Eerste ‘beweegschool’ IKC De Twijn stimuleert leerplezier

maandag 15 november 2021

In IKC De Twijn kunnen kinderen vrijuit rennen langs de tribunetrap, een balletje trappen of klimmen op de boulderwand. Beeld door Kees Rutten

In februari 2021 werd de nieuwbouw voor IKC De Twijn in Alblasserdam opgeleverd. Dit kindcentrum is met recht uniek te noemen, want naast een reeks ingrepen die de duurzaamheid en het binnenklimaat van het pand bevorderen, weet De Twijn kinderen te laten leren door te bewegen.

Het integrale kindcentrum is grotendeels gebaseerd op hoe basisscholen in Denemarken worden ingericht. Zowel Martijn Beekhof, directeur van IKC De Twijn, als architect Ronald de Rooij van Topos Architecten lieten zich inspireren door de wijze waarop de Deense overheid het belang van bewegen voor kinderen onderstreept. “Die ideeën sloten goed aan op onze visie van het nieuwe kindcentrum om bewegen meer onderdeel te laten worden van de dagelijkse beleving van kinderen”, zegt De Rooij, tevens eigenaar van InFit Beweegconcepten. 

Beweegaanleidingen 

Met InFit Beweegconcepten ontwerpt en ontwikkelt De Rooij beweegconcepten, al bestempelt hij zichzelf niet als expert op gebied van bewegend leren. “Wij proberen beweegaanleidingen te maken, waar de school of andere experts vervolgens bewegend leren aan kunnen koppelen. Denk aan een boulderwandje dat de school kan gebruiken om kinderen tafels op te laten oefenen.” Precies dat soort beweegaanleidingen zie je terug in De Twijn. In de centrale beweegruimte zijn lijnen op de vloer gezet die kinderen stimuleren te rennen, langs de tribunetrap kunnen ze boulderen en verspreid over de gangen vind je speelaanleidingen zoals meubilair, basketbalringen en touwen om in te klimmen. “We zijn op zoek gegaan naar verschillende aanleidingen die kinderen van nul tot dertien jaar aanspreken”, zegt De Rooij. “Daardoor blijven de kinderen zo lang mogelijk uitgedaagd en ontwikkelen ze nieuwe vaardigheden.” 

Netconstructie IKC De Twijn
Ook klimmen en klauteren wordt gestimuleerd door een valveilige netconstructie. Foto door Kees Rutten

Een kindcentrum ontwerpen op basis van beweging vraagt wat van de inrichting. “Je moet echt creatief omgaan met de ruimte”, zegt hij. “Ook in De Twijn hebben we traditionele klassen van 55 m2, dus hebben wij ons wat betreft beweging gericht op de tussenruimtes. Daar hebben we circuits gemaakt, bij wijze van een atletiekbaan, zodat je zegt: hier mag je rennen.” Zo’n speeloplossing vraagt geen ingrijpende bouwkundige ingreep, zeker niet voor lokalen, maar het concept moet wel integraal worden meegenomen in de plannen. “Dat wil niet zeggen dat je het niet kan meenemen in renovatie of verbouw, maar je kansen om plekken te creëren waar je kinderen op verschillende manieren kunt uitdagen zijn het grootst met nieuwbouw.”


Valveiligheid
Een zorg bij speeloplossingen is de veiligheid. “We moeten continu in de gaten houden of kinderen op verantwoorde en veilige wijze spelen”, zegt De Rooij. Dat is één van de redenen dat er voor een netconstructie is gekozen. Kinderen kunnen daar klimmen zonder angst om hard te vallen, gezien er een veilige valondergrond in de afgesloten constructie is gelegd. “Vallen kun je niet altijd voorkomen en bovendien wordt het voor kinderen juist spannend als ze hoger kunnen gaan. Als je weet dat je veilig kunt vallen, blijf je die uitdaging houden.”


Goed binnenklimaat

De leerlingen van IKC De Twijn komen volop in beweging, dus een goed klimaat om de energie op peil te houden is des te belangrijker. Op dat vlak adviseerde onder andere Saint-Gobain, zoals op akoestisch niveau. “De lokalen zijn zo geïsoleerd dat je vanuit de lokalen geen hinder ervaart van beweging op de gang”, aldus Martijn Beekhof, directeur van IKC De Twijn, “maar je ziet het wel, want de lokalen kijken uit op de binnenruimtes. Die transparantie zorgt ervoor dat je je niet opgesloten voelt.” Dit leidt bovendien niet af, zegt de directeur, want hij ziet regelmatig kinderen over de gang rennen terwijl er in de lokalen geconcentreerd wordt gewerkt. 

