Het alleskunner schoolgebouw

woensdag 18 november 2015
timer 3 min
Ruimtelijk èn compact, robuust èn exploitabel, in staat om krimp op te vangen maar ook groei, een plek om kinderen te faciliteren maar ook andere gebruikers; de school moet tegenwoordig een alleskunner zijn en dat met krimpende budgetten.

Architecten Bart van Kampen (De Zwarte Hond) en Klaas Paul de Boer (KPB architecten) praten in dit artikel over de school als ontwerpopgave. Dit artikel staat gepubliceerd in de nieuwste editie van Stedebouw & Architectuur, thema Scholenbouw. Download het artikel onderaan deze pagina.
 

Van ‘een generositeit die je […] nog maar weinig ziet in de architectuur – en al helemaal in de scholenbouw’; zo oordeelde een vakjury van de BNA eerder dit jaar over de Montessorischool Waalsdorp van bureau De Zwarte Hond. De school, ontworpen door Bart van Kampen, ontving medio 2015 de BNA-prijs Beste Gebouw van het Jaar in de categorie stimulerende omgevingen. De jury prees het ‘gevoel van rust, dat niet alleen te danken is aan de goede akoestiek, maar vooral ook aan de ruimtelijke opbouw. De verschillende vertrekken zijn door de architecten even fraai als flexibel aan elkaar geschakeld […].’ En dat zijn niet altijd vanzelfsprekende kwaliteiten in de hedendaagse scholenbouw, aldus de jury.


In de Montessorischool Waalsdorp zijn onder-, midden- en bovenbouw elk vormgegeven als een eigen domein, bestaand uit clusters van vier lokalen met in het midden een leerplein. Aan dat plein kunnen de kinderen onder toezicht van een leraar zelfstandig leren. Van Kampen: “Dat eigen domein zorgt voor rust in het gebouw.” De clusters zijn met elkaar verbonden door een brede, multifunctionele verbindingstraat, inclusief vides. Die straat maakt het interieur transparant, bindt de clusters visueel en biedt ruimte voor de kinderen om elkaar te ontmoeten, zelfstandig buiten de klas te werken en te spelen. De lokalen en het leesplein hebben een plafondhoogte van 3,4 meter in plaats van de gangbare 2,8 meter. Van Kampen: “Dat zorgt voor een luchtbuffer, de CO2-pieken zijn minder dan bij de standaard plafondhoogte.”
 

Nieuwe leerlandschappen

Volgens Van Kampen verschijnen in hedendaagse scholen steeds vaker nieuwe leerlandschappen, onder andere door de toenemende rol van ICT in scholen: “Het onderwijs is wereldser geworden. Er gebeurt meer en meer met laptops en iPads.” Daaruit ontstaan andere manieren van leren: “Waar in het reguliere onderwijs nog veel klassikaal wordt onderwezen, komt er meer ruimte voor zelfstandig leren op werkplekken buiten het lokaal. Dat zie je bij het Montessori-onderwijs, waar zelfstandig leren een dragend aspect van de onderwijsvisie is. Maar het sijpelt nu door naar reguliere scholen. Kijk naar de St. Michaëlschool in Rotterdam (ontwerp De Zwarte Hond, 2014), waar alle functies die normaal in verschillende ruimtes zouden zijn ondergebracht, werden samengevoegd tot een grote, ruimtelijke hal met open leerlandschappen. Zo ontstond ook een compacte school zonder veel gangen.”


Klik op onderstaande pdf om dit artikel te downloaden en verder te lezen. Wilt u de hele editie van Stedebouw & Architectuur lezen? Ga naar onze bibliotheek om hem te downloaden. Of bestel het nummer los na; neem daarvoor contact op met onze klantenservice.

Reactie toevoegen

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.
Het alleskunner schoolgebouw

Montessorischool Waalsdorp van De Zwarte Hond. De school won dit jaar de BNA-prijs Beste Gebouw van het Jaar. Foto: Daria Scagliola & Stijn Brakkee

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Gezonde en duurzame scholen: wie wordt de Smaakmaker 2025?

27 jun om 09:30 uurtimer3 min

Op woensdag 5 november 2025 vindt de vijfde editie van het Duurzame & Gezonde Scholen Congres plaats. Een…

Lees verder »
descriptionArtikel

Modernisering onderwijsvastgoed moet radicaal anders

26 jun om 07:30 uur

De nood tot vernieuwing van onderwijshuisvesting is hoog. Te veel schoolgebouwen zijn gedateerd en ongezond.…

Lees verder »
descriptionArtikel

Geven we nog wel les in gezonde gebouwen?

11 jun om 09:00 uurtimer4 min

De nood wordt steeds hoger: geven we kinderen nog wel onderwijs in gezonde gebouwen? Het is één van de centrale…

Lees verder »
descriptionArtikel

Stimulansen voor gezonde schoolpleinen

10 jun om 07:30 uurtimer11 min

In opdracht van de gemeente Den Haag onderzocht Esther Vlasveld, adviseur gezonde leefomgeving bij GGD…

Lees verder »
descriptionArtikel

MVRDV neemt 'out of the box' wel heel letterlijk

6 jun om 07:30 uurtimer4 min

Met een grote diversiteit aan uitkragende loggia's, erkers en hangende balkons tekent MVRDV voor een…

Lees verder »
descriptionArtikel

Kringloop Integratie Platform verlaagt kosten verduurzaming

26 mei om 07:30 uurtimer11 min

Kun je ruim 35.000 euro besparen door een woning slimmer te verduurzamen? Wel volgens transitiemaker Niels Rood…

Lees verder »
descriptionArtikel

Buurttransformatie: problemen oplossen met andere problemen

28 apr om 07:30 uurtimer17 min

Kom jij nog weleens een Warmtetransitievisie tegen? De rapporten zijn inmiddels weggestopt in bureauladen,…

Lees verder »
descriptionArtikel

Scholenbouw vraagt om samenwerking en standaardisatie

18 apr om 07:30 uurtimer10 min

Tijdens het seminar De leerling en leraar centraal, eind maart in de monumentale aula van het Libanon Lyceum (…

Lees verder »