MVRDV maakt jaren 70-winkelcentrum in Parijs toekomstbestendig

woensdag 30 november 2022

Foto door Ossip van Duivenbode

Na jaren van verbouwing is de transformatie van Gaîté Montparnasse in Parijs compleet. Het winkelcentrum opende recent zijn deuren en bevat nu ook een hotel, kantoren en een grote bibliotheek. In het ontwerp van MVRDV veranderde het gedateerde en in zichzelf gekeerde gebouw in een open en aantrekkelijker winkelcentrum dat goed toegankelijk is voor voetgangers. Bij de renovatie is de oorspronkelijke structuur uit de jaren zeventig zoveel mogelijk hergebruikt, de principes van circulaire economie volgend. Ook de directe omgeving werd in de transformatie meegenomen: de buurt kreeg sociale huurwoningen en een kleuterschool, waardoor het gebied op een slimme manier is verdicht.

In 1974 was Îlot Vandamme van de Franse architect Pierre Dufau nog een architectonische mijlpaal. De sterke verticale lijnen maakten het een duidelijk herkenningspunt voor de wijk Montparnasse. De begane grond was echter nooit heel succesvol, wat te wijten was aan de combinatie van beton, reflecterend glas en rode stalen roosters. De door auto’s gedomineerde brede boulevards waaraan het winkelcentrum ligt, maakten een bezoek er niet aantrekkelijker op.

Hergebruik

In de transformatie door MVRDV is de begane grond als eerste aangepakt zodat de relatie gebouw en zijn omgeving drastisch kon worden verbeterd. De oorspronkelijke structuur werd waar mogelijk opnieuw gebruikt. Het nieuwe Gaîté Montparnasse heeft een consistente straatgevel aan de Avenue du Maine, met grote ramen die zicht bieden op de diverse activiteiten binnen. Van één grote massa is de gevel verdeeld dankzij een aantal overstekken, balkons en etalageramen in grote kozijnen met meerdere verdiepingen. Door verschillende tinten te gebruiken voor de gevel, is dit speelse effect versterkt.

Montparnasse MVRDV
Foto door Ossip van Duivenbode

Het gebouw zelf is opnieuw ingedeeld. Het twee verdiepingen tellende winkelcentrum vult het grootste deel en is nu overdekt door meerdere blokken. Dit betekent een aanzienlijke verdichting waardoor optimaal gebruik wordt gemaakt van de locatie. Kantoren die voorheen verspreid waren over drie verdiepingen, zijn nu geconcentreerd in één blok van zeven verdiepingen aan de oostkant van het terrein. Het blok met 62 sociale huurwoningen en de kleuterschool bevindt zich centraal, tussen hoteltoren en kantoorgebouw Le Héron. De voorheen ondergrondse bibliotheek kreeg een prominentere plek, namelijk aan de andere zijde van de hoteltoren. Hierdoor is de bibliotheek zichtbaarder en makkelijker toegankelijk geworden.

Verdichten

"Toen we aan de transformatie begonnen, viel me op dat dit deel van Parijs echt was blijven steken in de jaren zeventig: we hadden een toren zonder zichtbare ingang, een plint waar je kon verdwalen en een boulevard voornamelijk ingericht op autogebruikers," zegt Winy Maas, mede-oprichter MVRDV. "Als eerste stap hebben we gekeken hoe we het blok op een duurzame manier konden verdichten en de woningen en de bibliotheek een betere plek konden geven. Hierdoor ontstond een dynamisch geheel van gebouwen op kleine en grote schaal waarin bestaande en nieuwe programma’s zijn gemengd. Juist door de mix van bestaand en nieuw ontstaat een bijzondere dynamiek waarbij alles door elkaar loopt. Door lobby’s en ramen in verschillende afmetingen toe te voegen, krijg je een gebouw dat zich meer opent naar de stad toe."

Montparnasse MVRDV vooraanzicht
Foto door Ossip van Duivenbode

Het ontwerp van Gaîté Montparnasse laat zien dat zelfs de meest dramatische transformaties op duurzame wijze kunnen worden uitgevoerd. Hoewel het nieuwe ontwerp volledig lijkt te zijn losgezongen van zijn voorganger – zelfs de vloerplaten hebben een andere vorm dan het originele ontwerp – is de betonnen structuur zorgvuldig hergebruikt. Oude vloerplaten werden geïntegreerd,
daarnaast kreeg het woonblok een houten skelet om de CO2-uitstoot van de nieuwbouw te beperken.

Nooit af

"Het proces om een stadsblok op zo'n grote schaal te transformeren is nooit af," voegt Maas toe. "Weten welk stuk beton je moet behouden en welk je moet wegsnijden, hoe je ruimtes moet herinrichten en vervolgens opnieuw in gebruik nemen, is een voortdurende dialoog. Het huidige transformatieproces is een mijlpaal. Voor mij is het belangrijk dat het hier niet stopt, dat de het project nog een vervolg krijgt."

Montparnasse MVRDV stadszicht
Foto door Ossip van Duivenbode

Gaîté Montparnasse is het tweede transformatieproject van MVRDV voor Unibail-Rodamco-Westfield in 2022. Eerder dit jaar opende La Part-Dieu, een winkelcentrum in het centrum van Lyon, waarbij eveneens een gedateerd gebouw uit de jaren zeventig is getransformeerd in een levendig nieuw winkelcentrum.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Placemaking: geringe ingrepen met grote impact

1 mei om 07:30 uurtimer14 min

Hoe maak je openbare ruimtes aantrekkelijker, leefbaarder en functioneler voor een gemeenschap? Dat is het vak…

Lees verder »
descriptionArtikel

Ruimte voor nieuwe verhalen in vloeibare stad

30 apr om 07:30 uurtimer5 min

Als gasthoofdredacteur van ons nieuwste magazine, thema Transformatie & Transities, maakte architect…

Lees verder »
descriptionArtikel

Scholenbouw vraagt om samenwerking en standaardisatie

18 apr om 07:30 uurtimer10 min

Tijdens het seminar De leerling en leraar centraal, eind maart in de monumentale aula van het Libanon Lyceum (…

Lees verder »
descriptionArtikel

Transformatie van stedelijke rafelrandjes

16 apr om 07:30 uurtimer8 min

De nieuwe Stedebouw & Architectuur is uit! Met een fraaie uitwerking van het thema Transformatie &…

Lees verder »
descriptionArtikel

Innovatiesubsidie beschikbaar voor onderwijsvastgoed

14 apr om 09:00 uurtimer4 min

Met het nieuwe Innovatieprogramma Onderwijshuisvesting verbeter je het leerrendement en verlaag je het…

Lees verder »
descriptionArtikel

BNA pleit voor herziening Europese aanbestedingsrichtlijnen

20 mrt om 16:35 uur

De Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus (BNA) heeft gereageerd op de open consultatie van de…

Lees verder »
descriptionArtikel

Ruimtegenoten: voor een toekomstbestendige woningvoorraad

18 mrt om 07:30 uur

Hoe kunnen we de huidige woningvoorraad beter verdelen, zodat er zo min mogelijk nieuwe woningen bijgebouwd…

Lees verder »
descriptionArtikel

Seminar gezonde en toekomstbestendige schoolgebouwen

11 mrt om 07:30 uur

Kom jij op 31 maart ook naar het seminar over gezonde en toekomstbestendige schoolgebouwen in Rotterdam? Het…

Lees verder »