Nieuwe school X11 versterkt stedelijk leven Merwede

donderdag 13 november 2025
timer 5 min

NEXT architects heeft met Rademacher de Vries Architecten de ontwerpcompetitie gewonnen voor X11, de Utrechtse VO-school voor media en vormgeving. Voor het compacte en hoogstedelijke kavel op Blok 3 is het schoolgebouw, met maak-, theater- en onderzoeksruimtes, slim gecombineerd met een fietsenstalling en een sporthal met dakpark.

X11 gaat verhuizen naar de nieuwe wijk Merwede. Daarbij was het de bedoeling van de architecten om de creativiteit en de beweging in de school zichtbaar te maken, zodat het leren, het maken en het tonen vanzelfsprekend onderdeel worden van de nieuwe stadswijk.

x11 NEXT architects en Rademacher De Vries architecten
Schematische opbouw X11 voor voortgezet onderwijs media en vormgeving.


In de ontwikkeling van Merwede tot een levendige woonomgeving ligt de focus op: 

  • innovatieve duurzaamheid;
  • groen en biodiversiteit;
  • slimme oplossingen voor mobiliteit en energie;
  • menging in programma;
  • plek voor ontmoeting. 

Het ontwerp voor X11 versterkt deze ambities en maakt de ruimtelijke vertaling daarvan: een duurzaam en circulair schoolgebouw waarin social design en gezond stedelijk leven samenkomen.

X11 NEXT architects en Rademacher De Vries architecten
Gevel X11 met openbaar dakplein.

Volgens het ritme van de gebouwen in Merwede is het grote volume voor X11 opgeknipt. Twee onderwijsvleugels worden verbonden door een wigvormig, transparant hart met een spectaculaire trappartij. De vleugels zijn opgezet in een rationele constructie van circulair beton, zowel robuust als flexibel in gebruik, nu en in de toekomst. De centrale entree en het sociale, verbindende hart van het complex worden verbijzonderd door uitvoering in houtskeletbouw en met biobased materiaal.

Opvallende gevel

De vlakken in de opvallende gridgevel van de school worden gelaagd en gevarieerd ingevuld, afgestemd op de plek in de constructie, op het programma erachter en op de menselijke maat. Iedere variant wordt uitgevoerd met circulaire en biobased materialen. Het resultaat is een eigenzinnig ritme, een grafisch patroon dat past bij het karakter van deze school voor media en vormgeving. “We geven de maakruimtes grote hangardeuren en luifels die het schoolgebouw uitnodigend maken, visueel en fysiek verbonden met de buurt. Zo versterkt X11 straks actief het stedelijk leven in Merwede”, aldus architect Marijn Schenk (NEXT architects).

X11 NEXT architects en Rademacher De Vries architecten
Maakruimte X11 met opvallende deuren in gevel.

In de buik van het bouwblok staat een grote sporthal, met daaronder een fietsenstalling en daarboven, op 12,8 meter boven maaiveld, een dakpark met het speeldomein voor de school. Dit dakplein is ook toegankelijk voor de buurt via een sierlijke trap.

Creatief proces

Voor de creatieve school initieerde de gemeente Utrecht een creatief proces, waarin een jong architectenbureau betrokken zou worden bij het ontwerp. NEXT architects vroeg Rademacher de Vries Architecten bij de opgave vanwege hun onderzoekende houding en integrale benadering van architectuur en landschap. Met MOSS is een tweede, jong ontwerpbureau betrokken, gericht op de daktuin en een groen interieur. Deerns adviseert met betrekking tot de aspecten duurzaamheid, bouwfysica en installatietechniek. Breed Integrated Design voorziet in het constructie-advies en Vitruvius adviseert met betrekking tot de bouwkosten. Het team werkt, geheel in de geest van X11, in co-creatie met docenten en leerlingen aan het ontwerp voor het interieur en de circulaire meubels.

Bekijk onderaan deze pagina ook de film over de nieuwe School X11.

Team X11

Programma: X11: vmbo-havo school voor media en vormgeving (1.000 leerlingen) met les- en praktijkruimten, sporthal, fietsenstalling, en dakplein (totaal: 15.000 m2).
Architecten: NEXT architects, Rademacher de Vries Architecten.
Opdrachtgever: Gemeente Utrecht, X11.
Adviseurs: Deerns, Vitruvius bouwkosten, Breed ID, MOSS.
Projectmanagement: Draaijer.
Start bouw - oplevering: 2027 - 2029.

Blijf nog beter op de hoogte van al ons nieuws en abonneer je op de wekelijkse nieuwsbrief van Stedebouw & Architectuur.

Bron tekst, ontwerp & beeld: NEXT architects en Rademacher De Vries Architecten

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Nieuwe PvE Frisse Scholen 2025: van voldoende tot uitmuntend

4 dec om 10:45 uurtimer4 min

Een gezond, comfortabel en energiezuinig schoolgebouw: dát is de ambitie achter het vernieuwde Programma van…

Lees verder »
descriptionArtikel

Haarlem: verrassend veelzijdig in vorm, stijl en uitstraling

1 dec om 07:30 uurtimer4 min

Afgelopen vrijdag verscheen een nieuw boek over de stedelijke ontwikkeling en architectuur in Haarlem, getiteld…

Lees verder »
descriptionArtikel

START-Ivry: wonen van binnenuit herdefiniëren

25 nov om 07:30 uurtimer8 min

“Wonen is meer dienend aan de logica van de ontwikkelaar dan aan de realiteit van het dagelijks leven.” Daarom…

Lees verder »
descriptionArtikel

Toekomstbestendige scholen én sterke wijken in Zwolle

20 nov om 07:30 uurtimer4 min

De gemeente Zwolle staat voor een grote onderwijsopgave. De komende zestien jaar worden tientallen…

Lees verder »
descriptionArtikel

‘Veertig jaar achterstand in onderwijshuisvesting aanpakken’

17 nov om 07:30 uurtimer6 min

In de portefeuille van schoolbestuurder Bart de Grunt vind je gebouwen die niet wind- en waterdicht zijn.…

Lees verder »
descriptionArtikel

Nieuw themanummer: volop kansen voor scholenbouw

11 nov om 16:15 uurtimer6 min

Scholenbouw is hot! Na het geslaagde Duurzame & Gezonde Scholen Congres van afgelopen week, publiceren we…

Lees verder »
descriptionArtikel

MVRDV: bolvormig ontwerp scheelt ruimte op straatniveau

10 nov om 17:15 uurtimer5 min

Met The Grand Ballroom zorgt MVRDV opnieuw voor een iconisch ontwerp. Het architectenbureau won hiermee de…

Lees verder »
descriptionArtikel

Veel impulsen en smaakmakers tijdens congres scholenbouw

7 nov om 14:45 uurtimer13 min

Naast de eerste winnaar van de Smaakmaker-award, architect Yaike Dunselman, bracht de jubileumeditie van het…

Lees verder »