Blue zones bieden een wenkend perspectief

woensdag 3 april 2024

Blue zones zijn plekken in de wereld waar mensen relatief lang en gelukkig leven. “Blue zones bestaan overal, niet alleen op de vijf bekende plekken op de wereld”, aldus professor Rudi Westendorp, hoogleraar ouderengeneeskunde. Hij heeft acht jaar in Denemarken gewoond en gewerkt en is ook daar op zoek gegaan naar blue zones.

Rudi Westendorp
Rudi Westendorp

“Ik heb er in Denemarken twee gevonden”, vertelt Rudi Westendorp. “Eentje vlakbij Kopenhagen in een welgestelde wijk. Dat is niet onverwacht, maar de ander lag juist afgelegen, in een economisch achtergesteld gebied. Heel opmerkelijk. Daaruit kun je concluderen dat geld wel kan helpen, maar geen noodzakelijke voorwaarde is voor het ontstaan van een blue zone.”

Social construct

Blue zones zijn volgens Westendorp niet voor de eeuwigheid. Ze komen en gaan. Blue zones zijn ook overal anders. Hij ziet een blue zone vooral als een sociaal construct dat mensen met elkaar teweegbrengen. “Ze zijn niet bewust ontworpen om er heel oud te worden maar toevalligerwijze ontstaan. Ze worden door anderen herkend, omdat mensen er gemiddeld langer gezond blijven en heel oud kunnen worden.”

Hij begrijpt dat blue zones een wenkend perspectief bieden. “Het is natuurlijk een aanstekelijk idee dat er plaatsen zijn waar de kans op een gezond lang leven groter is. Maar er bestaat geen standaard recept voor en je kunt het dan ook niet afdwingen.” Hij ziet weinig overeenkomsten tussen de vijf plekken waar mensen bovengemiddeld oud worden. “In Sardinië vloeit de wijn rijkelijk tijdens copieuze maaltijden. In Okinawa eten de mensen zeewier en houden er een ascetische leefstijl op na. Toch worden mensen op beide plekken bovengemiddeld oud.”  

Bonus: twintig jaar

Voor het ontstaan van een blue zone moeten we volgens hem meer vanuit het individu redeneren. Wat kun je zelf doen om er het beste van te maken? Eigenlijk eenvoudig: “Neem de bekende leefregels in acht: eet kleurrijk en niet te veel, blijf bewegen en houd er een sociaal leven op na zonder te roken of overmatig te drinken. Dat scheelt tien jaar levensverwachting met als bonus twintig jaar gezondheid extra. Daarmee is van bovenaf ieder land blauw gespikkeld.

Dat sociaal rijke leven wordt wel in alle blue zones herkend. Heb oog voor je medemens en kom in actie als het nodig is. Anders gezegd, wees een sociaaldemocraat. Dat moet op gouvernementeel niveau, lokaal én individueel niveau. Wanneer die drie niveaus met elkaar synchroniseren, is de kans het grootst dat er een blue zone ontstaat.”

Emmanuel Levinas

Westendorp verwijst naar de filosoof Emmanuel Levinas. Die schreef lang geleden dat de mens alleen tot zijn recht komt in de ogen van de ander. In navolging predikt psychiater Dirk de Wachter dat de mens zingeving ervaart wanneer hij deel uitmaakt van een groep. “Op enkele heremieten na”, voegt Westendorp toe. Wanneer je je buiten de groep plaatst, graaf je voor jezelf een ‘black hole’. Het is daar eenzaam en ongezond.
Samen moeten we ervoor zorgen dat zoveel mogelijk mensen zo lang mogelijk hun talenten ontwikkelen om te voorkomen dat ze in zo’n gat vallen. “Kruip dus uit je eigen black hole en maak samen een blue zone!”

Op donderdag 20 juni vindt het eerste Blue Zone Festival in Nederland plaats. Tijdens het Blue Zone Festival word je geïnformeerd en geïnspireerd over alles rondom de bekende blue zones: van inspiratiesessies tot workshops en van beleving tot betekenisgeving. Wil jij graag op de hoogte gehouden worden over het Blue Zone Festival? Volg het festival op LinkedIn of schrijf je in voor de eventupdate!

Tekst: Yvonne Witter, ZorgSaamWonen
Foto boven: Shutterstock

Reactie toevoegen

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Bereken de hittestress in straten en op pleinen

13 mei om 07:30 uurtimer11 min

Veel pleinen in Nederland zijn ingericht voor markten en evenementen en ontberen klimaatadaptieve kwaliteiten.…

Lees verder »
descriptionArtikel

Nieuw platform en magazine: Ruimte voor Bewegen

12 mei om 07:30 uurtimer3 min

Nederland beweegt nog veel te weinig en daarom groeit de roep om de openbare ruimte beweegvriendelijker te…

Lees verder »
descriptionArtikel

Blue Zone Festival Score: ranglijst ideale leefomgeving

9 mei om 07:30 uurtimer10 min

Welke buurt, wijk of regio in Nederland vormt de ideale leefomgeving om gezond ouder te worden? De nieuwe Blue…

Lees verder »
descriptionArtikel

Architect van de stedelijke rafelrandjes

8 mei om 07:30 uurtimer15 min

Pal naast een kale bouwplaats langs een van de allerlaatste rafelrandjes binnen de Amsterdamse ring werkt…

Lees verder »
descriptionArtikel

De menselijke maat als uitgangspunt in de stad van morgen

6 mei om 07:30 uurtimer4 min

De Amerikaans-Canadese publicist en stadsactivist Jane Jacobs zette zich in de jaren zestig in voor levendige,…

Lees verder »
descriptionArtikel

Buurttransformatie: problemen oplossen met andere problemen

28 apr om 07:30 uurtimer17 min

Kom jij nog weleens een Warmtetransitievisie tegen? De rapporten zijn inmiddels weggestopt in bureauladen,…

Lees verder »
descriptionArtikel

Dorps bouwen: draagvermogen en daadvermogen

22 apr om 07:30 uurtimer7 min

In zijn column voor Stedebouw & Architectuur schrijft Harrie van Helmond over hoogwaardige,…

Lees verder »
descriptionArtikel

Excursie: radicale herinrichting stadscentrum Tilburg

11 apr om 08:30 uurtimer3 min

De binnenstad van Tilburg heeft in korte tijd een metamorfose ondergaan. Ontdek nu de gemaakte keuzes rond de…

Lees verder »