Baksteen-antwoord voor energieneutrale toekomst
KNB-voorzitter Dick Tommel overhandigde tijdens Building Holland de onderzoeksresultaten aan Claudia Bouwens, programmaleider binnen het Lente-akkoord. Zowel 'traditioneel' halfsteensmetselwerk als zelfdragende buitenspouwbladen in steensmetselwerk zijn zeer geschikt voor BENG appartementengebouwen. Gebruik van steensmetselwerk is nieuw voor deze toepassing. Toch biedt het een interessant perspectief voor duurzame middelhoogbouw. Dat komt ondermeer doordat geveldragers en stalen lateien bij deze bouwwijze niet nodig zijn.
Nieuwe oplossing
KNB liet het onderzoek doen omdat nieuwe regelgeving bepaalt dat alle nieuwbouwwoningen vanaf 1 januari 2021 bijna energieneutraal moeten zijn. Dit plaatst de hele bouwkolom voor uitdagingen, zeker bij gestapelde woningen. Een van de eisen voor BENG is dat de energievraag voor verwarmen en koelen sterk wordt beperkt. Daarvoor moeten de luchtdichting en de isolatiewaarde van de thermische schil van hoog niveau zijn. Er zijn tal van oplossingen om dit met een baksteen buitenblad te realiseren. Algemeen bekend zijn gevelsamenstellingen met een buitenschil van halfsteens baksteenmetselwerk. De toepassing van zelfdragende buitenspouwbladen in steensmetselwerk breidt de mogelijkheden nu verder uit.
Veel voordelen
Uit het onderzoek blijkt dat een BENG appartementengebouw uitgevoerd met zelfdragende buitenspouwbladen (Brick-BENG) koudebruggen voorkomt en voor een sterke reductie van het aantal onderbrekingen in het isolatiepakket zorgt. Daardoor is het gebouw optimaal te isoleren. Verder blijkt uit het onderzoek dat faalkosten afnemen, dat de gebouweigenaar kan rekenen op een gebouw met een uitzonderlijk lange levensduur en dat een goede milieuprestatie ontstaat. Horizontale dilataties zijn niet meer nodig en het aantal verticale dilataties wordt gereduceerd. Ten slotte geeft het gebruik van steensmetselwerk de architect meer vormgevingsmogelijkheden. Al deze voordelen wegen ruimschoots op tegen de beperkte toename van investeringskosten ten opzichte van een BENG met halfsteensmetselwerk.
Technische data
In het onderzoek werd aan de BENG-eisen voldaan door toepassing van individuele warmtepompen met warmte-koude opslag (WKO), ventilatie met warmteterugwinning, drievoudig isolatieglas, zonwering op Zuidwest en de Zuidoost gevels en 35 m2 PV-cellen. De gehanteerde isolatiewaarde van de gevels is Rc = 6,0 kW/m2. Een hogere isolatiewaarde had nauwelijks invloed op de resultaten van de BENG-indicatoren.
Meervoudig onderzoeksteam
Het onderzoeksteam dat de studie uitvoerde bestond uit architectenbureau Office Winhov , Metselwerk Adviesbureau Vekemans, Heijmans Bouw, DGMR adviseurs en KNB. Als basis voor het onderzoek diende bouwproject Willemspoort te Den Bosch. Dit gebouw, met zes verdiepingen en 25 appartementen, is omgezet in enkele varianten. Het onderzoek omvatte uitwerkingen en berekeningen van de gebouwvarianten om te voldoen aan de voorgenomen BENG-eisen. Daarbij is gekeken naar bouwtechniek, constructieve aspecten, uitvoeringsaspecten en architectuur. Daarnaast is onderzoek gedaan naar de verschillen in energieprestaties en bouwfysische aspecten, milieuprestaties, bouwkosten en het risico op faalkosten.
De resultaten van deze studie zijn opgenomen in de nieuwe KNB-brochure 'BENG, met zelfdragende buitenspouwbladen in metselwerk'.

Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Gevels van kersenpitten of rioolwater
17 jun om 07:30 uur 2 minIn onze digitale magazines ontdek je bijzondere aspecten van de bouw in de rubriek Bouwstenen. Zoals het…
Programma bekend voor Circulaire Openbare Ruimte Congres op 19 juni
13 jun om 07:30 uurOp 19 juni organiseert Straatbeeld voor de vierde keer het Circulaire Openbare Ruimte Congres. In Nijmegen is…
MVRDV neemt 'out of the box' wel heel letterlijk
6 jun om 07:30 uur 4 minMet een grote diversiteit aan uitkragende loggia's, erkers en hangende balkons tekent MVRDV voor een…
Kringloop Integratie Platform verlaagt kosten verduurzaming
26 mei om 07:30 uur 11 minKun je ruim 35.000 euro besparen door een woning slimmer te verduurzamen? Wel volgens transitiemaker Niels Rood…
De finesses van prefab houtbouw
19 mei om 11:00 uur 8 minOp de levendige vakbeurs Houtbouw gaf Bob Elzen (Treetek) vorige week een diepgaand inkijkje in de ontwikkeling…
Sessie vakbeurs HOUTBOUW: ontwerpproces voor prefab houtbouw
7 mei om 07:30 uur 6 minVan dinsdag 13 tot en met donderdag 15 mei vindt in de Brabanthallen in Den Bosch de derde editie van de…
Buurttransformatie: problemen oplossen met andere problemen
28 apr om 07:30 uur 17 minKom jij nog weleens een Warmtetransitievisie tegen? De rapporten zijn inmiddels weggestopt in bureauladen,…
Film Architecton: Hoe kunnen we beter bouwen?
24 apr om 07:30 uur 4 minVanaf donderdag 1 mei draait in diverse bioscopen opnieuw een architectuurfilm. Recent zagen we al Oscar-…
Reactie toevoegen