De transitie van systeemwereld naar leefwereld in Amersfoort

Het was de (gast)gemeente Amersfoort die over bovenstaande transitie verslag deed - over hun aanpak en eerste voorzichtige resultaten - tijdens een expertmeeting van het platform ZorgSaamWonen.

De bijeenkomst vond plaats in restaurant Hoog Vuur, een warme ontmoetingsplek midden in het innovatieve ontwikkelgebied De Nieuwe Stad op het fabrieksterrein van de voormalige Prodentfabriek in Amersfoort. Wethouder Micheline Paffen-Zeenni van Zorg, Diversiteit en Toegankelijkheid legt uit dat de gemeente ‘bewust en met compassie’ werkt aan een cultuurverandering. “We gaan van ‘wij bepalen’ naar ‘wat wil de bewoner’. En dat kan ook ‘ongelijk investeren’ betekenen, daar waar achterstanden groot zijn, zodat alle mensen zich goed ondersteund kunnen ontwikkelen.”

Concreet beleid

Karin de Wit, adviseur Wonen en Zorg bij de gemeente Amersfoort geeft inzicht in het concrete transitie- en uitvoeringsbeleid. Dat kent vier vergezichten: voldoende en divers woningaanbod, passende zorg en ondersteuning, inclusieve wijk en samenwerking. ‘Knoppen’ waaraan gaandeweg wordt gedraaid zijn: bewustwording van burgers, eigen kracht burgers, versterking van wijkinfrastructuur, diversiteit aan geschikte woningen en het verpleeghuis van de toekomst.

De Wit laat op een kaart van Amersfoort zien waar fysieke ontwikkellocaties in de stad zijn. Binnen diverse woningbouwprojecten in de stad wordt ingezet op geschikte ouderenhuisvesting. “We kijken daarbij ook naar de aanwezigheid van zogenoemde woonzorgcirkels.” Binnen deze ‘cirkels’ wordt bewust gewerkt aan voldoende fysieke en sociale voorzieningen voor ouderen. Daarbij wordt nadrukkelijk gekeken naar wat er al is, zegt De Wit. “Het kan ook betekenen dat er al aan een zorgzame buurt wordt gewerkt, voordat de bouw ergens begint.” De kaart laat ook zien dat nog niet in alle delen van de stad woonzorgcirkels zijn. “Bij woningbouw of andere ontwikkelingen bekijken we of er met het toevoegen van voorzieningen alsnog een woonzorgcirkel kan ontstaan.”

Praktijklocaties

Social designer en adviseur sociaal stedelijke vernieuwing voor On(t)roerend Goed, Manon Poliste, werkt in Amersfoort aan het samenbrengen van de systeem- en leefwereld op twee praktijklocaties in de bestaande bouw: in een wooncomplex voor senioren, De Eemgaarde, en in de dorpskern van Hooglanderveen. Bij beide locaties betreft het een domeinverbindende samenwerking met de woningcorporatie Woonzorg Nederland, zorgorganisatie Beweging 3.0, welzijnspartij Indebuurt033 en de gemeente.

Poliste is nu een halfjaar bezig op beide locaties. Wat goed werkt is het duidelijke mandaat en de bestuurlijke steun, dat aan de voorkant van de samenwerking is geborgd. Ook noemt ze de organisatie van het strategische kernteam (zonder bewoners) en de operationele, slagvaardige locatieteams met bewoners. Verder van belang zijn: een ontmoetingsruimte, organisaties die over hun eigen domein durven te handelen, een gezamenlijke casuïstiekbespreking en een bewonersgroep als expertgroep. Als werkzame principes ervaart ze: samen leren en experimenteren; kleinschalig beginnen, groots leren; de leefwereld als vertrekpunt en investeren in samenwerking aan de voorkant.

Verschil in tempo

Hoe positief ook, er zijn ook signalen over waar het in de praktijk schuurt. Een belangrijk punt is daarbij ‘verschil in tempo’. Kleine stapjes vragen soms een ander tijdpad. Correspondeert het tempo van de transitie in de leefwereld op dit vlak met de financiële en organisatorische afspraken in de systeemwereld? Komt het van bovenaf bedachte concept goed overeen met het bottom-up gedachtegoed? Specifiek noemt Poliste het (tijdig) verantwoording afleggen voor ontvangen SPUK-DOS-gelden. Toch ziet ze een zichtbare beweging vooruit. Er zijn korte lijntjes gelegd met de bewoners. Bewoners voelen zich gezien en kleine resultaten versterken het geloof in de beweging naar een zorgzame gemeenschap.

Blijf nog beter op de hoogte van al ons nieuws en abonneer je op de wekelijkse nieuwsbrief van Stedebouw & Architectuur.

Bron: ZorgSaamWonen