IKC de Twijn
Ook op het schoolplein is ruimschoots plek om te bewegen. Foto door Kees Rutten

“We maken ook gebruik van een extra geluidsabsorberende laag bovenop de Ecophon plafondplaten”, zegt De Rooij, “waardoor de verstaanbaarheid van leerkrachten echt verbeterd. “Voor de school hebben we ook gedacht aan optimale daglichttoetreding. We hebben bijvoorbeeld een aantal lokalen op de hoeken van het gebouw zitten waar het daglicht van meerdere kanten naar binnen schijnt. Dat zijn de populairste lokalen, horen we!” Dat daglicht echt wat met je doet, bewijst De Twijn ook met een dakraam in de centrale beweegruimte. “Daarmee merk je hoe prettig het is om niet afhankelijk te zijn van kunstlicht in het hart van het kindcentrum”, zegt De Rooij. “Je merkt dat het er lichter en donkerder wordt, zonder overlast van fel zonlicht.” 

Leerplezier

Dat de beweegaanleidingen effect hebben, is volgens Beekhof overduidelijk. “Kinderen zitten vaak teveel stil”, zegt hij. “Veel kinderen vinden dat bovendien moeilijk, wat ons aan het denken zette. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat beweging voor activiteit in je hersenen zorgt. Hoe meer er gebeurt, zo blijkt, hoe meer er beklijft.” Dit wordt bevestigd door Erik Scherder, hoogleraar neuropsychologie en groot voorstander van een bewegende levensstijl, aldus Beekhof. “Kinderen reguleren hun energie beter, hebben daardoor meer plezier met leren en van een aantal kinderen is het gedrag ook significant veranderd.”

Toch is het nog te kort dag om concrete resultaten aan de beweegschool te koppelen, zegt Beekhof. “We monitoren wel samen met Hogeschool van Amsterdam”, aldus de directeur. “Toch zien we duidelijk dat het leerplezier enorm toeneemt. De kinderen lopen hier de hele tijd met een glimlach rond. Het is ook niet zo dat de attributen saai worden, ze zien er altijd wat nieuws in.” Tot nu toe zijn er dus louter positieve reacties. “Het gebouw doet ook gewoon precies wat we ervan verwachten.”


 

Cover S&A SB 2021Dit artikel verscheen eerder in het vakblad Stedebouw & Architectuur, thema Scholenbouw 2021. 

De hele editie is hier te downloaden.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Inclusieve schoolgebouwen: wenselijk, maar ook praktisch en betaalbaar?

27 nov om 07:30 uur

Het is een goed en loffelijk streven dat onderwijsgebouwen toegankelijk zijn voor elke deelnemer aan onze…

Lees verder »
descriptionArtikel

Ontdek de kracht van groenblauwe schoolpleinen tijdens de excursie naar basisschool De Verwondering

20 nov om 14:38 uur

Na het inspirerende Duurzame Gezonde Scholen Congres nodigen we je uit voor een…

Lees verder »
descriptionArtikel

Kampioenen kleuren Duurzame & Gezonde Scholen Congres

19 nov om 16:00 uur

Met een sprintende Olympisch kampioen in zijn regenboogtrui op de achtergrond kwamen vorige week de kansen voor…

Lees verder »
descriptionArtikel

Themanummer Scholenbouw: inclusief, adaptief en monumentaal

13 nov om 07:30 uur

Ons nieuwe themanummer Scholenbouw is uit! Met de Architect van het Jaar (De Zwarte Hond: coverstory met Bart…

Lees verder »
descriptionArtikel

Scholen als parels in de wijk

8 nov om 13:00 uur

Bestaat de perfecte school? Dat ligt aan een veelheid van zaken, van visie tot docent, van huisvesting tot…

Lees verder »
descriptionArtikel

Congres Scholenbouw: ‘Iedereen kan impact maken’

6 nov om 07:30 uur

Nog een week en het grote Duurzame & Gezonde Scholen Congres begint in Omnisport Apeldoorn. Met een…

Lees verder »
descriptionArtikel

Verduurzamen monumentale schoolgebouwen vergt lange adem, maar het kan wel

28 okt om 07:30 uur

Schoolbesturen willen hun vastgoed graag verduurzamen. Maar hoe doe je dat als vastgoedprofessional bij een…

Lees verder »
descriptionArtikel

Hoe creëren we gezond onderwijsvastgoed op zieke planeet?

22 okt om 11:00 uur

Bij scholen-dienstverlener Anculus, hoofdsponsor van het Duurzame & Gezonde Scholen Congres, is de…

Lees verder »