexe gelaagdheid van het stationsgebied?

23 jul om 08:00 uur
Dringende opgaven zoals klimaatadaptatie, energietransitie en mobiliteit leggen claims op de alsmaar schaarser…
Lees verder »
person_outlineBlog

De toekomst is nu

7 jul om 07:00 uur
Wie de spoorse opgave een beetje volgt, kan maar tot een conclusie komen: onze stationsgebieden maken een…
Lees verder »
descriptionArtikel

OD205 toont visie op zelfvoorzienend wonen op Dag van de Ontwerpkracht

3 jul om 09:22 uur
In 2022 vroeg het Ministerie van Maak honderd ontwerpbureaus om een maquette te presenteren die 10.000…
Lees verder »

Wat zijn jouw prioriteiten?

Ysbrand  

Om ook de komende jaren onze lezers te voorzien van de informatie die zij zoeken, doen we een inventarisatie naar wensen en behoeften. Jouw prioriteiten, feedback en ideeën worden zeer gewaardeerd!

Heb je vijf minuten?

Geef je feedback en ideeën door

 

/* ActiveCampaign */