Congres Scholenbouw: ‘Iedereen kan impact maken’

Learning by Example is de titel van de afsluitende keynote door Marte Visser en Annemarije Tillema (THINK NOW Foundation) tijdens het congres op woensdag 13 november in Omnisport Apeldoorn. Zij presenteren een krachtige visie op duurzaamheidseducatie en leggen uit hoe scholen zullen moeten uitgroeien tot een gezonde en toekomstbestendige omgeving, als belangrijke voedingsbodem voor de ontwikkeling van onze kinderen.

Het duo vindt het moeilijk te accepteren dat we onze (klein)kinderen onvoldoende voorbereiden op een van de grootste vraagstukken van deze eeuw: klimaatverandering en milieuvervuiling. Voor een belangrijk deel moeten toekomstige generaties hier zelf antwoorden op vinden, maar de basis hiervoor ligt in het onderwijs en de educatie die wij ze geven. Willen we hen een toekomst bieden, dan moeten we de omslag maken naar een duurzame en circulaire economie en bijbehorende mindset, aldus Visser en Tillema.

Duurzaamheidseducatie

Het tweetal heeft als missie het opnemen van duurzaamheidseducatie in het wettelijk curriculum, maar stelt tegelijkertijd dat die toekomstbestendige kennis niet alleen uit boeken dient te komen, maar ook vanuit het handelen van volwassenen en de omgeving die volwassenen creëren. En dat geldt ook voor het schoolgebouw, waar jongeren gemiddeld meer dan 7.250 (!) uur van hun jonge leven zullen doorbrengen. De gebouwen die we bouwen, de omgeving die we creëren en het voorbeeld dat we geven, hebben daarom directe invloed op de ontwikkeling van volgende generaties. Visser en Tillema stellen dan ook: “Iedereen kan impact maken en zou zich daar meer van bewust moeten zijn”.

Op woensdag 13 november nemen zij je mee op de inspirerende reis die ze tot nu toe hebben afgelegd. Samen met ‘klimaatgeneraal’ Tom Middendorp (voormalig Commandant der Strijdkrachten) richtten ze een jongerenklimaat denktank op, wat veel prachtige projecten en ideeën opleverde. Laat je inspireren door het verhaal van deze twee pioniers en ontdek tijdens het congres ook hoe jij kunt bijdragen aan een duurzame en gezonde leeromgeving voor iedereen.

Gezonde Klaslokalen eerst

Traditionele nieuwbouw vergroot kansongelijkheid in het onderwijs, stelt Norbert Vroege (Goflow Technology). Volgens hem ziet onderwijsvastgoed er zo uit: “Anno 2024 heeft één van de vele onderwijsstichtingen 80 schoolgebouwen. Van deze 80 gebouwen voldoen 60 gebouwen niet aan de norm Frisse scholen klasse C. En in 50 schoolgebouwen zit zelfs geen mechanische ventilatie, toch een cruciale voorziening voor een gezond binnenklimaat. Hoewel die stichting jaarlijks 2 à 3 nieuwe scholen bouwt, blijkt uit navraag bij de gemeente dat er voor 35 van de 80 bestaande gemeentelijke schoolgebouwen geen concrete verduurzamingsplannen zijn. Deze gemeente investeert jaarlijks wel meer dan 30 miljoen euro in nieuwbouwprojecten, met een gemiddelde investering van 25.000 euro per leerling. En toch is er geen budget gereserveerd voor de renovatie van bestaande scholen, wat ik merkwaardig vind.”

“Het is immers algemeen bekend dat leerlingen in ongezonde klaslokalen in vergelijking met leerlingen in gezonde, goed geventileerde ruimtes significant slechter presteren: tot wel 10% of meer! Dit feit leidt onvermijdelijk tot de ongemakkelijke conclusie dat de huidige focus op traditionele nieuwbouw door gemeenten en schoolbesturen de ongelijkheid in het onderwijs eerder vergroot dan verkleint.”

“Mijn stelling”, vervolgt Vroege, “luidt dat schoolbesturen en gemeenten pas zouden moeten overgaan tot nieuwbouwprojecten, wanneer álle klaslokalen voldoen aan de minimumnormen. Handhaving van deze normen zou de eerste prioriteit moeten zijn, waarna de focus op uitsluitend fabrieksmatige nieuwbouw kan liggen. De vraag die ik graag tijdens het Duurzame & Gezonde Scholen Congres beantwoord wil hebben, is of de onderwijswereld het ook zo ervaart? Wie gaat ons voor in de discussie en met welk departement?”

Excursie biofilische basisschool

Heb je aan het congres nog niet voldoende wat betreft de vele interessante input, kom dan ook naar onze bijzondere excursie naar De Verwondering, een basisschool in Almere waar duurzaam onderwijs volledig centraal staat. Deze biofilische school, ontworpen door ORGA architect en overladen met prijzen, is baanbrekend in zowel ontwerp als onderwijs.

Op woensdag 27 november beginnen we met een presentatie van architect Daan Bruggink, die ons meeneemt in het ontwerp en de visie achter De Verwondering. Daarna volgt een Q&A met Laura Kalkhoven en Marloes Lindeboom (schooldirectie van De Verwondering), waarin we bespreken hoe het nu, enkele jaren na de opening, gaat. We gaan dieper in op vragen zoals: Hoe is het binnenklimaat en de biodiversiteit? Heeft het ontwerp bijgedragen aan lager ziekteverzuim? Hoe zit het met kosten en onderhoud? En hoe ervaren de leerlingen en het personeel een gezondere leer- en werkomgeving? Draagt het bij aan geluk, plezier, creativiteit en verbondenheid? We sluiten het inhoudelijke deel af met een gastspreker en gaan vervolgens zelf beleven hoe het gebouw en de omgeving aanvoelen tijdens een rondleiding.
Dit is een unieke kans om zelf te ervaren hoe duurzaam onderwijs en kinderopvang in de praktijk werkt!

Meld je snel aan voor de excursie, want vol=vol!

Ga voor alle verdere info en inschrijving naar het Duurzame & Gezonde Scholen Congres.

Blijf nog beter op de hoogte van al ons nieuws en abonneer je op de wekelijkse nieuwsbrief van Stedebouw & Architectuur.

Fotografie De Verwondering (boven en onder): Ruben Visser (ontwerp ORGA architect)