‘Maak geen bestemmingsplannen, maar reisplannen’

woensdag 8 oktober 2025
timer 4 min

In het nieuwe nummer van Ruimte voor Bewegen stelt Rijksadviseur Thijs van Spaandonk: “De openbare ruimte is constant in transformatie. Misschien moeten we geen bestemmingsplannen maken, maar reisplannen.”

In de tweede editie van het digitale magazine van het platform Ruimte voor Bewegen wil de redactie bijdragen aan een beweegvriendelijke openbare ruimte richting 2040. Met artikelen die inspireren, agenderen en verbinden. In het magazine vind je inspirerende praktijkvoorbeelden, actuele thema’s en een vooruitblik op het jaarlijkse MOVE24-congres (donderdag 9 oktober, Almere).

'We halen de norm niet'

Thijs van Spaandonk
Thijs van Spaandonk

In het magazine roept Thijs van Spaandonk (Rijksadviseur van het College van Rijksbouwmeester en Rijksadviseurs) op om de openbare ruimte te zien als verblijfsruimte en niet alleen als doorgangszone. In het artikel Bewegen als bouwsteen van de stad stelt Van Spaandonk: “Bij een beweegvriendelijke leefomgeving heb je het over verblijven. Op dat vlak is er ook nog echt een slag te maken. Op heel veel plekken halen we de norm voor speelplekken niet, terwijl die ook nog eens heel minimaal is. Daarnaast zie je dat bij de inrichting van wijken vooral op het esthetische aspect wordt gelet en daardoor bewegen juist onmogelijk wordt gemaakt, omdat je niet op een veldje mag voetballen of de bankjes niet mag gebruiken voor het skaten.
Ik vind dat een onwenselijke ontwikkeling, juist omdat die openbare ruimte zo belangrijk is om mensen in beweging te krijgen. Een sportvereniging werpt een drempel op, omdat je lid moet worden én door de ligging aan de rand van de stad. En dan sluiten ze ook nog eens de deuren in de zomer als de velden niet gebruikt worden.
Voorzieningen voor bewegen zouden daarom veel integraler onderdeel moeten uitmaken van de buurt. En dan niet ergens een trapveldje achteraf, maar juist in het zicht. En ja, dat geeft soms overlast van stuiterende ballen of gillende kinderen, maar dat hoort er gewoon bij. Dit zijn namelijk plekken die onderdeel zijn van het stedelijk weefsel en die ook goed onderhouden moeten worden zodat ze zichtbaar hoogwaardig en uitnodigend zijn.”

Maakbaarheidsdenken

Van Spaandonk wil ook af van het maakbaarheidsdenken dat de afgelopen decennia hoogtij vierde. “Op dit moment maken we een bestemmingsplan en op een gegeven moment moet het af zijn. Terwijl ik denk dat de openbare ruimte constant in transformatie is. Misschien moeten we dus geen bestemmingsplannen maken, maar reisplannen.”

Lees nu ook het nieuwe, gratis digitale nummer van Ruimte voor bewegen

Blijf voortaan ook op de hoogte van al ons nieuws met een abonnement op de wekelijkse nieuwsbrief van Stedebouw & Architectuur.

Heb je de sneak preview van ons 'groenste' themanummer Regeneratief Ontwerpen al ontdekt?

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.