De winnaars van de verkiezing 'BNA Beste Gebouw van het Jaar 2023' richten zich allemaal op de thema's van de toekomst. Het Amsterdamse gebouw Jonas ging er tijdens een feestelijke prijsuitreiking in De Koepel in Haarlem met de hoofdprijs vandoor.
'Juist nu is verbindende kracht van architectuur van belang'

Jonas (Amsterdam) is verkozen tot 'Beste gebouw van het Jaar 2023'. Foto: Sebastian van Damme.
Het winnende gebouw is ontworpen door Orange Architects in opdracht van Amvest. Jonas is een voorbeeldstellend project voor duurzaam, betaalbaar én collectief wonen in de dichtbevolkte stad. Jonas heeft het opgenomen tegen elf andere genomineerden, waaronder de renovatie van de 94 woningen in van der Pekbuurt. Dat project kreeg de Publieksprijs.
De architecten van Jonas werden door de vakjury van BNA (Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus) geprezen voor hun inspanningen om het grote woongebouw van binnen behaaglijk en avontuurlijk te maken. "De vlotte samenwerking tussen opdrachtgever Amvest, de ontwerpende en uitvoerende partijen heeft geleid tot een spectaculair, verhalend ‘woonlandschap’ met grensverleggende oplossingen voor ruimtelijke, technische en duurzame uitdagingen. En met maar liefst zeventig procent van de 273 woningen valt het in de categorie betaalbare huur, waardoor wonen in Jonas toegankelijk is voor een breed publiek. Daarbij heeft het meerdere openbare binnen- en buitenruimtes, waarmee het zich buitengewoon genereus opstelt naar zijn omgeving", leest het juryrapport.

Met het gebruik van natuurlijke materialen (biobased) en focus op sociale verbinding richt Jonas, evenals de categoriewinnaars, zich op de thema’s van de toekomst. "De jury doet een oproep aan architecten, maar juist ook aan opdrachtgevers en beleggers, om zich nog meer in te spannen voor de transitie naar een circulaire economie", aldus juryvoorzitter Ed Nijpels. "Juist nu is de verbindende kracht van architectuur van belang. Het is daarom cruciaal dat deze voorbeelden op grote schaal navolging krijgen om het Nederlandse doel van vijftig procent circulair bouwen in 2030 te halen!"

