Placemaking belangrijk vanaf start gebiedsontwikkeling

maandag 30 september 2024

Afgelopen week vond in Rotterdam de Placemaking Week Europe 2024 plaats. In dat kader sprak onze partner ZorgSaamWonen met Anneke Jongerius, placemaker bij AM gebiedsontwikkeling. “Placemaking gaat over alles wat er nodig is tussen het bouwen van woningen en voorzieningen én het ontstaan van een buurt.”

Placemaking is een term die in de gesprekken met organisaties uit de community van ZorgSaamWonen vaker voorbij komt. Anneke Jongerius werkt al enkele jaren als placemaker bij AM gebiedsontwikkeling (partner van ZorgSaamWonen). Aan de vooravond van de jaarlijkse Europese Placemaking Week in Rotterdam sprak ZorgSaamWonen met Jongerius.

Anneke Jongerius (AM) foto Kenzo Reeder, Werktuig
Anneke Jongerius (AM) foto Kenzo Reeder, Werktuig

Placemaking is het proces waarbij ruimte wordt getransformeerd in een betekenisvolle plek. Volgens Jongerius kan dit op veel manieren worden ingevuld, mede omdat er veel professionals vanuit verschillende disciplines met het thema bezig zijn. Voor AM als gebiedsontwikkelaar ligt de kern van placemaking in het creëren van prettige en levendige buurten voor de mensen die er wonen en leven. Anneke: “Placemaking gaat over alles wat er nodig is tussen het bouwen van woningen en voorzieningen én het ontstaan van een buurt.”

Participatie

Placemaking kent verschillende aspecten: participatie in het ontwikkelproces, het in co-creatie werken met belanghebbenden en kwartiermaken. Oftewel, concrete activiteiten of plekken in een gebied ontwikkelen die als vliegwiel dienen in het proces van placemaking. Jongerius: “Wat de placemaker precies in gang zet, is afhankelijk van de problematiek in het gebied en van de ontwikkelingsvraag. Daarbij zal een transformatiegebied een ander placemakingsproces kennen dan bijvoorbeeld een geheel nieuwe gebiedsontwikkeling.”

Zo heeft AM een gebiedsontwikkeling onder handen in Badhoevedorp: Quatrebras. De omlegging van de A9 maakt het mogelijk om ongeveer 1.200 woningen, een bedrijventerrein, maatschappelijke voorzieningen en nieuwe openbare ruimten met een park te realiseren. Deze gebiedsontwikkeling geeft een sterke kwaliteitsimpuls aan Badhoevedorp en moet straks een fijne, nieuwe woon-, werk- en leefomgeving bieden aan de bewoners.

Uiteraard wordt dit gebied in fasen ontwikkeld. In de tijdelijkheid ontstaat letterlijk en figuurlijk ruimte om, samen met de mensen, te kneden aan een hart voor Badhoevedorp. Een hart dat niet alleen bestaat uit stenen, maar ook klopt voor de inwoners. Op verschillende manieren zijn de wensen van de bewoners in kaart gebracht. Vervolgens zijn er avonden georganiseerd waar met elkaar is besloten welke activiteiten en initiatieven in gang worden gezet. Moes- en pluktuinen op braakliggende grond en een strandtent bleken hier gewilde ‘placemakers’ te zijn. Anneke: “Ontmoeting en een gezamenlijke activiteit creëert verbondenheid met de plek, de omgeving en mensen. En als je dát weet vast te houden, leg je de basis voor fijne en zorgzame buurten.”  

Sociaal maatschappelijke waarde

Anneke geeft aan dat AM sociaal maatschappelijke waarde wil toevoegen in de gebieden waar zij werkzaam zijn, zoals de ontwikkeling in Badhoevedorp. Dat begint al in een vroeg stadium. “We noemen dat de Social Impact Strategie. Wat kunnen wij als gebiedsontwikkelaar, samen met lokale partners en werkend vanuit de krachten en talenten die in een gebied aanwezig zijn, toevoegen aan een gebied? Zodat er bij oplevering van de woningen een levendige buurt staat, waar ‘omzien naar elkaar’ en ‘sociale cohesie’ aanwezig zijn en duurzaam kunnen doorgroeien. Vanuit onze maatschappelijke betrokkenheid jagen wij dit graag aan en blijven in ieder geval gedurende de hele ontwikkeling betrokken; in enkele gevallen ook daarna nog.

