De gezondheidsvoordelen van een superblock

dinsdag 6 augustus 2024

Over de effecten van superblocks en andere manieren om straten autoluw te maken, publiceerde Verkeerskunde onlangs onderstaand artikel. Wetenschappers berichten uit Wenen, Barcelona en Portland.

Medewerkers van drie Oostenrijkse onderzoeksinstituten hebben een studie gedaan rond een experiment met zogenoemde superblocks in Wenen. Uit de resultaten blijkt dat de reductie in broeikasgassen en de gezondheidsvoordelen relatief hoger zijn als superblocks in meer achtergestelde buurten worden toegepast.

Afsluiten

Het concept van superblocks houdt in dat men van een aantal huizenblokken samen een groter blok vormt waarbinnen doorgaand gemotoriseerd verkeer niet mogelijk is. Dit is te bereiken door kruispunten af te sluiten en eenrichtingsverkeer in te stellen.

Rondom het superblock is autoverkeer wel mogelijk en ov-haltes bevinden zich op loopafstand van de bewoners. Binnen het superblock kunnen parkeerplaatsen verdwijnen, waardoor er ruimte vrijkomt voor voetpaden, fietspaden en groen. Een experiment om de effecten van een superblock te onderzoeken is mogelijk door bijvoorbeeld tijdelijke wegmarkeringen aan te brengen en groen in verplaatsbare bakken te plaatsen.

Gezondheidseffecten

De onderzoekers berekenden op basis van modelonderzoek de klimaat- en gezondheidsvoordelen van een superblock in drie verschillende wijken van Wenen, het 7e district nabij het centrum met midden- en hogere inkomens, het 10e district, een verder weg gelegen arbeiderswijk, en het 17e district, een voormalig fabrieksterrein en nu een wijk voor de middenklasse.

De resultaten lieten zien dat de reductie van broeikasgasemissies per hoofd van de bevolking per jaar bij een superblock in het 10e district twee keer zo hoog is als in het 7e district en vier keer zo hoog als in het 17e district. In het 10e district wonen vooral arbeiders met lage inkomens, onzeker werk en verhoudingsgewijs veel mensen die niet uit de Europese Unie afkomstig zijn. De gezondheidsvoordelen van een superblock in het 10e district zijn vergelijkbaar met die in het 17e district, maar weer drie keer zo hoog als in het 7e.

Barcelona: autoluwe straten

Om de leefbaarheid van binnensteden te verbeteren kiezen gemeentebesturen regelmatig voor het autoluw maken of het afsluiten van straten voor gemotoriseerd verkeer. Wetenschappers van de ETH Zürich toonden met een simulatiestudie aan dat het afsluiten van enkele slim uitgekozen straten zowel de luchtvervuiling als de totale reistijd in het netwerk kan verminderen (bij een gelijkblijvende vraag).

Voor de simulatie kozen ze het centrum van Barcelona als voorbeeldcasus. Het is een gebied met in totaal ruim 2500 kilometer aan wegen en een stratenpatroon in de vorm van een raster, met een enkele diagonale straat. Hier heeft men eerder het idee van superblocks toegepast, waarin de straten binnen een vierkant van 3x3 blokken autoluw zijn gemaakt. Fietsers, voetgangers en bestemmingsverkeer zijn hier welkom, doorgaand verkeer moet er omheen rijden.
Naast het effect van de superblocks testten de wetenschappers ook de effecten van het autoluw maken van enkele doorgaande straten, het autoluw maken van diagonale straten en een combinatie van die twee.

Uit de resultaten van de simulatie bleek dat er bij het toepassen van uniforme plannen, zoals de superblocks of het afsluiten van diagonale wegen, kansen blijven liggen. Het type en de locatie van de af te sluiten of autoluw te maken straat doet er meer toe dan het afsluiten van een groter aantal straten. Het afsluiten van een aantal slim uitgekozen doorgaande straten - 0,38 procent van het totale netwerk - leidde tot 8 procent reductie in luchtvervuiling en 14 procent reductie in reistijd, terwijl de vraag vrijwel gelijk bleef.

Portland: voetgangersvriendelijk

Onderzoekers uit de Verenigde Staten hebben op basis van een data-analyse voor Portland (Oregon) aangetoond dat er een statistisch verband bestaat tussen de gebouwde omgeving rond een werkplek en de keuze voor actieve modaliteiten of de auto.

Hoe voetgangersvriendelijker de omgeving in een straal van een kilometer rond hun werkplek is, hoe meer tijd mensen wekelijks besteden aan lopen en fietsen en hoe minder tijd ze in de auto zitten. De toegankelijkheid van voorzieningen en openbaar vervoer rond de werkplek hebben een vergelijkbaar effect. De onderzoekers corrigeerden onder meer voor de voetgangersvriendelijkheid van de woonomgeving, voorkeuren, percepties en demografische factoren om een onafhankelijk verband te kunnen aantonen.

De resultaten suggereren dat het gebruik van actieve modaliteiten gestimuleerd kan worden door maatregelen als het verbeteren van de toegankelijkheid van de werkplek voor voetgangers en fietsers, de integratie van woon- en werkgebieden voor een kortere woon-werk-reistijd en de verbetering van de toegankelijkheid van voorzieningen en het openbaar vervoer rond werklocaties.

Bron: Verkeerskunde
Beeld: Portland (Shutterstock)

 

 

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

Ontwerpkeuzes binnen een beperkt beschikbare fysieke ruimte

19 nov om 14:47 uur

Ruimte is bij elke stedelijke schaalsprong het toverwoord. Niet iedereen wil wonen…

Lees verder »
descriptionArtikel

Bodem, water én natuur sturend

18 nov om 07:30 uur

Als adviseur biodiversiteit en natuurinclusief ontwerp bij Sweco adviseert Gijs Meijer dagelijks over…

Lees verder »
descriptionArtikel

'Eerst lokale cultuur, identiteit en historie snappen'

15 nov om 07:30 uur

Als stedenbouwkundige Tom van Tuijn start met een gebiedsontwikkeling, laat hij een ecoloog de wijk ingaan om…

Lees verder »
descriptionArtikel

Van Vinex naar NOVEX

12 nov om 07:30 uur

Welke ervaringen met de Vinex-wijken kunnen helpen voor de ontwikkeling van de nieuwe NOVEX-gebieden? Het…

Lees verder »
descriptionArtikel

Dordrecht: vergroenen voor leefbaarheid en tegen hittestress

5 nov om 07:30 uur

De gemeente Dordrecht gaat fors investeren in het vergroenen van het centrum. Naast hittestress speelt ook…

Lees verder »
descriptionArtikel

Bomen basis van klimaatadaptieve en energievriendelijke stad

31 okt om 07:30 uur

Volgens Joris Voeten vormen bomen de basis voor een natuurinclusief, klimaatadaptief en energievriendelijk…

Lees verder »
descriptionArtikel

Transformatie: van fabrieksterrein tot cohousinggemeenschap

23 okt om 07:00 uur

De Belgische stad Gent pioniert op het gebied van collectief wonen. Ook kent de stad innovatieve…

Lees verder »
descriptionArtikel

Nieuwe studie: bouwen impuls voor stedelijk groen

21 okt om 07:30 uur

Wat zijn de effecten van verstedelijking op ecosysteemdiensten, zoals groen, koeling en waterretentie, en de…

Lees verder »