Bijna alle kinderen in Nederland gaan naar school. Daarmee is de school, met het schoolplein, een vertrouwde plek voor kinderen waar zij dagelijks zijn en waar zij zich ontwikkelen tot zelfstandige personen. Maar wie investeert er werkelijk in de toekomst van kinderen? Lees het antwoord van Michiel van Campen (Branchevereniging Spelen en Bewegen), die de term ‘intensieve kinderhouderij’ gebruikt.
Schoolplein is het ondergeschoven kindje
“Het schoolplein is de omgeving waar kinderen zich ontwikkelen; de basis voor maatschappelijke kaders en voor een gezonde levensstijl. Het is dus verbazingwekkend hoe weinig zorg, aandacht en geld hiervoor wordt gereserveerd. Iedereen lijkt zijn handen af te houden van het schoolplein. Het ontbreken van wettelijke kaders voor de grootte en de invulling van de buitenruimte bij onderwijshuisvesting is een grote zorg. Ook budget ontbreekt. Richtlijnen zijn er wel.
Modelverordening
Tot op heden wordt veelal vastgehouden aan de Modelverordening uit de jaren tachtig. In die tijd was een school met driehonderd kinderen héél groot. Inmiddels is driehonderd kinderen gemiddeld en komen basisscholen van vijf- tot zeshonderd kinderen steeds vaker voor. Met die Modelverordening mag ook een school van zeshonderd kinderen volstaan met zeshonderd vierkante meter buitenruimte. Daar is de term ‘intensieve kinderhouderij’ op zijn plaats.
Sinds 2021 is er een kwaliteitshandboek voor onderwijshuisvesting (Ruimte OK) waarin een buitenruimte van vijf vierkante meter als kader wordt omschreven, die deels onverhard moet zijn. Fijn dat het aanstuurt op een grotere ruimtereservering. Alleen de invulling is helaas niet vastgelegd. Daarmee bestaat de kans dat alsnog grote tegelpleinen worden aangelegd.
En dat onverharde delen lekker goedkoop met gras worden ingezaaid, terwijl dit niet levensvatbaar is in een omgeving waar dagelijks zoveel kinderen buiten spelen. Speel- en onderwijswaarden zijn nog niet in de kaders ingebed. Voor de buitenruimte is er geen waarborg voor kwaliteit!
Bewegend leren
Ook de in ‘Normbedragen voor onderwijshuisvesting’ is de buitenruimte niet opgenomen. Terwijl deze vandaag de dag meer en meer structureel onderdeel wordt van het onderwijsprogramma. Neem de groei in bewegend leren, spelend leren en de verdubbeling van het aantal uren bewegingsonderwijs. Scholen in het primair onderwijs hebben vanaf schooljaar 2023-2024 de wettelijke verplichting tenminste twee lesuren per week bewegingsonderwijs aan hun leerlingen te geven door bevoegde leraren. Het aantal gym- en sportzalen is daarvoor niet toereikend, waardoor een groot deel van deze lesuren in de buitenlucht wordt ingevuld. Op het schoolplein, het nabijgelegen grasveld en hier en daar bij een sportvereniging. Heel goed! Maar de overheid stelt hier geen geld voor beschikbaar. Voor de (her)inrichting van schoolpleinen moeten onderwijsorganisaties op zoek naar subsidies, fondsen en sponsoring. Voor een basisvoorziening!
Gezondheid en preventie
Kinderen leren binnen, ontwikkelen zich buiten. Spelen heeft een grote bijdrage in de ontwikkeling van een kind. Spelen draagt bij aan het gezond opgroeien, aan sociale vaardigheden. Aan de ontwikkeling van ruimtelijk inzicht, alsook aan motorische vaardigheden. Kinderen die veel buiten spelen, hebben een kleinere kans later brildragend te worden. Jong geleerd is oud gedaan. Daarom heeft het schoolplein een grote maatschappelijke bijdrage in gezondheid en preventie.
Mijn vraag is dan ook wanneer de politiek wakker wordt en durft te investeren in de toekomst van onze kinderen en toekomstige kinderen. Een mooie kans voor de politiek en de aanstaande Tweede Kamerverkiezingen.”
Lees veel meer over gezonde, groene schoolpleinen in ons themanummer Scholenbouw dat op 8 november verschijnt. Nog geen abonnement? Zorg dan dat je die nu al krijgt!
Bron: dit artikel verscheen in het digizine BuitenSpelen met veel meer interessante artikelen in dit kader.
Foto boven: Shutterstock
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Realisatie onderwijshuisvesting verbeteren en versnellen
20 aug om 07:30 uur3 minHet wordt tijd dat bij iedereen doordringt dat het huisvestingsstelsel voor het funderend onderwijs vastloopt.…
Festivalopzet voor Duurzame & Gezonde Scholen Congres
6 aug om 07:30 uur3 minOp woensdag 5 november viert Stedebouw & Architectuur de vijfde editie van het Duurzame & Gezonde…
Nieuw boek met 35 aanbevelingen voor scholenbouw
22 jul om 07:30 uur7 minIn samenwerking met de architectenbureaus KAW en De Zwarte Hond is een boek verschenen met daarin op 3…
Gezonde en duurzame scholen: wie wordt de Smaakmaker 2025?
27 jun om 09:30 uur3 minOp woensdag 5 november 2025 vindt de vijfde editie van het Duurzame & Gezonde Scholen Congres plaats. Een…
Modernisering onderwijsvastgoed moet radicaal anders
26 jun om 07:30 uurDe nood tot vernieuwing van onderwijshuisvesting is hoog. Te veel schoolgebouwen zijn gedateerd en ongezond.…
Geven we nog wel les in gezonde gebouwen?
11 jun om 09:00 uur4 minDe nood wordt steeds hoger: geven we kinderen nog wel onderwijs in gezonde gebouwen? Het is één van de centrale…
Stimulansen voor gezonde schoolpleinen
10 jun om 07:30 uur11 minIn opdracht van de gemeente Den Haag onderzocht Esther Vlasveld, adviseur gezonde leefomgeving bij GGD…
Scholenbouw vraagt om samenwerking en standaardisatie
18 apr om 07:30 uur10 minTijdens het seminar De leerling en leraar centraal, eind maart in de monumentale aula van het Libanon Lyceum (…

Reactie toevoegen