ENKA Arnhem: kansen voor leegstand

woensdag 24 maart 2021

timer 4 min

In Arnhem, tussen de Velperweg en de spoorlijn naar Zutphen, ligt een groot braakliggend terrein dat bekend staat als ENKA of AKZO. Dit terrein was de locatie van één van de grootste kunstzijdeproducenten van Nederland, namelijk de Eerste Nederlandse Kunstzijdefabriek Arnhem. Waar dit terrein vroeger een kloppend hart van industrie was, heeft het terrein veel van de originele industriële energie verloren doordat het grootste deel van de originele fabrieksgebouwen gesloopt zijn.

Auteur: Joël Maijen
Beeld rechts: Luchtfoto van het huidige ENKA-terrein in Arnhem

In 2020 is een gebiedsvisie door de gemeente Arnhem opgesteld voor het ENKA-terrein om nieuw leven in het gebied te blazen. De focus van Arnhems visie is het creëren van een gemixt gebied waar stedelijk wonen binnen de fabriekszone samenkomt met bedrijvigheid in de Vosdijkzone.

Het overgrote deel van het gebied wordt gebruikt voor een groot parkeerterrein. Daarnaast ligt een kleiner gebied braak. Dit stuk land wordt in het plan de fabriekszone genoemd, omdat hier vroeger de meeste fabriekshallen stonden. Ten noorden van hier is een appartementengebouw gerealiseerd aan de Novahof en Novalaan. Hiernaast is de entree van het gebied, de Tivolilaan.

Leren van de buren

De huidige staat van het gebied in Arnhem staat in sterk contrast met een soortgelijk gebied, ongeveer 20 kilometer naar het westen: het ENKA-terrein in Ede. Origineel was dit ook een kunstzijdefabriek van hetzelfde bedrijf, maar tegenwoordig zijn daar veel meer ontwikkelingen gedaan dan in Arnhem. Gemeente Ede heeft relatief veel geïnvesteerd in het ENKA-terrein en dat heeft geleid tot een nieuwe en populaire wijk met interessante bedrijvigheid zoals ‘De Fietser’, een experience center voor fietsgerelateerde zaken in één van de oude fabriekshallen van de ENKA.

ENKA-terrein in Ede.

Als gemeente Arnhem van het ENKA-terrein een populaire hotspot wil maken, kan er veel geleerd worden van hoe het in Ede is aangepakt. Dit omdat in Ede voornamelijk is gekeken naar de historie en monumentaliteit van de oude fabriekshallen en de sfeer van het gebied. Deze aspecten van de historie zijn dan ook terug te vinden in de originele gevel van de fabriek die bewaard is gebleven en een nieuw leven heeft gekregen als voorgevel van 41 woningen, die bekend staan als de ‘muurwoningen’. Dit zal echter anders aangepakt moeten worden, aangezien de originele fabriekshallen in Arnhem niet meer bestaan, maar een industriële en moderne sfeer is met gemak terug te brengen zoals het gedaan is in Ede.

Centrum van wonen en bedrijvigheid

Komende jaren moet er gekeken worden naar de potentie van het ENKA-terrein in Arnhem, om het om te vormen tot een nieuw centrum van wonen en bedrijvigheid. Het gebruik van industriele thema’s in architecturele en stedenbouwkundige ontwerpen kunnen leiden tot een unieke sfeer waardoor het gebied kan gaan groeien tot een bruisende buurt, waar mensen graag willen komen, in sterk contrast met het huidige braakliggende terrein.

Huidige gebiedsvisie door gemeente Arnhem.

Door de centrale ligging van het terrein en de gemakkelijke bereikbaarheid met auto, fiets en OV is het ENKA-gebied in Arnhem ideaal voor nieuwe ontwikkelingen. De gemeente snapt dat deze locatie ideaal is voor herontwikkelingen op grotere schaal. Het is dan ook te verwachten dat in de komende jaren vernieuwende plannen zullen komen voor nieuwbouw op de ENKA. De hoofdlijnen die gelegd zijn in de huidige gebiedsvisie (zie afbeelding hierboven), opgezet in juni 2020, zijn nog relatief breed, maar lijken al een goed idee te geven wat er kán gebeuren.

Joël Maijen doet onderzoek naar de potentie van industrieel erfgoed. In de komende weken lees je meer artikelen van zijn hand over diverse kansrijke terreinen in Nederland, telkens met een kijk op de gebiedsvisie, handige inzichten en mogelijke ingrepen die gedaan kunnen worden.

De herinneringen aan ENKA mag/moet niet verloren gaan, dit bedrijf heeft veel voor Arnhem en omgeving betekent niet alleen als werkgever maar veel sociale voorzieningen heeft dit bedrijf aan Arnhem gegeven.
Altijd een goede en sociale ingestelde werkgever,een bedrijf die veel voor zijn werkgevers heeft betekent niet alleen aan werkvoorziening maar ook aan scholing, huisvesting en goede pensioenvoorziening. Arnhem kom wordt eens wakker, zie wat de kleine gemeente Ede heeft presteert een ode aan een historisch complex. Veel ex werknemers zijn reeds heengegaan en een klein deel weet nog wat ENKA Arnhem heeft betekent, maar de jeugd weet helaas hiervan weinig vanaf. Dus Gemeente Arnhem wacht niet te lang laat de naam Eerste Nederlandse Kunstzijdefabriek Arnhem niet verloren gaan.

Ingediend door Tiwow ex werkn… (niet geregistreerde gebruiker) op wo, 27/04/2022 - 17:33