Nieuw boek met 35 aanbevelingen voor scholenbouw

Zet scholen op de beste plekken. Dat en meer adviseert de manifestatie Schoolvoorbeeld na een onderzoek naar scholenbouw in de gemeente Groningen. In 35 adviezen worden alle aspecten van een goed schoolgebouw behandeld. “We adviseren bijvoorbeeld om geen grote verzamelgebouwen meer te maken, maar juist kleinere gebouwen bij elkaar in de buurt te maken”, zegt Bart van Kampen curator van de manifestatie en partner/architect bij De Zwarte Hond. Groningen is de stad waar als eerste de Vensterscholen (foto boven) werden geïntroduceerd.

• Vorig jaar interviewden wij Van Kampen nog voor Stedebouw & Architectuur.

Schoolvoorbeeld was een initiatief van de gemeente Groningen, in samenwerking met de architectenbureaus KAW en De Zwarte Hond. Schoolvoorbeeld onderzocht - samen met architecten, stedenbouwers, beleidsmakers, schoolbesturen, leerkrachten en leerlingen - hoe de gemeente Groningen de beste schoolgebouwen op de beste plek kan realiseren. De aanleiding voor het initiatief is het scholenplan Gro Up, waarmee de gemeente in de komende twintig jaar tientallen miljoenen euro's investeert in de (ver)bouw van schoolgebouwen in het primair, voortgezet en speciaal onderwijs.

Gebouw, wijk, stad

De 35 aanbevelingen zijn opgedeeld in drie schaalniveaus. “We hebben de schaal van het gebouw, de schaal van de wijk en de schaal van de stad”, vertelt Van Kampen. De aanbevelingen zijn dan wel voortgekomen uit een onderzoek in de gemeente Groningen, ze zijn toepasbaar op elke gemeente in Nederland. “We adviseren onder andere om herkenbare schoolgebouwen te maken, die opvallen in een wijk en echt een herkenningspunt zijn. Het schoolgebouw moet vakmanschap uitstralen met een sterke, eigen architectonische identiteit, zodat leerlingen, leerkrachten en de wijkbewoners trots zijn op hun schoolgebouw. Ook adviseren we om te zorgen dat er altijd een basisschool in de buurt is en de middelbare scholen goed verspreid liggen over de stad. Scholen zijn plekken waar we elkaar ontmoeten; bij een groen park of aan een mooi wijkplein, met goede fietsverbindingen met andere wijkfuncties in de buurt.”

Toekomstbestendige scholen

Wethouder Onderwijs van Groningen Carine Bloemhoff kreeg 20 juni het eerste exemplaar uitgereikt van het boek van Schoolvoorbeeld. Het boek geeft heldere richtlijnen voor het ontwerp en de locatie van schoolgebouwen. “Alle kinderen en jongeren verdienen maximale kansen, ongeacht waar of in welk gezin ze geboren worden”, aldus wethouder Bloemhoff. “Met deze adviezen hebben we een waardevol kompas in handen om samen met scholen te bouwen aan toekomstbestendige schoolgebouwen waar leerlingen én medewerkers zich thuis voelen en met plezier op terugkijken.”

In aanloop naar de publicatie organiseerde Schoolvoorbeeld diverse activiteiten. Kinderen en jongeren konden hun ideeën voor de ideale school delen, onder andere in het Forum Groningen en in Beijum. Studenten van de Academie van Bouwkunst ontwierpen, onder begeleiding van onder andere architect Martijn Korendijk van De Zwarte Hond, toekomstgerichte schoolgebouwen voor opkomende stadsdelen Meerstad en De Suikerzijde. Er is tijdens de manifestatie ook proefgedraaid met een nieuwe manier van samenwerken. Ambtenaren van verschillende afdelingen van de gemeente Groningen gingen al in een vroeg stadium met elkaar in overleg. In de daaropvolgende fase werden schoolbesturen en -directies en stedenbouwers en architecten aangehaakt.

Locatiestudies

Zes architectenbureaus deden, onder begeleiding van architect Douwe Boonstra van KAW, een locatiestudie voor nieuw te bouwen of te verbouwen scholen in de gemeente Groningen. BDG Architecten richtte zich voor het Gomarus College op een mogelijke samenvoeging van alle locaties aan de Vondellaan in De Wijert. Studio Nuy van Noort onderzocht de mogelijke samenvoeging van de scholen van NoorderBasis. BRIQUE architecten nam de Erasmusschool in de Zeeheldenbuurt onder de loep, terwijl SVP zich boog over de beste locatie voor de buren van CSG Augustinus. Korteknie Stuhlmacher Architecten voerde onderzoek uit naar het Parcival College in de Rivierenbuurt en Frencken Scholl Architecten onderzocht goede locaties voor scholen in Beijum.

Deze locatiestudies leverden niet alleen voor de gemeentelijke organisatie goede inzichten op, ook de betrokken schoolbestuurders en -directies keken op een nieuwe manier naar hun huidige locatie en wat de voor- en nadelen waren van blijven of vertrekken. In de komende periode zullen er nieuwe onderzoeken volgen of al knopen worden doorgehakt voor de betrokken scholen. De uitkomsten van de locatiestudies zijn door de betrokken bureaus uitgewerkt en ook terug te lezen in het boek van Schoolvoorbeeld.

Een exemplaar van het boek van Schoolvoorbeeld is op te vragen via info@schoolvoorbeeldgroningen.nl. De digitale versie van het boek is hier te bekijken.
Meer informatie over Schoolvoorbeeld staat op gemeente.groningen.nl/schoolvoorbeeld.

Kom veel meer te weten over scholenbouw op onze themapagina én natuurlijk tijdens het Duurzame & Gezonde Scholen Congres (5 november, Ede).

Blijf nog beter op de hoogte van al ons nieuws en abonneer je op de wekelijkse nieuwsbrief van Stedebouw & Architectuur. 

Foto bovenaan: Rijksmonument Vensterschool Stadspark Groningen (Shutterstock).