Hoe kan de bouwsector innovatiever werken vanaf de eerste fases om woningbouwambities te verwezenlijken?

Om de gewenste versnelling van het bouwtempo mogelijk te maken, is een van de focuspunten van de Woon- en Bouwagenda het stimuleren van innovatie in de bouw, met name door digitalisering, standaardisatie en industrialisatie. Het gaat daarbij niet alleen om snelheid van bouwen, het is ook belangrijk de duurzaamheid te versnellen, waarbij hoge woningbouwkwaliteit moet worden gegarandeerd, evenals een gezond en veilig leefmilieu.
Versnellen door digitale transformatie in de beginfase van woningbouw
Om de ambities te verwezenlijken is een omslag in de bouwsector nodig. Betere, efficiëntere manieren van werken zijn hiervoor de sleutel. Digitale transformatie heeft al veel andere sectoren getransformeerd en deze zijn nu beter geïntegreerd, efficiënter én de samenwerking is geoptimaliseerd.
Het beginstadium van projecten speelt hierbij een belangrijke rol. Tenslotte heeft elk gebouw een goede fundering nodig, letterlijk en figuurlijk, vooral gezien de steeds complexere eisen die aan nieuwbouw worden gesteld. Nieuwe projecten moeten het gebruik van locaties maximaliseren en goede woonkwaliteit behouden, prioriteit geven aan duurzaamheid en voldoen aan de regelgeving. Gezien deze complexiteit is de beginfase voor alle belanghebbenden tijdrovender geworden, waardoor het van essentieel belang is architecten en stedenbouwkundigen te helpen doeltreffender te werken.
Håvard Haukeland van Spacemaker licht toe: "In de beginfase van projecten wordt immers de meeste waarde gecreëerd; hier worden de grootste en meeste lange termijn beslissingen genomen. Nieuwe digitale instrumenten en processen kunnen dit werk vereenvoudigen en versnellen. Niet alleen dat; want het leidt ook tot betere projectresultaten. Het is al mogelijk om de tijd die nodig is voor het verwerven van locaties of haalbaarheidsstudies te halveren of de fase van het conceptontwerp te versnellen door gebruik te maken van generatief ontwerp, geavanceerde data-analyse en het automatiseren van tijdrovende berekeningen. Dit zorgt er ook voor dat tegelijkertijd de leefomstandigheden en het gebruik van een locatie kunnen worden geoptimaliseerd. De technologie die dit mogelijk maakt, is er al."
Met deze nieuwe technologie kunnen architecten aanzienlijk meer scenario’s testen om het evenwicht te vinden tussen dichtheid en woonkwaliteit, door middel van directe analyses, snelle generatieve iteratie en vergelijkingen die gemaakt worden met behulp van Artificial Intelligence (AI). En dat alles in een stadium van het proces waarin gemakkelijk - en kosteneffectief - wijzigingen kunnen worden aangebracht. Op data gebaseerde beslissingen in de beginfase resulteren in meer solide en toekomstbestendige projecten, en verlagen het risico dat later belangrijke beslissingen moeten worden teruggedraaid of bijgesteld, wat kostenintensief is en het bouwproces vertraagt.
Bouw is een teamsport
Een ander speerpunt van het Ministerie is om alle betrokken partijen van een bouwproces op één lijn te brengen en andere manieren van procesinnovatie en ketensamenwerking te bewerkstelligen om meer continue bouwstromen te creëren. Dergelijke stappen zijn hard nodig. Het grote aantal stakeholders is een belangrijke oorzaak van de complexiteit van bouwprojecten. Door alle belanghebbenden vroegtijdig te betrekken en op één lijn te brengen, wordt de workflow later in het proces eenvoudiger. Nieuwe digitale hulpmiddelen helpen het proces doordat ze stakeholders altijd en overal toegang geven tot dezelfde 3D-modellen en data. Dit doorbreekt de traditionele werkwijze in silo’s en verbetert de samenwerking. Door technische informatie en data visueel toegankelijk te maken, zijn ze voor iedereen begrijpelijker. Dit komt het vertrouwen en de communicatie tussen stakeholders ten goede en versnelt het besluitvormingsproces.
