Inclusieve schoolgebouwen: wenselijk, maar ook praktisch en betaalbaar?

woensdag 27 november 2024

Het is een goed en loffelijk streven dat onderwijsgebouwen toegankelijk zijn voor elke deelnemer aan onze samenleving. Ongeacht afkomst, voorkeur of beperking. We moeten daar als samenleving op inspelen. Het is een kerndoel van het openbaar onderwijs. Toch zet Rob van der Westen, gasthoofdredacteur van ons themanummer Scholenbouw, hierbij enkele kanttekeningen.

Ik zie een tendens waarin ervan wordt uitgegaan dat álle scholen in principe geschikt moeten zijn voor álle kinderen. Dus ook kinderen uit het speciaal onderwijs, speciaal basisonderwijs of voortgezet speciaal onderwijs. Nogmaals: een nobel streven.

We zijn ooit begonnen om álle gebouwen toegankelijk te maken voor minder-validen, rolstoelers, mensen met een zichtbeperking. Maar: maak je dan alle gebouwen geschikt voor - als voorbeeld - kinderen met een gehoorbeperking? Leg je standaard in ieder gebouw een ringleiding aan? Het lijkt mij eerder dat je dergelijke faciliteiten aanlegt op het moment dat zo’n situatie zich voordoet.

Vanuit mijn praktijk heb ik schooldirecteuren van een reguliere school gesproken die kinderen met een beperking op school hadden. Dat kán goed gaan, maar ik ken ook een situatie waarin dat helemaal niet goed ging. Waarbij zowel het kind met de beperking, als ook de rest van de kinderen in de groep achterbleven in de ontwikkeling vanwege de noodzakelijke zorg en aandacht die de reguliere school niet kon bieden. Dat zorgde zelfs voor een onveilig gevoel.

Een schoolgebouw voor speciaal onderwijs (of sbo/vso) biedt zoveel meer voordelen aan een kind dat vanwege een beperking haar of zijn weg moet vinden in de samenleving. Denk aan logopedie, orthopedagogie, fysiotherapie en alle andere vormen van specialistische hulp en zorg. ‘School nabij huis’ is een mooi streven, maar nog mooier is het als een kind zich volledig geïntegreerd voelt op een speciale school. Het wordt een mix; het één is niet beter dan het ánder.

Als je het over inclusie hebt, dan gaan de ideeën ook naar extra ruimtes die medewerkers een goede, fijne, veilige en verantwoorde werkomgeving bieden. Denk aan ruimtes waar bevallen moeders kunnen kolven, stilteruimtes die prikkels een halt toeroepen of gebedsruimtes voor mensen met een religieuze achtergrond. Ook dat vind ik een prima uitgangspunt. Maar laten we een voorbeeld nemen aan Scandinavische landen als Noorwegen en Finland, waar het Bruto Nationaal Product dit soort onderwijsvoorzieningen veel soepeler mogelijk maakt. Rijke landen, natuurlijk. Maar wat is rijkdom?

Ik zie de discussie al komen: bouw een school, maar los binnen de bestaande vierkante meters bruto vloeroppervlak uit de normvergoeding ook het realiseren van kolf-, stilte- en gebedsruimtes op. Binnen de bestaande middelen en binnen de bestaande oppervlakte.

Dáár ga ik vóór liggen. Niet omdat ik tegen integratie of inclusie ben, maar ook omdat ik uitga van eerlijke principes. Uiteindelijk worden we daar als samenleving beter van.

  • Rob van der Westen
    Rob van der Westen is beleidsadviseur huisvesting bij SPO Utrecht. Rob is gasthoofdredacteur van ons themanummer Scholenbouw en was vorig jaar de dagvoorzitter van het Duurzame & Gezonde Scholen Congres in Utrecht (2023).

Lees ook: Kampioenen kleuren Duurzame & Gezonde Scholen Congres

Blijf nog beter op de hoogte van al ons nieuws en abonneer je op de wekelijkse nieuwsbrief van Stedebouw & Architectuur.

Tekst: Rob van der Westen
Beeld (bovenaan): Shutterstock

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

De Nederlandse woonzorgmarkt in internationaal perspectief

2 dec om 07:30 uur

In het kader van woningbouwbeleid en ouderenzorg moet Nederland de focus verleggen van…

Lees verder »
descriptionArtikel

Demontabele houten clubhuismodules voor sportverenigingen

26 nov om 07:30 uur

Voor onderwijsvastgoed is er in de media volop aandacht, maar een ander type maatschappelijk vastgoed komt er…

Lees verder »
descriptionArtikel

Ontdek de kracht van groenblauwe schoolpleinen tijdens de excursie naar basisschool De Verwondering

20 nov om 14:38 uur

Na het inspirerende Duurzame Gezonde Scholen Congres nodigen we je uit voor een…

Lees verder »
descriptionArtikel

Kampioenen kleuren Duurzame & Gezonde Scholen Congres

19 nov om 16:00 uur

Met een sprintende Olympisch kampioen in zijn regenboogtrui op de achtergrond kwamen vorige week de kansen voor…

Lees verder »
descriptionArtikel

Themanummer Scholenbouw: inclusief, adaptief en monumentaal

13 nov om 07:30 uur

Ons nieuwe themanummer Scholenbouw is uit! Met de Architect van het Jaar (De Zwarte Hond: coverstory met Bart…

Lees verder »
descriptionArtikel

Scholen als parels in de wijk

8 nov om 13:00 uur

Bestaat de perfecte school? Dat ligt aan een veelheid van zaken, van visie tot docent, van huisvesting tot…

Lees verder »
descriptionArtikel

Congres Scholenbouw: ‘Iedereen kan impact maken’

6 nov om 07:30 uur

Nog een week en het grote Duurzame & Gezonde Scholen Congres begint in Omnisport Apeldoorn. Met een…

Lees verder »
descriptionArtikel

Gaan strengere regels de verduurzaming verder helpen?

30 okt om 07:30 uur

We stuiven af op een nieuw Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl, voorheen het Bouwbesluit), met aangescherpte…

Lees verder »