Natuurinclusief bouwen: voorbij de bevlogenheid

woensdag 12 februari 2025

Dertien van de achttien miljoen Nederlanders wonen in steden, die cruciaal zijn voor het behoud van biodiversiteit. Uit recent onderzoek van SOVON is echter gebleken dat door verstening de aantallen planten- en diersoorten in steden afnemen. De Wageningen Universiteit & Research (WUR) motiveert je hieraan te werken met de nieuwe publicatie: Natuurinclusief bouwen: Voorbij bevlogenheid.

Waar natuur vroeger vooral iets voor het buitengebied was, aldus de auteurs in een reflectie op hun publicatie, en stadsgroen slechts ter decoratie diende, is het ontwikkelen van stadsnatuur een eigen onderdeel aan het worden binnen de programmatische aanpak van de stedenbouwopgaven. Dit brengt eigen doelen, jargon en vergezichten met zich mee, mede dankzij bevlogen ontwerpers, ontwikkelaars, beleidsmakers, natuurbeschermers en anderen die dit onderwerp op de kaart hebben gezet.

Maar zo relatief makkelijk het is om nieuwe doelen te stellen, zo moeilijk is het om gewenste ambities te realiseren. Het grootschalig transformeren van steden naar ‘nieuwe natuurgebieden’ vraagt meer dan een aantal best practices. Het vereist dat burgers opnieuw verlangen naar natuur om zich heen (de vraag) en de stedenbouwkundige praktijk zich daarop aanpast (het antwoord). Dit is geen gemakkelijke opgave, en - helaas - niet de enige waarvoor steden staan. Toch heeft dit idee kans van slagen, simpelweg omdat er een groeiend bewustzijn is dat onze relatie met natuur moet verbeteren en stedenbouwprofessionals bewezen hebben ook deze nieuwe opgave te kunnen omarmen en op te pakken.

Pioniers

Op dit moment zijn het vaak de bevlogen individuen, die als ware pioniers obstakels overwinnen en kansen benutten om meer ruimte te creëren voor natuurinclusiviteit binnen een project, lezen we verder in dit verband op de website van KAN Bouwen. Dit leidt tot bewonderenswaardige best practices. Maar omdat de ‘intrinsieke pioniersmentaliteit’ persoonsgebonden is, blijft opschaling van deze manier van werken uit.
Hoe zorg je er dan voor dat ook de collega’s van deze pioniers enthousiast worden? Hoe worden natuurinclusieve praktijken onderdeel van het DNA van organisaties? En hoe krijgen ook de collega’s concrete handvatten om projecten natuurinclusief te maken?

Systeembenadering

In de WUR-publicatie Natuurinclusief bouwen: Voorbij bevlogenheid beschrijft Marijke Dijkshoorn wat er nodig is om natuurinclusief bouwen vanzelfsprekend te maken. Ze doet dat vanuit een systeembenadering, aangevuld met concrete voorbeelden. De volgende onderwerpen passeren daarbij de revue:

Hoe pak je natuurinclusief bouwen aan binnen je organisatie?
• Internaliseren
• Ambitie
• Draagvlak
• Kosten en baten
• Anders werken
• Instrumenten
• Blijvend leren

WUR publicatie natuurinclusief bouwen

Waar moet je op letten in de projectuitvoering?
• Kies bewust
• Check het beleid
• Stel het juiste bouwteam samen
• Maak het SMART
• Natuur is leidend
• De eindgebruiker
• De overdracht

Sleutelactoren

In de publicatie lezen we verder: “Om natuurinclusief bouwen op te schalen, dienen er acties te komen op het organisatieniveau van de sleutelactoren én op het uitvoeringsniveau van woningbouwprojecten. Dit wordt verbeeld in onderstaande figuur 2.

Om ’voorbij de bevlogenheid’ van de pioniers te komen (op weg naar de gewenste situatie) dienen collega’s van de natuurinclusieve pioniers enerzijds in algemene zin geënthousiasmeerd, ondersteund en aangestuurd te worden vanuit de organisatie en anderzijds concrete handvatten te hebben om in hun eigen projecten natuurinclusief op te pakken.”

De publicatie Natuurinclusief Bouwen: Voorbij bevlogenheid richt zich op professionals die zich bezighouden met de uitvoering van de woningbouwopgave, zoals lokale overheden, bouwsector en groene organisaties. De publicatie is gebaseerd op literatuur, workshops en interviews met vooruitstrevende projectontwikkelaars, bouwers en gemeenten. De meeste adviezen zijn voorzien van illustraties uit de praktijk.

Bron: KAN Bouwen / WUR
Foto (bovenaan): Shutterstock

 

Reactie toevoegen

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

GALA-monitor: vooruitgang en uitdagingen

14 aug om 07:30 uurtimer3 min

Vanuit het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) van het RIVM toont een monitor dat veel gemeenten stappen…

Lees verder »
descriptionArtikel

Eerste Nederlandse stad 'National Park City'

11 aug om 07:30 uur

Voor het eerst is een Nederlandse stad uitgeroepen tot National Park City. Die eer ging naar Breda en is niet…

Lees verder »
descriptionArtikel

Vijf populaire klimaatmaatregelen in stedelijk gebied

31 jul om 07:30 uurtimer5 min

Het vijfjarig bestaan van het KAN platform is voor het netwerk reden om de belangrijkste publicaties uit die…

Lees verder »
descriptionArtikel

Klimaateffectatlas krijgt slimme upgrade

28 jul om 07:30 uurtimer4 min

Met steeds meer hoosbuien en andere klimaateffecten zijn klimaatdata onmisbaar voor tal van professionals in de…

Lees verder »
descriptionArtikel

S&A Podcast: zachtheid en verlangen in gebiedsontwikkeling

23 jul om 07:30 uurtimer3 min

In de nieuwe S&A Podcast Luisterlandschap spreken we met Co Verdaas, Deltacommissaris en hoogleraar…

Lees verder »
descriptionArtikel

Projecten versnellen door opgaven apolitiek te maken

21 jul om 07:30 uurtimer12 min

In het huidige, onrustige tijdsgewricht komen veel planontwikkelingen tot stilstand. Politieke strubbelingen en…

Lees verder »
descriptionArtikel

Stedelijke vernieuwing circulair door tijdelijke placemaking

16 jul om 07:30 uurtimer6 min

Het circulaire Stedelijke Vernieuwingsinitiatief van Leeuwarden is ook voor stedenbouwkundigen een kweekvijver…

Lees verder »
descriptionArtikel

Kunnen we Nederland transformeren tot klimaatbestendig park?

14 jul om 07:30 uurtimer10 min

Hoe realistisch is het dat we Nederland kunnen transformeren tot een klimaatbestendig park waarin wonen, werken…

Lees verder »