Duurzame steden vanaf de eerste stap
Een derde aspect dat het Ministerie benadrukt, is duurzaamheid. Plannen moeten klimaatbestendig, natuurinclusief en waterbestendig zijn. Maar waarom is dit een uitdaging voor architecten en stedenbouwkundigen? Opnieuw is een van de oorzaken het grote aantal belanghebbenden, die allemaal hun eigen eisen hebben. Bij gebrek aan een goede dialoog kan het eindresultaat uitmonden in ongewenste afwegingen tussen woonkwaliteit en duurzaamheid, vaak omwille van een betere rentabiliteit.
Digitale, datagestuurde tools kunnen architecten en stadsontwerpers helpen om vanaf de eerste dag ook duurzame resultaten centraal te stellen in het ontwerpproces. Geavanceerde analyses, simulaties en visualisaties bieden ontwerp- en planningteams meer gedetailleerde inzichten om hen te helpen hun duurzaamheidsstrategieën in een vroeg stadium nauwkeuriger te ontwikkelen en hun doel efficiënt te communiceren: een duurzame, klimaatbestendige stad. Met behulp van tools kunnen bijvoorbeeld recente weergegevens worden gekoppeld om het effect van gebouwen op lokale microklimaten te testen. Dit kan worden gebruikt om projecten te ontwerpen die de kans op de ontwikkeling van hitte-eilanden in steden minimaliseren.
Andere instrumenten helpen bij het evalueren van de potentiële opwekking van zonne-energie op een locatie. Ook de analyse van groene ruimten behoort tot de mogelijkheden, bijvoorbeeld om de doorlaatbare oppervlakken voor regenbestendigheid te vergroten. Kortom, een resultaatgerichte aanpak vanaf de eerste dag - mogelijk gemaakt door nieuwe digitale processen - maakt het voor ontwerpers gemakkelijker om de juiste oplossingen te vinden en deze in een vroeg stadium te integreren. Dit resulteert in een effectievere duurzaamheidsstrategie op lange termijn, een optimaler gebruik van de beschikbare schaarse grond en betere kwaliteit van projecten.
Digitale transformatie is essentieel om de uitdagingen aan te gaan waar de bouwsector in Nederland voor staat. Laten we samen de vroege fase van het bouwproces versnellen om zo sneller duurzame steden te realiseren en de 900.000 woningen die nodig zijn tegen 2030 gebouwd te krijgen.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
MVRDV neemt 'out of the box' wel heel letterlijk
6 jun om 07:30 uur 4 minMet een grote diversiteit aan uitkragende loggia's, erkers en hangende balkons tekent MVRDV voor een…
Kringloop Integratie Platform verlaagt kosten verduurzaming
26 mei om 07:30 uur 11 minKun je ruim 35.000 euro besparen door een woning slimmer te verduurzamen? Wel volgens transitiemaker Niels Rood…
Buurttransformatie: problemen oplossen met andere problemen
28 apr om 07:30 uur 17 minKom jij nog weleens een Warmtetransitievisie tegen? De rapporten zijn inmiddels weggestopt in bureauladen,…
Blue Zone Festival: hét event voor de gezonde leefomgeving
7 apr om 07:30 uurHet tweede Blue Zone Festival richt zich op iedereen die betrokken is bij het creëren van gezonde…
EKOO: subsidies voor innovaties gebouwde omgeving
24 mrt om 07:30 uurOp dinsdag 1 april opent RVO opnieuw de EKOO-subsidieregeling die mikt op duurzame innovaties. Het gaat bij…
Gebruik de power van AI voor landschapsarchitectuur
7 mrt om 07:30 uurArtificiële intelligentie is in korte tijd een onmisbaar hulpmiddel geworden in de wereld van architectuur,…
Krachtige stationsconcepten voor betere reizigerservaringen
18 feb om 09:30 uurHoe ziet het treinstation van de toekomst eruit in een wereld vol diverse reismogelijkheden en ook vol…
Innovatieve oogstapp impuls voor circulariteit
17 feb om 07:30 uurWe praten wat af in het land. De organisaties in de bouw die zich bezighouden met verduurzaming en…
Reactie toevoegen