De Bataafse Kamp in Hengelo van statisch schoolgebouw naar duurzaam wooncomplex

Impressie van het tot wooncomplex verworden schoolgebouw, De Bataafse Kamp in Hengelo. Beeld: Space&Matter
Het modernistische complex werd in 1954 gebouwd naar een ontwerp van G. Feenstra en E.H. van Broekhuizen om plek te geven aan het Gymnasium, de Hogere Burgerschool (H.B.S.) en de Middelbare Meisjesschool (M.M.S.). Tot de zomer van 2018 hebben diverse scholen zich gehuisvest in het gebouw. Voor veel (oud-)Hengeloërs zijn het gebouw en het park onderdeel van hun verleden.
De historie en statigheid vormen het uitgangspunt voor het ontwerp van Space&Matter, dat zoveel mogelijk het bestaande gebouw intact laat. De imposante trappenhuizen, strakke gevels uit de wederopbouw en de hoofdvorm rond een hof blijven behouden. Met veel respect voor de monumentale waarde van het gebouw, maakt het ontwerp drie essentiële ingrepen om van het schoolgebouw een woongebouw te maken. Een doorbraak in het midden van het hoofdgebouw voor een nieuwe entree, een toegevoegde gevellaag met balkons, terrassen en pergola's, en het 'optillen' van het dak voor een nieuwe laag penthouses.
Aan de noordzijde komt een nieuwe entree waarmee het gebouw een logisch adres krijgt. Door de toevoeging van balkons en erkers op diverse plekken ontstaat een levendig geheel. Als een kroon voegt het ontwerp een nieuwe laag penthouses toe op het hoofdgebouw. Iedere woning heeft een eigen buitenruimte. Een tuin, balkon of dakterras, met de stad als voortuin en het park als achtertuin.
"We hebben hard ons best gedaan om het monumentale karakter van de school, zowel aan de buiten- als aan de binnenkant, in ere te laten, en tegelijk levendige en duurzame parkwoningen te creëren", vertelt Tjeerd Haccou, medeoprichter van Space&Matter.

Hoogteverschillen
De Bataafse Kamp bestaat uit vijf gebouwdelen. Het hoofdgebouw, twee zijvleugels en twee gymzaalvleugels. Tussen de gebouwdelen bestaan veel hoogteverschillen. Deze hoogteverschillen in combinatie met de schoolindeling maken de transformatie een uitdaging. Juist door deze uitdaging ontstaat een woongebouw waar geen van de 44 woningen hetzelfde is. De woningen komen in vijf typologieën; twintig appartementen, acht maisonettes, zeven parkwoningen en vijf stadsvillas.
Bij de appartementen, met een verkoopprijs vanaf 420,000 euro, wordt de bestaande gangstructuur onderdeel van de woningen die zich typeren door grote raampartijen met uitzicht op het binnenhof, het park en de stad. Met slim gebruik van de kelder of de zolder ontstaan ruime maisonnettes langs het binnenhof afgewisseld met stadvilla’s die zich over drie of vier woonlagen uitstrekken. De parkwoningen bevinden zich in de voormalige gymzalen, die veel keuzevrijheid voor de indeling bieden. Bovenop het hoofdgebouw vouwen vier exclusieve penthouses zich om dakterrassen heen.
Passief warmteconcept
In het souterrain bevinden zich de bergingen en aan de noordzijde en voor de deur bij de losstaande woningen zijn de parkeerplaatsen. De aardgasloze woningen zijn energiezuinig en duurzaam ontwikkeld met als streven een passief warmteconcept. Er wordt zo veel mogelijk van het oude gebouw hergebruikt. Voor bouw- en sloopmateriaal dat niet in het gebouw hergebruikt kan worden, is een zogenaamde ‘urban mine’ aangelegd.
Het Bataafse Park
Het Bataafse Park is door Niek Roozen Landscape herontworpen vanuit dezelfde principes als bij het Bataafse Kamp. Sterke elementen zoals de kunst, de bomen en de zandrug worden behouden en versterkt, en nieuwe functies worden toegevoegd. De in verval geraakte parkvijver wordt gerestaureerd en dient naast ruimtelijk element ook als functioneel element voor de opvang van regenwater. In droge tijden kan deze buffer gebruikt worden voor bewatering van planten en bloemen. Voor de bewoners is het park als een achtertuin die ligt in het verlengde van balkon, tuin en hof. De grens tussen privaat en openbaar verschuift geleidelijk.
Bataafse Kamp is momenteel in aanbouw. Het overgrote deel van de woningen is verkocht. Naar verwachtingen worden de woningen in 2024 opgeleverd.

Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Gezonde en duurzame scholen: wie wordt de Smaakmaker 2025?
27 jun om 09:30 uur 3 minOp woensdag 5 november 2025 vindt de vijfde editie van het Duurzame & Gezonde Scholen Congres plaats. Een…
Modernisering onderwijsvastgoed moet radicaal anders
26 jun om 07:30 uurDe nood tot vernieuwing van onderwijshuisvesting is hoog. Te veel schoolgebouwen zijn gedateerd en ongezond.…
Van der Pekbuurt: verrassend eenvoudig en geraffineerd
19 jun om 07:30 uur 6 minDe Van der Pekbuurt lag onlangs nog onder een kritisch vergrootglas, maar je kunt het ontwerp van Jan Ernst van…
Geven we nog wel les in gezonde gebouwen?
11 jun om 09:00 uur 4 minDe nood wordt steeds hoger: geven we kinderen nog wel onderwijs in gezonde gebouwen? Het is één van de centrale…
Stimulansen voor gezonde schoolpleinen
10 jun om 07:30 uur 11 minIn opdracht van de gemeente Den Haag onderzocht Esther Vlasveld, adviseur gezonde leefomgeving bij GGD…
Scholenbouw vraagt om samenwerking en standaardisatie
18 apr om 07:30 uur 10 minTijdens het seminar De leerling en leraar centraal, eind maart in de monumentale aula van het Libanon Lyceum (…
Missen woningcorporaties straks tientallen miljarden euro's?
17 apr om 11:30 uur 5 minBranchevereniging Aedes is allesbehalve blij met het actuele voorstel van de regeringscoalitie om de huren in…
Transformatie van stedelijke rafelrandjes
16 apr om 07:30 uur 8 minDe nieuwe Stedebouw & Architectuur is uit! Met een fraaie uitwerking van het thema Transformatie &…
Reactie toevoegen