Renovatie monumentale Museum Paleis Het Loo opgeleverd

De ingreep van KAAN Architecten is ingegeven door de onlosmakelijke verbinding tussen architectuur en de barokke compositie van weelderige tuinen met waterpartijen. De gehele uitbreiding is ondergronds gerealiseerd en de nieuwe waterpartij is met de architectuur geïntegreerd, waardoor de traditie van een totale compositie zich voortzet zonder het historische beeld te verstoren.

 Tussen de zijvleugels bevindt zich de Bassecour, vroeger een binnenplein met parterres van gras en een watergoot voor paarden. Nu is het omgetoverd in een ruimte met centrale fontein, omringd door vier glazen oppervlakken waarover een dun laagje water zweeft en die omkaderd zijn met natuursteen. De Bassecour is niet meer enkel het voorplein van het paleis, maar dient nu als dak van de ondergrondse uitbreiding. Bij daglicht weerspiegelen de vier centimeter diepe bassins het monumentale paleis en het licht dat naar beneden doordringt geeft een schitterend effect binnen de nieuwbouw. 

In plaats van een prominente entree aan de Bassecour zijn de ingangen aan de uiteinden van de paleisvleugels geplaatst. Sporen uit het verleden blijven zichtbaar in de marmeren inzetstukken op de muren, waar de oude structuur plaats heeft gemaakt voor de lantaarnachtige ingangspaviljoens. Bezoekers worden naar beneden geleid naar het balkon waar alle noodzakelijke voorzieningen zijn ondergebracht en waar de weg verder leidt naar de Grand Foyer.

Grand Foyer als basis van de uitbreiding

De Grand Foyer is het centrale punt van de ondergrondse uitbreiding. Het strekt zich uit langs de centrale as en vormt een dubbele verbinding met het historische gebouw. In fysieke zin delen de oude en nieuwe delen van het paleis een gewelfde trapzaal. Visueel biedt dit een nieuwe een bijzondere kijk op het oude: via het glazen dak en de Bassecour bassins is het paleis te zien. In het hart van de Grand Foyer, direct onder de fontein, duidt een grote windroos in de vloer het middelpunt van de uitbreiding aan en nodigt het de bezoeker uit een richting te kiezen – doorgaan naar het Corps de Logis, de tentoonstellingszalen betreden, richting de oostvleugel lopen of terugkeren naar het entreebalkon. 

De ondergrondse uitbreiding zet de logica van de symmetrische barokke compositie en de Corps de Logis voort in de plattegrond. De oorspronkelijke indeling van het paleis bestaat uit een vestibule met centrale trap en naastgelegen zalen bestemd voor audiënties bij de koning. Ditzelfde principe vormt de basis van de uitbreiding waarin de Grand Foyer met aan weerszijden de tentoonstellingszalen in verbinding staat met de Grote Trap naar het paleis. Ten westen van de Grand Foyer bevinden zich ruime vierkante zalen met bijna vijf meter hoge plafonds, waar tijdelijke exposities gehouden worden. Daarboven is in de historische westvleugel een museum speciaal voor kinderen ingericht onder de naam Juniorpaleis. De oostvleugel is bereikbaar via de schitterende trapzaal en presenteert de geschiedenis en hedendaagse activiteiten van het koninklijk huis in een permanente tentoonstelling De Oranjes.

Restauratie

Onderdeel van het project was een zorgvuldige restauratie van het historisch gebouw ten behoeve van betere technische installaties zoals een klimaatbeheersysteem en verbeterde faciliteiten voor bezoekers. Het dak van de Corps de Logis was voorheen niet toegankelijk maar een nieuw toegevoegd trappenhuis biedt nu een prachtig uitzicht over het terrein. Verder zijn de zijvleugels grondig gerenoveerd om ruimte te bieden aan nieuwe tentoonstellingen, terwijl de oude balzaal naast de westvleugel tot restaurant is getransformeerd.

Speciale aandacht is besteed aan de afwerking van de trappen, vloeren en muren, die op elkaar aansluiten in patroon en materialisatie. Door gezandstraald, gezoet en gepolijst marmer af te wisselen is een subtiele gelaagdheid bereikt, die vervolgens speels tot leven wordt gebracht door weerspiegelingen van het daglicht via de waterbassins. Tegenover het geaderde witte marmer staat de warmte van het notenhout op de deuren, overal waar men de overgang maakt naar nieuwe ruimtelijke ervaringen. Het patroon op het hout verbeeldt een oranjebloesem blad, of bloemen en vlinders gezien in veelvoud, als verwijzing naar de tuinen en hun grafische symmetrie. Dit patroon is ook terug te vinden op de deurklinken, in diverse meubelstukken en in de wandkleden van het restaurant.

Op het eerste gezicht zijn de renovatie en uitbreiding onzichtbaar, maar de vernieuwing wordt langzaam onthuld door een reeks weloverwogen elementen. Elk element moet de bezoekerservaring verrijken zonder afbreuk te doen aan het monument, waardoor Paleis Het Loo een vitale culturele instelling blijft voor de toekomst.