Innovatieve infiltratiegoot in centrum Berlicum (NB)

vrijdag 14 januari 2022
In april 2021 startte men in Berlicum (gemeente Sint-Michielsgestel) aan de realisatie van de herinrichting van het Mercuriusplein. Een plein met vele functies als: parkeren, winkelen, verblijven, weekmarkten en evenementen. De gemeente is actief met het bevorderen en implementeren van klimaatadaptieve oplossingen. Het Mercuriusplein in Berlicum bewijst dat het helemaal niet erg is als je daarbij beren op de weg ziet.

De effecten van klimaatverandering zijn overal waarneembaar. Hevige regenbuien en langere perioden van droogte vragen om duurzaam waterbeheer. “Tijdens een bezoek aan de Vakbeurs Klimaat in Houten, twee jaar geleden, maakte ik kennis met de ACO infiltratiegoot”, vertelt Fred Knibbeler van Dolmans Landscaping Group. “Wij focussen ons op circulaire en innovatieve oplossingen, daarom sprak de infiltratiegoot mij direct aan. Hij vangt hemelwater op en infiltreert het lokaal, hoog aan het oppervlak, in de bodem. Hierdoor wordt uitdroging van de bodem voorkomen en de riolering ontlast. Ik zag direct de mogelijkheden van dit systeem en het bleek dé oplossing voor het Mercuriusplein in Berlicum.” Zo ontstond een win-winsituatie voor dorp, mens en natuur.

Werking van de ACO infiltratiegoot

De infiltratiegoot is verkrijgbaar in RVS of CorTenstaal en is voorzien van onderuitlaten die aansluiten op infiltratielonten in de bodem. “Deze lonten bestaan uit milieuvriendelijk en volledig circulair steenwol. Het aantal onderuitlaten/lonten wordt bepaald aan de hand van de ontwerpeisen en de waterdoorlatendheid van de bodem (K-waarde)”, zo vertelt Kees-Willem Kamp, sales engineer bij ACO, die dit project van begin tot eind begeleidde. “Om de infiltratielonten en de ondergrond te beschermen tegen vervuiling is de gootbodem tevens voorzien van filterelementen van circulair steenwol. Eenmaal aangebracht in de grond zorgen de lonten ervoor dat hemelwater wordt geïnfiltreerd in de bodem en hier geleidelijk aan wordt afgegeven. Zo wordt uitdroging van de bodem voorkomen en de riolering tijdens regenbuien ontlast.”

Toepassing op het Mercuriusplein

In de ontwerpfase van het Mercuriusplein is besloten het regenwater van het deel waar de weekmarkt wordt gehouden niet af te koppelen op de infiltratiegoot. Dit in verband met de mate van vervuiling. Daarom ligt hier een normale ACO ExoDrain die loost op de vuilwaterafvoer. Het overige regenwater afkomstig van circa 4.500 m2 verhard oppervlak wordt wel opgevangen in de infiltratiegoot en in de bodem geïnfiltreerd. “Om dit gecontroleerd te doen, is het systeem gecompartimenteerd zodat water niet allemaal naar één punt stroomt, maar gecontroleerd wordt afgegeven aan de grond. Het infiltratiegootsysteem is op diverse plaatsen voorzien van overstorten en een extra berging in de vorm van een waterbergende fundering onder de verharding van de parkeerplaats. Zo wordt ook bij hevige piekbuien wateroverlast en mogelijke schade te allen tijde voorkomen”, licht Fred Knibbeler toe.

Berenmotief ACO
Berenmotief ontworpen door Susanne Dohmeier van Dolmans Landscaping Group.

