Groen dak, goed geregeld

woensdag 21 juli 2021

Daktuin op het Museum Boijmans Van Beuningen. Foto: Norbert Waalboer Fotografie

Het aanleggen van groene daken en groene gevels neemt een enorme vlucht. De vele subsidieregelingen voor groene daken en gevels helpen hier zeker bij, evenals de wateropgaven die nieuwbouwprojecten nu meekrijgen.

Nederland krijgt in navolging van andere landen steeds meer icoonprojecten in de grote steden. Zo heeft het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) een 60 meter hoge groene binnenwand en een datagestuurd retentiedak. En in het stationsgebied bij de Jaarbeurs (Utrecht) komt Wonderwoods, een grote toren met op de daken en balkons struiken en bomen. Eindhoven krijgt de 70 meter hoge Trudo Toren met sociale woningbouw, terwijl het depot van Museum Boijmans Van Beuningen een multifuncitoneel dak met bomen heeft gekregen, wat weer mooi spiegelt met de omgeving. Of je nu praat over dit soort specialistische projecten of over een gewoon sedumdak op het schuurtje achter het huis, je wilt wel dat het dak doet wat het moet doen: water buiten de deur houden.

Richtlijnen

Ondanks dat groene daken nu pas grootschalig in opkomst zijn, bestaan er al lang richtlijnen voor. In Nederland kennen we de reguliere richtlijnen voor dakdekkers, waar onder andere voor groene daken de dakbestratingsrichtlijn van belang is. Verder is ook de NTA 2767 (Nederlands Technische Afspraak) beschikbaar. Veel partijen kijken echter naar Duitsland. Daar kennen we de degelijke uitgaven van FLL (Forschungsgesellschaft Landschaftsentwicklung Landschaftsbau) Dachbegrünungsrichtlinien und Fassadenbegrünungsrichtlinien. De Vereniging van Bouwwerk Begroeners heeft nu de licentie om ze naar het Nederlands om te zetten. Deze uitgave volgt nog in 2021. 

In 2020 is de Nederlandse kennis en ervaring samengebundeld in het Praktijkboek Multifunctionele groene daken en gevels (uitgave ISSO). De grote leveranciers van daksystemen, zoals Optigrün, Zinco, Zoontjes en Sempergreen, hebben daarnaast nog allemaal eigen handboeken ter ondersteuning van de dakhovenier. Je leest het al: geen eenvoudige materie.

Onderscheid in kwaliteit

Voor groene daken en gevels zijn er ruim tien jaar geleden bedrijfscertificaten op de markt gekomen. Deze certificaten zijn gekoppeld aan het kwaliteitsmanagementsysteem ISO9001, met extra eisen op het gebied van vakmanschap, groenkennis, veiligheid en duurzaamheid. De certificering is onder gebracht bij Stichting Groenkeur, waar ook andere certificaten voor groene bedrijven zijn ondergebracht. 

Om het vakmanschap waar te kunnen maken, zijn er ook aparte opleidingen ontwikkeld. Zo’n tien jaar geleden was er namelijk niets op dit vakgebied. Inmiddels zijn er 450 mensen opgeleid tot dak- en gevelbegroener, ook wel de dakhovenier genoemd. Gespecialiseerde dakbegroeningsbedrijven kunnen zo laten zien dat ze over vakmanschap en kwaliteit beschikken. 

Trudo Toren
De 70 meter hoge Trudo Toren in Eindhoven. Foto door Van den Berk Boomkwekerijen

Met het verschijnen van het praktijkboek zijn in 2020 deze opleidingen geheel herzien. Gecertificeerden moeten nu ook hun kennis op peil houden door kennisbijeenkomsten te volgen. Zo blijft iedereen op de hoogte van de ontwikkelingen in het vak. Omdat veiligheid bij aanleg en onderhoud van daken ook een belangrijk issue is, heeft Groenkeur samen met BDA een cursus Veilig Werken op Hoogte ontwikkeld. Voor de skyscrapers zijn er zelfs groene alpinisten in opleiding.

