Grotere lokalen, gezonder en comfortabeler binnenklimaat
In een vroeg stadium werd een testlokaal uitgerust met Rensonraamventilatieroosters met voorverwarming/-koeling en doekzonwering voor verbetering van het binnenklimaat. De positieve resultaten die deze test opleverde, zorgden intussen al voor een ‘go’ om ook de rest van het schoolgebouw op dezelfde manier aan te pakken.
Scholengemeenschap Marianum in Groenlo startte in de tweede helft van 2015 met haar grote ‘vernieuwbouw’ naar ontwerp van Te Kiefte Architecten. Het oudste deel van het gebouw stamt uit 1959,in 1997 is een vleugel bijgebouwd. Bij de recentste verbouwing wordt het schoolgebouw deels gerenoveerd, deels gesloopt en voorzien van een nieuwe uitbreiding. Volgens het architectenbureau was de bouwkundige staat niet eens heel slecht, alleen voldeed het gebouw niet aan de hedendaagse onderwijsmethoden en standaarden voor bijvoorbeeld Frisse Scholen.
Om daaraan tegemoet te komen, ontwierp het installatietechnisch adviesbureau Dijkoraad, onder leiding van Arjen Velthuis, in het voortraject een specifiek klimaatsysteem voor de school. Dat werd zo ontworpen dat het tegelijk ook voldeed aan het ‘Programma van Eisen’ dat de school vooropstelde. Belangrijke aandachtspunten bij de verbouwing waren naast ruimere lokalen vooral een gezonder binnenklimaat. In de voormalige lokalen werden te hoge CO2-gehaltes gemeten. Goede ventilatie is belangrijk, maar binnen de Nederlandse regelgeving blijkt het steeds moeilijker om natuurlijke ventilatie in de scholen toe te passen. Bij de verbouwing van scholengemeenschap Marianum wordt hiervoor een oplossing van de firma Renson toegepast: het RensonHealthy School Concept, een totaaloplossing voor een gezond binnenklimaat gebaseerd op een combinatie van continue en gecontroleerde basisventilatie én buitenzonwering voor de glasgevels. De toepassing bij het Marianum is voor Renson een eerste proefproject in een Nederlandse school wat betreft natuurlijke luchttoevoer met voorverwarming/-koeling.
Geïntegreerd systeem
De basisventilatie wordt verzorgd door natuurlijke toevoer van verse lucht via zelfregelende roosters boven de ramen; dit is gecombineerd met CO2 en temperatuur estuurde mechanische afvoer van vervuilde lucht via de centrale ventilatie-unit. Doordat het systeem reageert op het gemeten CO2-gehalte en ruimtetemperatuur, wordt er nooit meer geventileerd dan strikt noodzakelijk is. Het systeem verspilt dus ook geen energie. De natuurlijke ventilatie vraagt volgens Renson een minimum aan onderhoud, door het ontbreken van een uitgebreid luchtkanalennet komen geen hoog oplopende kosten voor onderhoud en het vervangen van filters om de hoek: een economisch interessant punt voor een school.
Een bijkomend voordeel is dat de Fixvent ventilatieroosters, waarin ook de doekzonwering vervat zit, mooi geïntegreerd zijn in de ramen. Hier werden die op het RT 72 Reflex raamprofiel van Kawneer gemonteerd. De profielen van dit systeem zijn thermisch onderbroken en uitgevoerd met een speciale, gepatenteerde coating die zorgt voor een verbeterde isolatie. Het esthetische profiel heeft een diepte van slechts 72 mm. Dankzij de slanke raamstijlen wordt optimaal geprofiteerd van het binnenvallende daglicht, wat mee bijdraagt aan een gezonde leef- en leeromgeving. Het RT 72 Reflex systeem van Kawneer is modulair ontworpen en hetFixvent ventilatierooster van Renson sluit hier naadloos op aan. Hierdoor ontstaat een optimale lucht- en waterdichtheid.