Snelle installatie

De infiltratiegoot heeft dankzij de unieke ExoDrain constructie geen betonfundatie of verdere zijlingse aanvulling met beton nodig (Type-I volgens NEN-EN1433) om aan de vereiste verkeersklasse D400 te voldoen. De enige voorwaarde is een voldoende draagkrachtige ondergrond met voldoende waterdoorlatend vermogen. Het is daarom aan te bevelen om de goten te plaatsen met behulp van een betonnen stellaag. Gaten met een doorsnede van 25 cm, ten behoeve van de infiltratielonten, kunnen gerealiseerd worden door middel van grondzuigtechniek, een machinale grondboor of palenschep. In de vrijgekomen gaten worden vervolgens de infiltratielonten met een lengte van 1.200 mm en doorsnede 150x200 mm geplaatst. Holle ruimtes worden aangevuld met split. Over deze infiltratielonten wordt de infiltratiegoot geplaatst. De infiltratielonten bij het Mercuriusplein zitten H.O.H. twee meter bij elkaar vandaan. 

Roosterafdekking met berenmotief

Zoals iedere roostergoot kan ook de infiltratiegoot voorzien worden van een zelfontworpen gietijzeren of CorTen stalen roosters. Deze mogelijkheid is voor dit project volledig benut. Het motief in de roosters is ontworpen door Susanne Dohmeier van Dolmans Landscaping Group: “Bij het ontwerpen heb ik geprobeerd een link te maken met het verleden en iets unieks van Berlicum terug te brengen op het Mercuriusplein, ook wel de ‘huiskamer’ van het dorp. De beer komt uit het oude wapen van Berlicum. Deze heb ik geabstraheerd en hier een motief mee gemaakt waarbij grote en kleine beren elkaar afwisselen.” De unieke uitstraling draagt bij aan de identiteit van het plein en geeft afwatering een eigen gezicht. Daarbij wordt het berenmotief door de bewoners ook zeer positief gewaardeerd!

Onderhoud

Het systeem moet natuurlijk wel te inspecteren en reinigen zijn. Periodiek zal de infiltratiegoot moeten worden gecontroleerd op vervuiling en functionaliteit. Bij verminderende werking worden de horizontaal aangebrachte filterelementen vervangen. Dit kan heel eenvoudig nadat de roosters zijn verwijderd. De infiltratielonten vragen geen verder onderhoud.

Deze infiltratiegoot past in ieder ontwerp. Daarmee is duurzaam waterbeheer mogelijk in elk dorp en stad.


Mock-up InnocatDit artikel verscheen eerder in de Innovatiecatalogus 2022. Lees de gehele editie hier.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Met vuistregels voor houtbouw besparen op de kosten

26 mrt om 12:00 uur

Om bouwen met hout echt te kunnen opschalen, heeft INBO een gids uitgebracht met tal van basisprincipes voor…

Lees verder »
descriptionArtikel

De kracht van geografische data voor een breder publiek

22 mrt om 12:00 uur

Actuele vraagstukken als de woningnood en klimaatverandering vragen om oplossingen die moeten komen van…

Lees verder »

De mens achter duurzame dakbedekking

4 mrt om 07:30 uur

Wie op zoek is naar duurzame bitumineuze dakbedekking komt al snel uit bij Wédéflex. Het bedrijf uit Den Bosch…

Lees verder »
descriptionArtikel

Vijf maatregelen om funderingsschade goed aan te pakken

1 mrt om 10:00 uur

De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur verwacht dat vierhonderdduizend panden in Nederland te maken…

Lees verder »
descriptionArtikel

Symposium over de kansen voor waterrijk bouwen

29 feb om 07:30 uur

Tijdens het symposium Building the Future, op maandag 18 maart in Zwolle, wordt ingegaan op stedenbouwkundige…

Lees verder »
descriptionArtikel

Metamorfose van de lelijkste straat van Arnhem

28 feb om 07:30 uur

Het Centrum Architectuur, Stedenbouw en Landschap van Arnhem (CASA) beloonde de Ingenieur J.P. van…

Lees verder »
descriptionArtikel

Droge voeten in je woning dankzij groennorm

23 feb om 07:30 uur

Drie grote banken pleitten deze week voor de invoering van een klimaatlabel voor koopwoningen. Maar wat nu als…

Lees verder »
descriptionArtikel

Nieuwe rekentool om CO₂-uitstoot terug te dringen

20 feb om 11:30 uur

Een groot deel van de CO₂-uitstoot in de bouw wordt toegeschreven aan het bouwen van nieuwe gebouwen. De…

Lees verder »