Uit het magazine
Top 9 Schoolvoorbeelden van verdichting
Verdichting is een onderwerp van alle tijden. Daarom duikelde gasthoofdredacteur Reimar von Meding voor dit Top-artikel inbreidings- en herstructureringsplannen uit heden en verleden op die een positief effect hebben op de leefbaarheid van stad en gebied. Deze lijst staat in willekeurige volgorde: geen project staat boven het andere.
Optopping Platensiedlung, Frankfurt am Main
“Een van de zeer schaarse projecten waar optoppen en inbreiden megaconsequent is geweest op de schaal van een hele wijk”, aldus Von Meding. De foto laat een tussenfase zien waarin nieuwe vloeren in een bestaand pand worden geplaatst om een extra verdieping te creëren. Hiervoor worden modulaire houten modules gebruikt. In een volgende fase worden nieuwe gebouwen en buitenruimtes toegevoegd. Uiteindelijk worden 681 nieuwe, betaalbare appartementen gerealiseerd.
Architect: Stefan Forster GmbH
Foto: Skykamera – Jean-Luc Valentin
Urbanisatieplan, Monte Carasso, Zwitserland
Tientallen spectaculaire ‘reparatieprojecten’ in een verlaten bergdorp, dat daardoor ineens een enorme kwaliteit en aantrekkingskracht kreeg. Op de afbeelding is het eerste architectuurdeel binnen het masterplan te zien: de gedeelde galerie van de school, bibliotheek en gemeenschapshuis. Indertijd was dit pand vrij revolutionair, omdat het een slimme combinatie met een bestaand klooster is. “Een van dé inspiraties voor mij, die horen bij de omschrijving van nieuwe planvorming bij krimp. Een must see voor iedere stedenbouwkundige die op vakantie onderweg naar Italië even bij Tessino kan uitstappen”, aldus Von Meding.
Architect: Luigi Snozzi
Foto: Shutterstock.com
Mariaplaats, Utrecht
“Een klassieker voor de omgang met inbreiding en wonen in een historische context”, aldus Von Meding. Het plan voor Mariaplaats omvatte 54 koopwoningen, herenhuizen, patiowoningen en appartementen in een groot aantal variaties en met een dichtheid van 87 woningen per hectare. In de bestrating is een hardstenen goot opgenomen die tijdens de opgravingen vooraf aan de bouw werd gevonden. De goot is nu opnieuw onderdeel van de afvoer van hemelwater. Daarnaast grijpt het stedenbouwkundig en architectonisch ontwerp terug op de structuur van 900 jaar geleden.
Architect: Bob van Reeth, AWG architecten
Foto: Shutterstock.com
Persoonshaven, Rotterdam
“Een mooi voorbeeld van ‘intensieve laagbouw’ en wat typologische vernieuwing met zich mee kan brengen”, aldus Von Meding. Persoonshaven betreft een blok met 26 BeBo’s (BenedenBoven woningen). NRC Handelsblad verkoos het blok tot het belangrijkste gebouw van 2020, omdat het laat zien dat sociale woningbouw ook in de 21e eeuw niet armoedig en schraal hoeft te zijn.
Architect: Hans van der Heijden Architect
Foto: Sebastian van Damme
Koelmalaan, Alkmaar
Twee woonblokken met 48 sociale huurappartementen uit de jaren ‘60 aan de Koelmalaan in Alkmaar zijn gerenoveerd en verduurzaamd. De woningen zijn nu gasloos en naar energielabel A++ gebracht. Voor de renovatie is het bestaande kleurenpalet van bruin metselwerk met witte accenten opnieuw ingezet. Zo hebben de twee blokken een nieuwe verschijningsvorm gekregen die toch passend is in de buurt. Von Meding prijst Bureau van Eig dan ook vanwege de ‘zorgvuldige omgang met naoorlogse architectuur’.
Architect: Bureau van Eig
Foto: Allard van der Hoek
Welschen, Rotterdam
In 1992 werd de renovatie van het complex Welschen 7 bekroond met de Nationale Renovatie Prijs. Vanschagen Architecten volgde dit project recent op met de transformatie van Welschen 2, een wooncomplex in Rotterdam Overschie, waar een rijke differentiatie van woningen wordt ontwikkeld op basis van het bouwsysteem Welschen. De vernieuwing wordt in de komende jaren fasegewijs uitgevoerd.
Architect: Vanschagen Architecten
Foto: Vanschagen Architecten
Westbeat, Amsterdam
Westbeat is volgens Von Meding een uitstekend voorbeeld van een stedelijk intensief programma. Het betreft een multifunctioneel complex voor een jonge doelgroep, met kantoorruimtes, betaalbare woningen en een gedeelde superspace in het hart van het complex waar samenkomst en evenementen centraal staan. Door een diverse groep mensen aan te spreken en hun activiteiten in het complex te mixen, is een dynamische buurt ontstaan die de hele dag door levendig blijft.
Architect: Studioninedots
Foto: Frans Parthesius
Neue Nationalgalerie, Berlijn
Een van de iconen van 20e-eeuwse architectuur: de Neue Nationalgalerie. Tussen 2012 en 2021 is het pand gerenoveerd om na bijna vijftig jaar sinds de bouw in 1968 de gevolgen van intensief gebruik terug te draaien binnen de grenzen van de monumentale status. In de renovatie werd gericht op maximaal behoud van het bestaande en een minieme impact op het uiterlijk van het gebouw. Von Meding prijst de renovatie van het door Mies van der Rohe ontworpen pand omdat je ‘eigenlijk niet ziet dat David Chipperfield Architects de renovatie van het gebouw ontworpen heeft’.
Architect: David Chipperfield Architects
Foto: Shutterstock.com
Pretty Plastic Plant, Amsterdam
‘Afval op zijn mooist’, zo omschrijft Bureau Sla het ‘fabriekje’ Pretty Plastic Plant, waarmee ze samen met Overtreders W plastic huisafval transformeren tot bouwmateriaal. Samen produceerden ze voor de Hogeschool van Amsterdam vier showcases om de mogelijkheden van afval als bouwmateriaal voor bijvoorbeeld een gevel. Leuk feitje: ook het frame in de foto is gemaakt van kunststofafval. Een zeer interessante ontwikkeling, zegt Reimar von Meding, omdat Bureau Sla als architect ‘een heel andere rol in het productieproces inneemt’.
Architect: Bureau SLA
Foto: Jorn van Eck
