Markante Haagse onderwijsgebouwen geopend en genomineerd

Het Kindcentrum Diamant (foto onder) is een nieuw, multifunctioneel gebouw dat een onderkomen biedt aan basisonderwijs, een peuterspeelzaal, kinderdagopvang, buitenschoolse opvang en een gymzaal voor het aangrenzende Diamant College.

Het ontwerp van het Haagse bureau Geurst & Schulze Architecten biedt nadrukkelijk ruimte voor de onderwijsvisie van opdrachtgever Stichting Lucas Onderwijs. Daarbij speelt dat Kindcentrum Diamant veel kinderen ontvangt met verschillende cultuur- en taalachtergronden. Ook vragen onderlinge verschillen tussen de leerlingen om onderwijs dat afgestemd is op het niveau van de leerlingen.

Domeinen

De school kent daarom domeinen in plaats van traditionele klaslokalen. Kinderen van verschillende leeftijden en leerkrachten vormen één groep binnen gemeenschappelijke leerruimten, waarin verschillende manieren van leren mogelijk zijn. Elk domein werkt met kleine stamgroepen die samen kunnen komen in halfopen instructieruimtes (foto onder).

Voor deze onderwijsbenadering is een vrij indeelbare plattegrond gekozen die past bij een open structuur van leerpleinen. De gesloten functies als sanitair en bergingen zijn als ‘barrières’ strategisch in de plattegrond geplaatst.

De centrale speelhal in het hart van de school heeft een vide, waardoor het de fysieke en visuele verbinding vormt tussen de verschillende domeinen. Daklichten in deze ruimte zorgen voor extra lichttoetreding in de kern van het gebouw. Doordat de gymzaal is opgetild, zijn er meer onderwijsfuncties op de begane grond mogelijk. Bovendien zorgt dit voor het open karakter in de plint.

Het op Japan geïnspireerde materiaalgebruik voor het interieur kenmerkt zich door blankhouten afwerkingen met akoestische eigenschappen, transparante glazen puien, behang met natuurlijke motieven en vrij hangende wandstukken die de ruimtelijke werking benadrukken.

De gevel kent open en gesloten metselvlakken, waarbij de gele gevelsteen wordt begrensd door horizontale betonnen banden en luifels. De betonbanden zorgen bovendien voor een visuele verbinding tussen de nieuwbouw en het bestaande Diamantcollege.

Energiegebruik

Het speelplein van KC Diamant grenst aan het wijkpark de Horst, waardoor leren en spelen van én met de natuur onderdeel wordt van de totale beleving van het schoolplein. Verder is er veel aandacht besteed aan onnodig energiegebruik. Het gebouw heeft daarom zoveel mogelijk de juiste oriëntatie gekregen met een goed geïsoleerde schil. Naast voldoende massa en volume wordt er ook voor gezorgd dat voldoende daglicht tot diep in het gebouw kan binnenvallen.
In alle ontwerpbeslissingen is uitgegaan van duurzaam en degelijk materiaalgebruik. Dit uit zich in slimme dimensionering, geprefabriceerde en duurzame materialen, gerecycled materiaal en materialen die na sloop hergebruikt kunnen worden. Zo is het gebouw zelf een goed duurzaam voorbeeld voor kinderen en bezoekers.

Het Zandkasteel

Het voor de Berlagevlag genomineerde Zandkasteel gaat huisvesting bieden aan het Yes College en het Kindcentrum Aquamarijn. Dit eerste energieneutrale onderwijsgebouw in Den Haag biedt onderdak aan 1200 leerlingen in de leeftijd van 0-18 jaar. Alle vormen van onderwijs en opvang voor die leeftijdscategorieën krijgen hier een plaats.

Het Zandkasteel is een volledig demontabel gebouw. De gevel, constructie, installaties, inbouw en inrichting van het Zandkasteel zijn los van elkaar ontworpen en bezitten elk een eigen levensduur. Bij nieuwe ontwikkelingen of eisen kunnen ze in de toekomst relatief eenvoudig aangepast, gerenoveerd of vernieuwd worden. Ook de binnenwanden kunnen hierop worden aangepast. De markante gevel is zelfs al berekend op uitbreiding van het gebouw. Tweeëntwintig (leer)pleinen worden in het compacte gebouw als autonome eenheden ontsloten door een wandelgang. Eigen kleuren voor de verschillende ruimten zorgen ervoor dat er een specifiek verblijfsgevoel kan ontstaan.

Kleinere installaties

Het was Spring Architecten (Rotterdam) dat het Zandkasteel datagestuurd en parametrisch ontwierp. Daarmee werd bijvoorbeeld bereikt dat de installaties kleiner werden gedimensioneerd. Verder gingen de ontwerpers heel nauwkeurig om met de daglichttoetreding. Zonlicht is een belangrijke bron van warmte binnenshuis en om die warmte te dempen, zijn de ramen van de klaslokalen uitgevoerd met markante ‘wimpers’. Er komt verder zoveel mogelijk indirect daglicht binnen via vides, waarbij het licht op de bovenste verdiepingen via solatubes gelijkwaardig wordt verdeeld over de lesruimten. Met zo’n 1.100 zonnepanelen op het dak is het gebouw bovendien energieneutraal.

Het Zandkasteel (Onderwijscluster Donker Curtius) strijdt om de Haagse Architectuurprijs Berlagevlag met de volgende vijf gebouwen:

• Stationspostgebouw – KCAP+Kraaijvanger Architects
• Leyhof – Studio Ard Hoksbergen i.s.m. Workshop Architecten
• Jaarsmahof – HVE Architecten
• Finest of Ockenburgh – MIX architectuur
• Transformatie Plesmanweg – Architektenkombinatie

Op de dag van de prijsuitreiking (24 oktober 2023) wordt ook bekend wie de Publiekprijs Berlagewimpel wint (stemmen kan hier). De verkiezing wordt georganiseerd door: BNA Netwerk Den Haag, Haags Architectuur Café (HaAC) en Stichting Dag van de Architectuur Den Haag. De onafhankelijke vakjury bestaat uit:

• Dorte Kristensen (Atelier PRO – voorzitter)
• Mark Graafland (Bureau Kroner architecten – secretaris)
• Wim Voogt (OKRA landschapsarchitecten)
• Carina Nørregaard (LIAG architecten en bouwadviseurs)
• Richard Koek (Rijnboutt tot 1 september 2023)

Wie veel meer te weten wil komen over scholenbouw bezoekt woensdag 11 oktober het Duurzame & Gezonde Scholen Congres!

Bronnen:
Kindcentrum Diamant/Geurst & Schulze
Architectuurprijs Berlagevlag
Het Zandkasteel
Beeld Diamant: Stefan Muller
Beeld Het Zandkasteel: Spring Architecten