Gebiedsontwikkeling: langzaam is het nieuwe snel.
Burgers die een duurzame energiecoöperatie starten en het dak van de school willen benutten voor zonnepanelen; bedrijven die willen investeren in branchevreemde activiteiten, die natuurlijk niet overeenkomen met de geldende bestemming; een woonstichting die haar tuinen wil invullen met stadslandbouw in plaats van gazon met randjes schaamgroen; een collectief van jonge ontwerpers die een leegstaand gemeentekantoor willen transformeren naar een woon-werkgebouw. Allemaal voorbeelden van initiatieven waarmee gemeenten worden geconfronteerd.
Een gebruikelijke reactie van de gemeente helpt zo’n initiatief vaak niet verder; te traag en niet gericht op kansen. Gemeenten zijn opzoek naar een nieuwe rolinvulling. Recent onderzoek laat twee tendensen zien. Enerzijds zoeken gemeenten naar mogelijkheden om ‘speelruimte’ te creëren aan het begin van het proces. Anderzijds zoeken zij naar mogelijkheden om zoveel mogelijk risico’s voor de kleinere (vaak eenmalige) initiatiefnemers te reduceren. Beiden vergen meer en ander voorwerk van ambtenaren dan voorheen.
Vroeger werkten zij vanuit het idee van ontwikkelingsplanologie vooral aan contracten met vastgoedontwikkelaars, grondexploitaties en bestemmingsplannen met als doel te komen tot een startpunt voor een snelle en winstgevende bouwproductie. Nu gaat het er vanuit het idee van uitnodigingsplanologie om een integrale visie te vormen in interactie met betrokkenen en wanneer bepaalde ontwikkelingen evident zijn, deze te vertalen naar een simpele set regels die begrijpelijk zijn voor onervaren partijen en binnen deze kaders veel vrijheid geven. Denk aan een kavelpasport bij particulier opdrachtgeverschap.
Meer weten? Download hieronder de volledige column van Gert-Joost Peek, zoals verschenen in Stedebouw & Architectuur.

Gert-Joost Peek
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Blue Zone Festival Score: ranglijst ideale leefomgeving
9 mei om 07:30 uur 10 minWelke buurt, wijk of regio in Nederland vormt de ideale leefomgeving om gezond ouder te worden? De nieuwe Blue…
Architect van de stedelijke rafelrandjes
8 mei om 07:30 uur 15 minPal naast een kale bouwplaats langs een van de allerlaatste rafelrandjes binnen de Amsterdamse ring werkt…
De menselijke maat als uitgangspunt in de stad van morgen
6 mei om 07:30 uur 4 minDe Amerikaans-Canadese publicist en stadsactivist Jane Jacobs zette zich in de jaren zestig in voor levendige,…
Dorps bouwen: draagvermogen en daadvermogen
22 apr om 07:30 uur 7 minIn zijn column voor Stedebouw & Architectuur schrijft Harrie van Helmond over hoogwaardige,…
Excursie: radicale herinrichting stadscentrum Tilburg
11 apr om 08:30 uur 3 minDe binnenstad van Tilburg heeft in korte tijd een metamorfose ondergaan. Ontdek nu de gemaakte keuzes rond de…
Essays over leefomgevingen van morgen met ‘Ode aan de stoep’
9 apr om 07:30 uurHoe zorgen we ervoor dat de fysieke leefomgeving goed is ingericht voor het versterken van gemeenschappen om zo…
Wat maakt de straat rechtvaardig?
2 apr om 07:30 uurDe Rechtvaardige Straat, een initiatief van The Lab of Thought, richt zich op een eerlijke verdeling van de…
Vakbeurs effecten klimaatverandering op openbare ruimte
28 mrt om 07:30 uurOp 16 en 17 april 2025 ben je van harte welkom op de Nationale Klimaat Vakbeurs in Expo Houten, hét evenement…
Reactie toevoegen