De renovatie van de Van der Pekbuurt door Ibelings van Tilburg architecten in opdracht van Stichting Ymere en Dura Vermeer is bekroond met de Publiekprijs. Op het eerste gezicht lijkt er weinig veranderd aan de 94 woningen, maar juist die bescheidenheid viel bij de jury in de smaak. "Volledig gerenoveerd, een nieuwe fundering, voorbereid op het warmtenet en een plattegrond die aansluit bij de huidige woonwensen. Een wijk die al honderd jaar staat, is met respect voor erfgoed weer klaargemaakt voor de toekomst."
De vier categoriewinnaars
Particuliere Woonbeleving:
HAUT
Architectenbureau: Team V Architectuur
Opdrachtgever: Lingotto
Uit het juryrapport:
HAUT is op veel fronten geslaagd en is vernieuwend door de combinatie van materiaalgebruik, woonbeleving en expressie in de stad. Als baken biedt het gebouw vanuit verschillende hoeken steeds een ander gevelbeeld, met daarachter een grote variatie aan appartementen. Naast energiebesparende maatregelen en gebruik van zonnepanelen - zowel op het dak als in de gevel - is bijzondere aandacht besteed aan milieubewust materiaalgebruik. De 73 meter hoge toren is vrijwel volledig geconstrueerd met hout, wat voor deze hoogte uniek is.
Winnaar Leefbaarheid en Sociale Cohesie:
Lieven blok 6 ABC en blok 8 ABCD
Architectenbureau: KENK Architecten
Opdrachtgever: Lieven de Key
Uit het juryrapport:
Lieven weet op vernuftige wijze stedelijke verdichting te verenigen met de realisatie van een luwe, groene openbare ruimte en voegt betaalbare woningen toe aan de stad. Er is lof voor de samenhang in het plan die mede voortkomt uit de goede samenwerking tussen de architecten en de opdrachtgever. De middelhoge baksteenblokken, die zich rustig tussen de bestaande bebouwing voegen, ziet de jury als een voorbeeld voor de verdichting waar steden nu voor staan. Een krachtig en uitgebalanceerd project, dat toont hoe je goede woningen bouwt voor mensen met een kleine portemonnee.
Winnaar Identiteit en Icoonwaarde:
BunkerToren
Architectenbureau: Powerhouse Company
Opdrachtgever: BunkerToren B.V. (RED Company & Being)
Uit het juryrapport:
Dit is een gebouw met een wauw-factor; de jury is onder de indruk van de trefzekere ingreep die het vervallen gebouw weer kracht heeft gegeven. En prijst de moed om het niet te slopen. De jury ziet dat veel aandacht in de afwerking van de gevel is besteed. De kracht schuilt in het behoud van het erfgoed, dat met eerbied is behandeld, en letterlijk de basis vormt voor de woontoren. Een prachtig - echt Eindhovens - icoon voor de stad, en de onbetwiste winnaar in deze categorie.
Winnaar Stimulerende Omgevingen:
De Kunstwerf
Architectenbureau: Ard de Vries & Donna van Milligen Bielke
Opdrachtgever: Gemeente Groningen
Uit het juryrapport:
De Kunstwerf is een plek die uitnodigt tot verblijf en ontmoeting, met meerwaarde voor zowel de gebruikers als passanten en omwonenden. Stedenbouwkundig is het knap ingepast rond de historische villa, waarbij een mooie doorloop is gemaakt met fijne hoekjes en zitnissen, waarin de achtertuindeuren van de aangrenzende woningen zijn geïntegreerd. De architectonische compositie is ijzersterk, en de details zijn verzorgd, ondank het beperkte budget. Nu al is duidelijk dat deze publieke ruimte werkt; de Kunstwerf wordt herkend als een nieuwe hotspot.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
‘Draai kwesties om en ontdek nieuwe perspectieven’
2 okt om 11:02 uurTerwijl de klimaatverandering ons met de neus op de groene feiten drukt, wordt er niet radicaal voor…
De toekomst van het samenwerken
27 sep om 07:30 uurIn een decor van foute grappen over aannemers zocht Henberto Remmerts twee decennia geleden naar mogelijkheden…
Circulariteit in de praktijk: van daadkracht naar draagvlak
26 sep om 07:30 uurHet werkelijk toepassen van circulariteit is voor velen in de bouwsector nog steeds lastig. Bij adviesbureau…
Nieuw magazine boordevol natuurinclusieve onderwerpen
22 sep om 07:30 uurHet nieuwe, digitale nummer van Stedebouw & Architectuur (thema Circulair & Natuurinclusief) staat…
Genomineerden VKG Architectuurprijs 2023
21 sep om 12:00 uurUit alle inzendingen voor de 13de editie van de VKG Architectuurprijs zijn zes projecten geselecteerd. Drie…
Circulair renoveren in de praktijk, met autoherstelbedrijf!
7 sep om 10:01 uurWat zijn de kansen en uitdagingen van circulair renoveren? Dat onderwerp stond afgelopen zomer centraal in een…
Start je ontwerp met donorgebouw van Gebouwenmarktplaats
30 aug om 17:45 uurHet roer in de bouw moet radicaal om, vinden enkele vooraanstaande bouw- en circulaire experts. Daarom moeten…
Vernieuwend ontwerp biedt verzorgingshuis weer toekomst
28 aug om 07:30 uurHoe verbouw je een verzorgingshuis, zodat het voldoet aan de wensen en eisen die tegenwoordig en in de toekomst…
Reactie toevoegen