Hoe verkeersveilig zijn onze nieuwbouwwijken?

dinsdag 6 juli 2021
Met een miljoen nieuwe woningen op stapel, moeten de straten in de nieuwbouwwijken verkeersveilig ontworpen worden. Peter van der Knaap, directeur-bestuurder van SWOV, doet een oproep aan de sector om voor voldoende verblijfsruimte voor voetgangers (en kinderen!) te zorgen.

Auteur: Peter van der Knaap

‘Wij willen een veilige straat voor onze kinderen!’ Het lijkt een leus uit de jaren zestig of zeventig van de vorige eeuw, toen actiegroep Stop de Kindermoord zich hard maakte voor de verkeersveiligheid van kinderen. De actiegroep is inmiddels opgegaan in Veilig Verkeer Nederland. Maar anno 2021 klinkt die roep her en der helaas opnieuw.

Klachten over verkeersveiligheid in nieuwbouwwijken 

Neem de nieuwbouwwijk in Veenendaal-Oost waar veel ouders zich zorgen maken over de verkeersveiligheid van hun kinderen en 30 kilometer per uur er geen gepaste snelheid vinden. Of lees over de discussie in Ringoevers in Hillegom waar bewoners en raadsleden bezorgd zijn over het rijgedrag van wijkbewoners en bestuurders van bestelbusjes. of kijk naar de nieuwbouwwijk Vroondaal in Den Haag waar de straten bij de speeltuin niet veilig worden gevonden. Of neem vergelijkbare problemen in de nieuwbouwwijken in Beverwijk, Lelystad, Harderwijk of Apeldoorn. Wie een beetje zoekt vindt al snel legio voorbeelden van nieuwe wijken waar na oplevering klachten zijn over de verkeersveiligheid. Het meldpunt van Veilig Verkeer Nederland kan erover meepraten.

Vooropgesteld: recent gebouwde woonwijken zijn meestal verkeersveiliger dan de nieuwbouwwijken van de jaren zeventig en tachtig en zeker dan oude stadswijken (Vergelijk Schepers, 2021). En gelukkig is het aantal verkeersslachtoffers onder kinderen nog steeds laag. Veel nieuwbouwwijken beschikken over speelvoorzieningen en veilige trottoirs. En we profiteren nog altijd van de verkeersveilige woonerven uit het verleden, waar je als automobilist simpelweg niet harder kon dan stapvoets (15 kilometer per uur).

Bouwkundige modes

Maar helaas bouwen we in deze nieuwe eeuw ook weer minder veilige woonwijken. Bouwkundige modes - vooral de jaren dertig-stijl met lange straten is populair - en het streven naar optimale ruimte voor huizen en tuinen leiden ertoe dat de inrichting van straten in nieuwe woonwijken niet altijd past bij hun functie: verblijven en - onmisbaar voor kinderen - spelen.

Zoals ook bij de Aurelius in Elst: een straatje in een woonwijk die zo’n vijftien jaar geleden is opgeleverd. Het is een chique naam, maar de rijbaan is smal en een trottoir ontbreekt. Voetgangers moeten het stellen met een grasstrook naast de rijbaan (ontwikkelaars noemen dat wel ‘groenplinten’). Die rijbaan is afgescheiden van de bebouwing door kleine tuinen en hagen, waardoor er beperkt zicht is bij uitritten en kruispunten. Bij elke woning bevindt zich een uitrit die schuin afloopt: kinderen op rolschaatsen, skeltertjes en fietsen rollen als het ware zo de straat op.

Wat is hier aan de hand? De Aurelius en andere nieuwe straten in Nederland hebben wat verkeerskundigen noemen: ‘lange rechtstanden’. Ze zijn over een lengte van meer dan honderd meter kaarsrecht. Het is een duidelijke stijlbreuk met de door sommigen als kneuterig ervaren woonerven. Dat kan, maar deze straten hebben als belangrijk nadeel dat de snelheid er niet ‘vanzelf’ beperkt wordt. En hoewel de meeste mensen zich desondanks aan de limiet van 30 kilometer per uur houden, worden er ook hogere snelheden gemeten. Vooral busjes rijden volgens betrokkenen vaak te hard, maar ook elektrische auto’s kunnen snel optrekken; zelfs in doodlopende straten.

Veel ouders van kinderen vinden de limiet van 30 kilometer per uur op zulke straten te hoog. Door het ontbreken van een stoep liggen zij letterlijk wakker van de gedachte dat hun kind aangereden kan worden. En hoewel ook hun straat voornamelijk door aanwonenden en wijkbewoners zal worden gebruikt, is er natuurlijk ook bestelverkeer: gemak dient immers de mens. Alles bij elkaar passeren er op de Aurelius zo’n 150 tot 200 motorvoertuigen per dag. Er zijn geen verkeersdrempels, wel plateaus op de kruispunten.

Volgens verkeerskundige normen mag dit allemaal in een 30 km/uur zone: ‘objectief bezien’ zijn er dan ook ‘geen problemen met de verkeersveiligheid’. Maar voor kinderen is het níet goed. Terwijl bekend en bewezen is dat de vrijheid die een veilige woonomgeving kinderen biedt een positieve invloed heeft op hun zelfstandigheid, zelfbeeld en sociale interactie (Mulier Instituut, 2020). Doordat kinderen snel contacten leggen, ontstaat er vanzelf ook meer betrokkenheid tussen buurtbewoners. Kortom: een veilige straat voor kinderen zou niet als luxe beschouwd moeten worden, maar als basis van een gezonde en sociale samenleving. Dat geldt natuurlijk onverminderd óók voor oude stadswijken (vergelijk Jantje Beton, 2021).

Lees het volledige artikel van Peter van der Knaap op Verkeerskunde.nl.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Speciaal magazine over de toekomst van mobiliteit

28 mrt om 07:30 uur

Als we kijken naar de toekomst van mobiliteit, zijn er mensen die denken aan drones voor personenvervoer,…

Lees verder »
descriptionArtikel

De kracht van geografische data voor een breder publiek

22 mrt om 12:00 uur

Actuele vraagstukken als de woningnood en klimaatverandering vragen om oplossingen die moeten komen van…

Lees verder »
descriptionArtikel

Vijf maatregelen om funderingsschade goed aan te pakken

1 mrt om 10:00 uur

De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur verwacht dat vierhonderdduizend panden in Nederland te maken…

Lees verder »
descriptionArtikel

Seminar De Bewoner Centraal 2.0 zet grote stappen vooruit

9 feb om 10:25 uur

De grootste uitdaging om de bestaande woningvoorraad te verduurzamen is niet de…

Lees verder »
descriptionArtikel

Jeroen de Willigen pleit voor een nieuwe bouwcultuur

16 jan om 14:30 uur

Bij De Zwarte Hond is Jeroen de Willigen partner-stedenbouwkundige en creatief directeur. Deze herfst werd hij…

Lees verder »
descriptionArtikel

Uitvoering van rijksbeleid fysieke leefomgeving loopt achter

15 jan om 12:30 uur

De Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (Rli) roept het kabinet op om de balans tussen…

Lees verder »
descriptionArtikel

Trends in de woningmarkt 2024: benut het momentum

8 jan om 10:00 uur

Op het gebied van volkshuisvesting is er in 2024 een kans om echt stappen te zetten vanaf beleidsafspraken en…

Lees verder »
descriptionArtikel

The Family biedt veel variatie en keuze midden in de stad

12 dec 2023

Vandaag en morgen (12 en 13 december) krijgen bewoners in Delft de sleutel van hun woning in The Family. Dit…

Lees verder »