Duurzaam en demontabel op papier, nu de praktijk nog
Na tien jaar trouwe dienst van de tijdelijke locatie van het 4e Gymnasium bleek voor de gemeente slopen en afvoeren een goedkopere keuze dan de bouwdelen opnieuw te gebruiken. Het restant van de boekwaarde (lees: een extra kostenpost van ruim zes miljoen euro!) nam de gemeente op de koop toe. Wat is hiervan te leren?
Uit de LinkedIn discussie die Pepijn Verpaalen over deze casus heeft opgestart kwam een aantal interessante inzichten voort. Vooruitlopend op de scholenbouweditie van Stedebouw & Architectuur, die op 11 november verschijnt, vroegen wij Marco van Zandwijk van Ruimte-OK deze inzichten voor ons op een rij te zetten:
- Gerben van Dijk schreef de blog De dure les van het 4e Gymnasium Amsterdam, waarin wordt gesteld dat ‘modulair maar zelden tijdelijk is’.
- Marit Overbeek verwees naar de speech van Deens architect Kasper Jensen tijdens Ecobouw: “Het is ongelooflijk dat we precies weten wat we aan de voorkant in een gebouw stoppen, maar hoe weinig we weten als we het weer gaan afbreken. De manier waarop we slopen is ronduit stupide te noemen. We gooien enorm veel waarde gewoon weg.
- Albert Hedder (betrokken bij het ontwerp) verwees naar essentiële aandachtspunten bij de realisatie van tijdelijke modulaire gebouwen: “Maak afspraken met de leveranciers over terugname van materiaal, zoek op tijd een gegarandeerde bestemming en voorkom dat het gebouw tijdelijk opgeslagen moet worden omdat hiermee de kosten nog hoger worden. Ook voor het 4e Gymnasium had reeds bij de realisatie, of in ieder geval een aantal jaar voor de verplaatsing gestart moeten worden met het zoeken naar een nieuwe bestemming en locatie zodat de onderwijsvoorziening deze zomer in een keer op een nieuwe plek een nieuwe start had kunnen maken.”
- Aanvullende raadsinformatie met achtergrondinformatie over de situatie van het 4e Gymnasium. Zie ook de beantwoording van de schriftelijke vragen inzake het sloopbesluit.
Wat kunnen we leren van deze situatie? Hoe komen we tot echte demontabele gebouwen? Kan dat eigenlijk wel? Discussieer mee op de LinkedIn-groep van Stedebouw & Architectuur.

De sloop van het 4e Gymnasium. Foto: Pepijn Verpaalen, URBANOS duurzame stedelijke ontwikkeling
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Gezonde en duurzame scholen: wie wordt de Smaakmaker 2025?
27 jun om 09:30 uur 3 minOp woensdag 5 november 2025 vindt de vijfde editie van het Duurzame & Gezonde Scholen Congres plaats. Een…
Modernisering onderwijsvastgoed moet radicaal anders
26 jun om 07:30 uurDe nood tot vernieuwing van onderwijshuisvesting is hoog. Te veel schoolgebouwen zijn gedateerd en ongezond.…
De MPG in relatie tot groot en groots wonen
18 jun om 07:30 uur 10 minDe MPG zou moeten aanzetten tot het bouwen met zo min mogelijk absolute impact. Toch komen kleinere woningen…
Geven we nog wel les in gezonde gebouwen?
11 jun om 09:00 uur 4 minDe nood wordt steeds hoger: geven we kinderen nog wel onderwijs in gezonde gebouwen? Het is één van de centrale…
Stimulansen voor gezonde schoolpleinen
10 jun om 07:30 uur 11 minIn opdracht van de gemeente Den Haag onderzocht Esther Vlasveld, adviseur gezonde leefomgeving bij GGD…
MVRDV neemt 'out of the box' wel heel letterlijk
6 jun om 07:30 uur 4 minMet een grote diversiteit aan uitkragende loggia's, erkers en hangende balkons tekent MVRDV voor een…
S&A Podcast Luisterlandschap: rafelrandjes en straatcultuur
4 jun om 08:02 uur 4 minVincent van der Klei (Studioninedots) is de ‘architect van de rafelrandjes’ en vertelt in de nieuwe S&A…
Na SAWA nog verder de hoogte in met hout
27 mei om 07:30 uur 5 minDeze maand ontvangen de eerste bewoners van SAWA in Rotterdam hun huissleutels. Daarmee is een belangrijke…
Reactie toevoegen