Nieuwe manier van werken staat centraal bij transformatie Rijkspostgebouw

Het Stationspostgebouw, in 1939 ontworpen door Rijksbouwmeester G.C. Bremer, is een gebouw met een grote historische, architectonische en stedenbouwkundige waarde. Het 30.000 vierkante meters grote pand wordt gezien als een schoolvoorbeeld van het functionalisme, en was bij oplevering een van de modernste postcentra van Nederland. Het valt op door de kenmerkende gevel in lichte baksteen, met afgeronde vormen en ramen van glazen bouwstenen, waarachter hoge maar diepe vloeren schuilgaan. Ook oorspronkelijk al ontworpen als het meest prominente bouwwerk langs het spoor, is het altijd een herkenningspunt geweest voor én binnen de stad Den Haag.

KCAP (Kees Christiaanse Architects & Planners) heeft voor projectontwikkelaars LIFE en SENS real estate de architectonische transformatie van het pand gerealiseerd, Kraaijvanger Architects was in opdracht van PostNL verantwoordelijk voor het interieurontwerp. Een belangrijke uitkomst is dat er veel meer daglicht binnen komt door het aanpassen van de gevel en het aanbrengen van vides. Vanwege de monumentenstatus was het echter niet mogelijk om grote bouwkundige aanpassingen te doen. Extra uitdaging daarbij was om het gebouw zo te renoveren dat de monumentale sfeer werd hersteld. In het restauratieconcept ligt de nadruk daarom op de hoofddraagstuctuur. De bestaande liggers en kolommen intact zijn gehouden, ook omdat het Stationspostgebouw als een van de eerste gebouwen ter wereld prefab betonnen kolommen bevatte.

Duurzaamheidseisen

Het Stationspostgebouw is herontworpen volgens WELL en BREEAM richtlijnen, en gecertificeerd met het hoogst haalbare energielabel A. Een glazen tweede huid aan de binnenzijde van het gebouw zorgt voor een bijna onzichtbare isolatie. Hierdoor blijft de monumentale gevel intact, terwijl het pand toch aan de (duurzaamheids)eisen voldoet. Deze ingreep vermindert het energieverbruik, dient als maatregel tegen geluidsoverlast van het weg- en treinverkeer, en wordt ondersteund door verdere energiebesparende maatregelen. Vrijgekomen materialen worden volgens de principes van de circulaire economie zoveel mogelijk hergebruikt.

Meer daglicht door vides

Van oudsher zorgden de ramen van glazen bouwstenen, in combinatie met daklichten, voor de lichtinval in het pand. Voor een moderne kantooromgeving bleek dit door de diepte van de vloeren echter niet voldoende. Daarom heeft KCAP vides aangebracht, om zo tot op de onderste verdiepingen meer daglicht te brengen. Deze vides verspringen, waardoor er een samenspel ontstaat tussen enkelhoge en dubbelhoge verdiepingen die soms breed zijn en soms smal. Het resultaat is een indrukwekkend atrium dat het gebouw opent en er voor zorgt dat mensen ‘zien en gezien worden’. Waar het eerst dienst deed als sorteercentrum, gaat het nu door het leven als hoofdkantoor van PostNL.

“Het atrium, omringd door cascadevormige vloeren en doorkruist door bruggen en trappen, laat zich lezen als een metafoor voor de transportbanden en sorteermachines waarmee de poststukken vroeger direct uit het station werden aangevoerd." Irma van Oort, partner bij KCAP.

Op de begane grond bevindt zich het 'Community Centre’ met de ontvangst, gezamenlijke ruimtes, een café, ontmoetingszones en werkplekken. De etages daarboven kennen een flexibele opzet, die het mogelijk maakt een verscheidenheid aan werkplekconcepten aan te bieden. Efficiënte plattegronden en innovatieve technische voorzieningen maken het gebouw ook flexibel voor de toekomst. “De kern van de transformatie is om een kantoorgebouw te creëren voor een nieuwe manier van werken, waarbij de werkomgeving aanvoelt als een huiskamer: breed bruikbaar, maar ook geborgen”, aldus Van Oort.

Sociaal werklandschap

Een bijzondere uitdaging was om de daglichttoetreding zoveel mogelijk te behouden en tegelijkertijd de zeer grote verdiepingen op te delen in kleinere, intiemere eenheden. Het resultaat is een sociaal werklandschap, gericht op uitwisseling en verbinding. Chantal Vos, associate partner bij Kraaijvanger Architects: “Veel kantoren zijn te gesloten en geïsoleerd of volledig open en te veel blootgesteld. Een goede werkomgeving is een evenwichtig geheel.” 

Kraaijvanger Architects heeft daarom de typologie van een huis geïntroduceerd in het Stationspostgebouw. Een huis heeft veelal gedeeltelijk afgebakende ruimtes en een diversiteit aan ruimtegroottes die op verschillende manieren met elkaar verbonden zijn, met verschillende niveaus van privacy. Zo biedt het kantoor inspirerende plekken voor een diversiteit aan activiteiten, voor kleine en grotere groepen.

HS Kwartier

KCAP is tevens verantwoordelijk voor de grotere stedenbouwkundige visie voor het HS Kwartier. Dit is een hub van creativiteit, technologie en zakelijke mogelijkheden in het hart van het Haagse Central Innovation District. Het Stationspostgebouw is het eerste voltooide project binnen dit plan. Andere projecten zijn 'The Posttower', pal naast het Stationspostgebouw, 'HSK Offices', 'The Special' en 'Escher Gardens'. Kijk voor meer info op www.hskwartier.com.