Nieuw themanummer: volop kansen voor scholenbouw

Het is schoolbestuurder en gasthoofdredacteur Bart de Grunt (mijnplein), die weliswaar begint met een vinger op de zere plek - 'de slechte gebouwen uit de jaren zestig en zeventig, waarover de discussie in het land steeds gaat, zijn onze betere gebouwen' - maar de oplossingen die hij benoemt, komen in de volle breedte in het nieuwe digitale magazine aan bod. Zoals gestandaardiseerde bouwprocessen en -methoden en gebundeld aanbesteden.

In dat kader publiceren we verhalen over twee consortia uit het Innovatiepartnerschap Schoolgebouwen (Amsterdam): Het Schoolvoorbeeld en Schools by CircleWood. We spraken respectievelijk Karin Kuipers (Hegeman Industrieel Bouwen) en architect Jimmy van der Aa (Studio A Kwadraat, tevens genomineerd voor onze Smaakmaker 2025). Hoopvolle ontwikkelingen, die je ook elders in het land al tegenkomt en geweldige voorbeelden zijn voor de grootschalige slag die moet worden gemaakt. Voorbeelden die ook met handige tools worden ondersteund door het Programma Onderwijshuisvesting; reden om te spreken met de programmacoördinator Martje Erkelens (ministerie OCW).

Verder pakken we uit met een voorpublicatie van het medio december te verschijnen boek De kloof. In deze rijk geïllustreerde, diepgravende studie onderzoekt Rob van Aerschot de wisselwerking tussen mens en landschap en komt hij tot een onderbouwde theorie voor deze relatie. Niet voor niets wordt het artikel fraai geïllustreerd door beelden uit de Yosemite Valley.

Paradigmaverschuiving

In onze rubriek Hot Topic lees je een uitvoerige bespreking van architect Beatriz Ramo over haar project START-Ivry (Parijs). Daarin passen de woningen zich aan de bewoners aan en niet andersom.

Ramo (STAR strategies + architecture) schrijft onder meer: “Eerst wordt de architect gekozen, pas daarna worden ontwikkelaars uitgenodigd om mee te dingen naar de opdracht. Dat is een duidelijke paradigmaverschuiving. De hedendaagse samenleving, met al haar tegenstrijdigheden en diversiteit, laat zich niet vatten in de uniformiteit van een gestandaardiseerd plan. START bouwt voort op deze rijkdom: een project dat is geconcipieerd vanuit de bewoners en hun leefwijzen, zodat deze woningen zijn toegesneden op hun omstandigheden en zich kunnen aanpassen aan veranderingen in het leven. Woningen die worden vergroot in afwachting van een kind; een keuken die wordt verplaatst om een extra slaapkamer te maken; kinderkamers die worden omgevormd tot een verhuurbare studio; een naastgelegen woning die wordt aangekocht om de bestaande uit te breiden.”

Verlangen en enthousiasme

Met alle verkiezingsperikelen is de langverwachte en belangwekkende komst van de Ontwerp-Nota Ruimte behoorlijk ondergesneeuwd. Vandaar dat ons Expertpanel er alsnog haar licht op laat schijnen en de nodige kritische noten kraakt. Claudia Bouwens: “De uitvoeringsagenda ontbreekt nog en waarom wordt voedselzekerheid benoemt? Wat is de meerwaarde van deze bedrijvigheid?” Anke van Hal voegt toe: “De problemen en de oplossingen zijn niet nieuw, maar het ontbreekt aan verlangen en enthousiasme om ze in de praktijk te brengen. En dat is een onmisbare schakel.” Opnieuw pleit architect Marijn Schenk voor een aanpak van voormalige groeikernen als Zoetermeer, Spijkenisse en Almere. “De grootste open deur blijft gesloten: pak met ambitie de verantwoordelijkheid op die zestig jaar geleden met de gebundelde deconcentratie werd ingezet. Zet in op een grootschalige opknapbeurt van de ooit zo veelbelovende groeikernen.”

Ten slotte lees je in het magazine het uitgebreide verslag van het Duurzame & Gezonde Scholen Congres, bewierookt architect Frederik Pöll (FP B A) in de rubriek Bouwiconen het herenhuis Stathatos in Athene en schrijft Marc Unger (Rijksvastgoedbedrijf) over de problemen van architecten met het aanbesteden. Natuurlijk ontbreken ook de Top 10 van de gasthoofdredacteur en de Top 10 Boeken niet en sluiten we als altijd af met de rubriek Fotofinish.

De nieuwe Stedebouw & Architectuur #5, Scholenbouw is voor abonnees te vinden in onze bibliotheek.
Of bekijk de speciale sneak preview!

• Wil jij ook een premium abonnement? Ontdek nu de vele voordelen en extra's.

Blijf nog beter op de hoogte van al ons nieuws en abonneer je op de wekelijkse nieuwsbrief van Stedebouw & Architectuur.

Beeld (bovenaan): Kindcentrum Azalea (Amsterdam, Hegeman Industrieel Bouwen).