Placemaking resulteert niet alleen in een betere buurt. De sociale waarde die we toevoegen resulteert ook in financiële waarde, vertelt Jongerius. Uit het afstudeeronderzoek voor de TU Delft van placemaker Mare Santema blijkt dat het ontplooien van bijvoorbeeld creatieve activiteiten en het versterken van de sociale cohesie een bovengemiddelde waardestijging creëert van vijf tot tien procent. Het gaat dan bijvoorbeeld om een stijging van de grondprijzen, huizenprijzen en commerciële huurprijzen. Belangrijk blijft om de placemakers niet alleen in te zetten in de tijdelijkheid van de ontwikkelingsfase maar ook in de permanente situatie.

PLING!

Jongerius: “Vorige week kwamen in Rotterdam meer dan 500 placemakers en andere professionals uit heel Europa bij elkaar om de best practices te delen, internationale samenwerking te bevorderen en om placemaking in Rotterdam zelf te ervaren. Ook AM was daarbij aanwezig met een bijzondere boodschap, de lancering van PLING! Een initiatief van een aantal ervaren placemakers om placemaking in gebiedsontwikkeling te stimuleren.” Naast AM zijn placemakers van de gemeente Deventer, Haag Wonen (woningcorporatie) en de bureaus Urban Boost en Bureau Buitendienst, mede-initiatiefnemer hiervan.

Doelstelling van dit initiatief is het op de kaart zetten van placemaking. “We maken ons als netwerk hard voor de integratie van placemaking in gebiedsontwikkeling”, aldus Jongerius. “We pakken placemakingsvraagstukken die bij ons worden neergelegd weliswaar betaald op, maar zonder verdienmodel voor onszelf. We doen het er allemaal ‘bij’ in onze vrije tijd; of we nu in loondienst zijn, bij bijvoorbeeld AM, of als zzp-er werkzaam. We doen het omdat we geloven in de noodzaak van placemaking en de maatschappelijke meerwaarde ervan.”

Jongerius legt verder uit dat de opbrengsten van deze werkzaamheden via het netwerk weer terugvloeien naar sociaalmaatschappelijke placemaking projecten in de desbetreffende gebieden. Hier worden ze gebruikt om vraagstukken op te lossen. “Het is een manier om met extra geld daadwerkelijk iets te doen in een gebied. We willen dat er dingen gebeuren, actiegericht!”

Wil je meer weten over placemaking? Lees dan AMuse, hét jaarlijks magazine van AM over placemaking. Het is inspirerend en informerend voor iedereen die geïnteresseerd is in placemaking en alles wat daarbij hoort. Je treft er bijzondere placemakers, spraakmakende interviews, boeiende verhalen, het laatste nieuws op het gebied van placemaking en nog veel meer.

Blijf nog beter op de hoogte van al ons nieuws en abonneer je op onze wekelijkse nieuwsbrief.

Bron: ZorgSaamWonen
Beeld: deel van cover AMuse (AM)

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Maak ook kans op de Blue Zone Festival Award

14 feb om 07:30 uur

Ben jij dagelijks bezig met ruimtelijke ontwikkelingen en maatschappelijke interventies? En dragen die ook bij…

Lees verder »
descriptionArtikel

MOVE24: hét event voor een beweegvriendelijke leefomgeving

13 feb om 07:30 uur

Met 140 enthousiaste professionals uit het fysieke en sociale domein, die samenkwamen in Omnisport Apeldoorn,…

Lees verder »
descriptionArtikel

Natuurinclusief bouwen: voorbij de bevlogenheid

12 feb om 07:30 uur

Dertien van de achttien miljoen Nederlanders wonen in steden, die cruciaal zijn voor het behoud van…

Lees verder »
descriptionArtikel

Inspiratie voor veilig ontwerp en beheer leefomgeving

6 feb om 07:30 uur

De openbare ruimte in Nederland wordt een steeds intensiever gebruikt speelveld. Waar tal van actoren zich…

Lees verder »
descriptionArtikel

Week van en manifest voor De Rechtvaardige Straat

4 feb om 07:30 uur

Een rechtvaardige straat is een plek waar je de rijkdom van de openbare ruimte ten volle kunt ervaren en…

Lees verder »
descriptionArtikel

Rapportcijfers voor biodiversiteit in gebiedsontwikkelingen

31 jan om 07:30 uur

Sinds enkele jaren hanteren gemeenten een puntensysteem voor biodiversiteit in plannen voor gebiedsontwikkeling…

Lees verder »
descriptionArtikel

Autoluwe binnensteden randvoorwaarde woningbouwopgave

29 jan om 16:14 uur

Op verschillende plekken in Nederland - maar zeker ook daarbuiten – kiezen steden voor ‘autoluw’. De…

Lees verder »
descriptionArtikel

Dashboard Duurzame Leefomgeving wordt ‘Toekomstbestendig’

27 jan om 07:30 uur

Begin oktober werd de lancering van het Nationaal Dashboard Duurzame Leefomgeving (NDDL) aangekondigd. De…

Lees verder »