30 miljard voor de toekomst
Almere staat niet alleen. Overal in Nederland zijn in de jaren zeventig grote uitbreidingen en ‘groeikernen’ uit de grond gestampt. Hun schoolgebouwen zijn nu tussen de veertig en vijftig jaar oud en dus komt de vraag naar hun toekomst massaal aan de orde.
Dit is een landelijk probleem dat echter niet landelijk zichtbaar is, doordat de verantwoordelijkheid voor onderwijshuisvesting is gedecentraliseerd. Landelijk gaat het om zo’n 5.000 schoolgebouwen voor basis- en voortgezet onderwijs en om een bedrag van mogelijk 30 miljard euro. Ook dit grote bedrag is onzichtbaar vanwege de decentralisatie. Iedere gemeente denkt een uniek probleem te hebben.
Dat gebouwen ouder worden is natuurlijk niet echt een verrassing. Een gemeente kan hierop inspelen met anticiperend beleid, door geld te sparen of de aanpak van de scholen in de tijd te spreiden, maar de meeste gemeenten hanteren een financiële systematiek die minder ver vooruitkijkt. “We hadden er wellicht tien jaar geleden over kunnen nadenken, maar de gemeente heeft in die afgelopen periode alleen maar moeten bezuinigen”, zegt de Almeerse wethouder van onderwijs.
‘Scholenbouw is een spiegel van de beschaving. Zorg ervoor dat in die spiegel niet slechts eurotekens te zien zijn’
Wat zou ik Almere en vergelijkbare gemeenten adviseren? Zorg dat de aanpak niet wordt overheerst door het geld. Gezien de grote bedragen is een eenzijdige financiële benadering een levensgrote valkuil. Vergeet niet dat een school veel méér is dan een kostenplaatje. Scholenbouw is een spiegel van de beschaving. Zorg ervoor dat in die spiegel niet slechts eurotekens te zien zijn, maar bevlogenheid, pedagogische wijsheid, sociaal en historisch bewustzijn, liefde voor kinderen, liefde voor architectuur en schoonheid. Zorg ervoor dat we de volgende generaties een waardige, prettige en inspirerende omgeving bieden om in te leren en te leven.
Laat deze invalshoek concreet doorwerken in de aanpak en de (project)organisatie. Stel inhoudelijke doelen centraal (onderwijs, stedenbouw, duurzaamheid, vormgeving, erfgoed, groen, sport). Geef de afdeling vastgoed een dienende rol. Wees zuinig met wat je hebt. Sloop is, gezien klimaat en duurzaamheid, bijna niet meer te verantwoorden. Veel schoolgebouwen kunnen na hoogwaardige renovatie of transformatie nog decennialang volwaardig mee. Dan blijft niet alleen de school zelf, maar ook de historie van deze jonge steden behouden. Renovatie is ook substantieel goedkoper dan sloop en nieuwbouw.
Zie het bovenal als een eervolle opgave om voort te bouwen aan de stad en de samenleving. Laat scholenbouw geen hoofdpijndossier zijn, maar een prachtige kans om te werken aan een hoopvolle toekomst.
Wilma Kempinga is oprichter en drijvende kracht achter het ideële bureau Mevrouw Meijer en Expert Scholenbouw bij Stedebouw en Architectuur. Mevrouw Meijer bevordert de kennis en het maatschappelijk bewustzijn van het belang van goede schoolarchitectuur. Mevrouw Meijer doet dit door middel van onderzoek, opinievorming en overdracht.
Bezoek een presentatie van Wilma Kempinga tijdens het Duurzame & Gezonde Scholen Congres op 10 november én tijdens de Inspiratiedag Renovatie op 2 december.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Congres Scholenbouw: ‘Iedereen kan impact maken’
6 nov om 07:30 uurNog een week en het grote Duurzame & Gezonde Scholen Congres begint in Omnisport Apeldoorn. Met een…
Verduurzamen monumentale schoolgebouwen vergt lange adem, maar het kan wel
28 okt om 07:30 uurSchoolbesturen willen hun vastgoed graag verduurzamen. Maar hoe doe je dat als vastgoedprofessional bij een…
Hoe creëren we gezond onderwijsvastgoed op zieke planeet?
22 okt om 11:00 uurBij scholen-dienstverlener Anculus, hoofdsponsor van het Duurzame & Gezonde Scholen Congres, is de…
3 eeuwen samen in 1 gerenoveerd, monumentaal schoolgebouw
16 okt om 07:30 uurBij Brique Architecten worden vaak en graag maatschappelijke opgaven uitgediept en uitgewerkt. Daaronder…
Emaus College biedt rust, vertrouwdheid en uitdaging
11 okt om 07:30 uurIn Ermelo is dit jaar de nieuwbouw opgeleverd van het Emaus College voor voortgezet speciaal onderwijs. De…
De finesses van een inclusief en groen schoolplein
4 okt om 07:30 uurSchoolpleinen en speeltuinen worden steeds groener en avontuurlijker. Wat betekent dat voor kinderen met een (…
Oplossingen voor netcongestie onderwijsvastgoed
1 okt om 07:30 uurHet volledige programma is bekend van ons populaire Duurzame & Gezonde Scholen Congres! Kom je op 13…
Hoe realiseer je een gezonde onderwijsomgeving?
25 sep om 08:00 uurWat zijn de essentiële omstandigheden om kinderen in het onderwijs voor te bereiden op hun verdere leven? Dan…
Reactie toevoegen