In de 'Maatlat voor een groene klimaatadaptieve gebouwde omgeving' wordt gesproken over het belang van 'warmtewerende oppervlakten'. Een plangebied zou voor 40 à 50 procent op die manier moeten worden ingericht. In onderstaande column voor Staatbeeld vraagt lector Jeroen Kluck zich echter af: "Wat is ‘warmtewerend’ eigenlijk? Waarom 40 procent? Wat bereiken we met 40 procent warmtewerend oppervlak?" Ontdek ook wat het kabinet er recent over publiceerde!
Warmtewerende oppervlakten in plangebieden


In de Maatlat voor een groene klimaatadaptieve gebouwde omgeving staan handige doelen die gemeenten zullen helpen de stad hittebestendiger in te richten. De meeste van deze doelen voor een hittebestendige inrichting hebben we beschreven in ons onderzoek De hittebestendige stad. Er staat er echter een doelstelling tussen waar ik vraagtekens bij plaats:
‘Het plangebied wordt zo ingericht dat een belangrijk deel van de oppervlakten (range 40-50 procent) warmtewerend zijn.’
Dat klinkt mooi (vooral omdat er ook bij staat dat groene oplossingen de voorkeur hebben), maar het roept bij mij allerlei vragen en gedachten op. Wat is ‘warmtewerend’ eigenlijk? Waarom 40 procent? Wat bereiken we met 40 procent warmtewerend oppervlak? Een spiegel is immers heel warmtewerend, maar zeker niet altijd fijn. Misschien bedoelen ze ‘niet-warmte-uitstralend’? En groen weert niet zozeer de warmte, maar zet met het zonlicht CO2 en water om in suikers en zuurstof en koelt daarbij door verdamping.
Een logische vraag is ook welke kleur steen/asfalt is dan wenselijk? Lichte bestrating wordt minder heet en zal daardoor in de nacht minder warmte uitstralen. Die warmte wordt echter overdag meer weerkaatst. Een onderzoek in de Verenigde Staten liet zien dat door het wit schilderen van zwart asfalt de gevoelstemperatuur overdag juist toenam door de reflectie van de zon. De vraag is daarmee of het doel is de temperatuur overdag of ’s nachts te beperken?
Deze regel in de Maatlat leidt misschien tot meer groene daken. Dat is een nobel streven als je ze biodivers inricht of zodanig dat mensen ervan kunnen genieten. Een willekeurig sedumdak doet echter niet zoveel tegen de hitte. En groene gevels vind ik mooi, maar hoe hoog moeten/mogen die zijn?
Nu is niet erg dat bij het opstellen van nieuw beleid af en toe zaken gekozen worden die nog niet helemaal doordacht zijn. En in de bijlage van de maatlat staat ook dat hiervoor nader onderzoek nodig is (maar wie leest die?). Laten we vooral niet wachten met het anders doen dan vroeger tot we alles helemaal onderzocht hebben. Vooral als de risico’s niet erg groot zijn, kunnen we beter gewoon de goede kant op bewegen. En meer groen in de stad is om meerdere redenen slim.
Ondertussen start ik nader onderzoek op naar ‘wat is warmtewerend?’.
Jeroen Kluck is Lector Klimaatbestendige Stad aan de Hogeschool van Amsterdam. Zijn column verscheen onlangs in het gratis magazine Straatbeeld (1/2025).
Naschrift redactie: Inmiddels heeft het kabinet medio april de vraagtekens van Jeroen Kluck van een soort antwoord voorzien: de richtlijn over warmtewerende oppervlakten wordt geschrapt.
Blijf ook op de hoogte van al ons nieuws en abonneer je op de wekelijkse nieuwsbrief van Stedebouw & Architectuur.
Bron: Straatbeeld.nl
Foto: Shutterstock
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Vakbeurs effecten klimaatverandering op openbare ruimte
28 mrt om 07:30 uurOp 16 en 17 april 2025 ben je van harte welkom op de Nationale Klimaat Vakbeurs in Expo Houten, hét evenement…
Routekaart: bouwen en verdichten zonder verlies groenareaal
21 mrt om 07:30 uurHet platform KAN zet zich in voor het klimaatadaptief bouwen mét de natuur. In dat kader hield de themagroep ‘…
Doorgaan met nestvoorzieningen in de woningbouw
5 mrt om 07:30 uurTegen de wens van de Tweede Kamer in wil minister Mona Keijzer de aanleg van nestvoorzieningen in…
Ecosysteemdiensten groeien sterk in waarde
28 feb om 07:30 uurDe natuur biedt de maatschappij tal van voordelen en diensten. Deze zogeheten ecosysteemdiensten hebben een…
Natuurinclusief bouwen: voorbij de bevlogenheid
12 feb om 07:30 uurDertien van de achttien miljoen Nederlanders wonen in steden, die cruciaal zijn voor het behoud van…
Betrek burgers bij wijkaanpak klimaatadaptatie
11 feb om 07:30 uurOm wijken weerbaarder te maken tegen klimaatverandering, experimenteert de provincie Utrecht met een wijkaanpak…
Rapportcijfers voor biodiversiteit in gebiedsontwikkelingen
31 jan om 07:30 uurSinds enkele jaren hanteren gemeenten een puntensysteem voor biodiversiteit in plannen voor gebiedsontwikkeling…
Natuurinclusief bouwen in uiterwaarden
20 jan om 07:30 uurDoor de klimaatverandering, stijging van de zeespiegel en de richtlijn ‘bodem en water sturend’ is het bouwen…
Reactie toevoegen