Klinkt eenvoudig

Het aanleggen van een groendak klinkt eenvoudig, maar er gaat toch een goede voorbereiding aan vooraf. Een belangrijke vraag is natuurlijk: kan mijn dak het extra gewicht aan? Ook is het belangrijk om te kijken wat de staat van de huidige dakbedekking is. Een groen dak gaat veel langer mee, maar dan moet de ondergrond dat ook aan kunnen. 

Een ander belangrijk aspect betreft de afwatering. Het liefst houd je het water vast op het dak. Inmiddels zijn daar retentiedaken voor ontwikkeld, die het water kunnen opslaan en voorafgaand aan een grote plens regen vroegtijdig kunnen lozen. Als je dan toch water kwijt wilt, moeten de afvoeren daar wel op berekend zijn. Ook het dakafschot kan nu anders vormgegeven worden. Je wilt immers het water vasthouden in plaats van versneld afvoeren. En zo kunnen we nog wel even doorgaan. Je mag van groendakspecialisten verwachten dat ze hier op letten.

Biodiversiteit: een kans op het dak

Bij het aanleggen van een groendak komt sedum als eerste in beeld. Niet verkeerd natuurlijk, maar dit doet niet veel voor de biodiversiteit. Een natuurdak met een gemengd mengsel van natuurlijke begroening is dan veel beter. Speciaal hiervoor is de Handreiking Natuurdaken ontwikkeld. Partners van het Nationaal Daken Plan hebben dit samen met Louise Vet van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) opgesteld. Het NIOO doet op het eigen gebouw ook veel onderzoek naar het effect van dakgroen op de ontwikkeling van biodiversiteit. Door als netwerk samen te werken in een Nationaal Daken Plan (voorheen Greendeal Groene Daken) is het mogelijk om nieuwe kennis en nieuw beleid te ontwikkelen, maar bovenal om de kwaliteit te verhogen van de groene daken.

Ga je aan de slag met groene daken en gevels? Check dan op www.groenkeur.nl de gecertificeerde bedrijven die over een dak- en gevelbegroeningscertificaat beschikken.


Dit artikel verscheen in Stedebouw & Architectuur, editie Gevels & Daken van 2021. De volledige editie is te lezen via onze digitale bibliotheek.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Flatbrand Valencia: ‘Grote probleem is naleving eisen’

27 feb om 07:30 uur

Na de verschrikkelijke brand in de Grenfelltoren in Londen (2017) roept de recente brand van een flatgebouw in…

Lees verder »

Meet Triflex SAM

28 aug 2023

Ontdek nu SAM, een spuitapplicatiemachine waarmee je efficiënter werkt, minder afval produceert én een hogere…

Lees verder »
descriptionArtikel

Architectuurprijs Berlagevlag slaat vleugels uit rondom Den Haag

27 jun 2023

Van interieur of dakopbouw tot wolkenkrabber en van nieuwbouw tot transformatie of renovatie, tot 17 juli…

Lees verder »
descriptionArtikel

Octagon Leiden bereikt hoogste punt

23 jun 2023

Met het hijsen van de afdekplaat van de liftschacht naar het dak heeft de zogenoemde topping out ceremony…

Lees verder »
person_outlineBlog

Levende gevels gaan de markt veroveren

19 jun 2023
Levende gevels zijn een vanzelfsprekend onderdeel van onze stadsontwikkeling. De gezondheids- en milieuaspecten…
Lees verder »
descriptionArtikel

Inspirerende voorbeelden van toekomstbestendige daken en gevels

14 jun 2023
Gevel- en dakoppervlakken die bijdragen aan maatschappelijke opgaven zijn nu meer dan ooit cruciaal willen we in…
Lees verder »
descriptionArtikel

Landschap en architectuur van maaiveld tot dak met elkaar verweven in Groei!

9 jun 2023

De natuur is de verbindende factor in Groei!, een nieuwbouwproject in Amsterdam Overamstel dat 223 woningen…

Lees verder »
descriptionArtikel

'Senior Smart Living' voor vitale vijftigplusser in ParkEntree Schiedam

6 jun 2023

Samen met andere vitale vijftigplussers wonen, werken en recreëren, dat is het idee achter ParkEntree in…

Lees verder »