Samen met het raam wordt die Fixvent als één systeem tegen het stelkozijn gemonteerd. Na afstemming tussen Renson en kozijnbouwer Gevel Design Beek BV werd speciaal voor dit project een mock-up gemaakt van een Fixvent raamventilatie/doekkast die aan drie zijden voorzien was van een doorlopende verdikte aanslag (gelijk aan het profiel met verborgen waterafvoer) en een doorlopende rubberopname. Hierdoor konden de RensonFixvent en de pui als één geheel gemonteerd worden. Een pilot voor de Nederlandse markt, aangezien de meeste puien ingebouwd worden met een standaard hoeklijn als aanslag over het stelkozijn.
Bij het Marianum werd die Fixvent bovendien gecombineerd met Thermotune voorverwarmingselementen. Die laatste zorgen ervoor dat de toegevoerde lucht voorverwarmd wordt in ruimtes waar behoefte is aan grote toevoerdebieten en waar toch hoge comforteisen worden gesteld. De temperatuur van de binnenkomende lucht kan steeds op minimaal 16˚C worden gehouden. Tijdens warme zomerdagen wordt de binnenkomende lucht dan weer (beperkt) gekoeld.
Doeltreffende ingreep
Bij wijze van test werd één klaslokaal uitgerust met Fixvent in combinatie met Thermotune. In een officieel testrapport blijkt intussen de doeltreffendheid van deze ingreep. Meer nog: de resultaten waren zelfs beter dan verwacht. Er werd dan ook beslist om ook alle andere klaslokalen op dezelfde manier uit te rusten, waarvoor de werken intussen volledig uitgevoerd zijn.
De opdrachtgever en architect wilden daarnaast de oorspronkelijke uitstraling van het gebouw terugbrengen. De gevel uit 1959 bleef behouden en het architectenbureau bracht de aula terug aan de voorzijde van het oudste bouwdeel. De lokalen werden vergroot en gehergroepeerd om ruimte te geven aan de huidige lesmethoden en werkvormen. Ook diverse faciliteiten werden vernieuwd en opnieuw ingedeeld. De gehele verbouwing gebeurde in drie fasen. Met de derde fase begin 2017 achter de rug heeft het Marianumsindsdien een fris, duurzaam en flexibel schoolgebouw.
Dit artikel verschijnt in het aankomende nummer van Stedebouw en Architectuur, thema Scholenbouw.

Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Gezonde en duurzame scholen: wie wordt de Smaakmaker 2025?
27 jun om 09:30 uur 3 minOp woensdag 5 november 2025 vindt de vijfde editie van het Duurzame & Gezonde Scholen Congres plaats. Een…
Modernisering onderwijsvastgoed moet radicaal anders
26 jun om 07:30 uurDe nood tot vernieuwing van onderwijshuisvesting is hoog. Te veel schoolgebouwen zijn gedateerd en ongezond.…
Geven we nog wel les in gezonde gebouwen?
11 jun om 09:00 uur 4 minDe nood wordt steeds hoger: geven we kinderen nog wel onderwijs in gezonde gebouwen? Het is één van de centrale…
Stimulansen voor gezonde schoolpleinen
10 jun om 07:30 uur 11 minIn opdracht van de gemeente Den Haag onderzocht Esther Vlasveld, adviseur gezonde leefomgeving bij GGD…
Scholenbouw vraagt om samenwerking en standaardisatie
18 apr om 07:30 uur 10 minTijdens het seminar De leerling en leraar centraal, eind maart in de monumentale aula van het Libanon Lyceum (…
Innovatiesubsidie beschikbaar voor onderwijsvastgoed
14 apr om 09:00 uur 4 minMet het nieuwe Innovatieprogramma Onderwijshuisvesting verbeter je het leerrendement en verlaag je het…
Seminar gezonde en toekomstbestendige schoolgebouwen
11 mrt om 07:30 uurKom jij op 31 maart ook naar het seminar over gezonde en toekomstbestendige schoolgebouwen in Rotterdam? Het…
Behoud van erfgoed en het bijbehorende ambacht
27 feb om 11:00 uurIn Twente is met vereende krachten een gebouw gerenoveerd met behulp van oude bouwtechnieken en materialen.…
Reactie toevoegen