Woon je in een hofje, dan bof je!

maandag 5 januari 2015
timer 4 min
In 1995 woonde ik een half jaar in Charlottenburg Berlijn. Het was in de tijd dat Christo de Reichstag inpakte, een zinderende en zwoele zomer.


Voor mij was Berlijn een nieuwe ontdekking, met die spannende combinatie van grootstedelijkheid en onverwachte stille plekken. De stad leek wel gebouwd met talloze hofjes en binnentuinen, waar het tempo omlaag ging en de warmte in de lucht bleef hangen. En aan het einde van de dag kwamen de Berlijners te voorschijn, keerden de leefgeluiden terug. leefden daar vooral ‘s avonds, zo leek het wel. Ik moest denken aan Bordewijk en de Haagse Passage, die relatie tussen mensen, stenen en stijlen. Woonde ik maar in een hofje, in plaats van een appartement 2 hoog achter in een oude wijk in Utrecht.
 

Inrichtingspakketten

Woon je in een hofje, dan bof je! was de naam van een project in de stad Groningen van een tien, twaalf jaar geleden. Kees van der Helm, die ik kende van het LPB – Platform voor wijkgericht werken, stuurde mij de informatie toe. Samen met de woningcorporatie stelde de gemeente drie inrichtingspakketten op waaruit de inwoners konden kiezen hoe hun hofje er in de toekomst uit zou zien. In 2006 zocht ik voorbeelden van inrichting en beheervormen voor hofjes vanwege het Enschedese project De Unieke Brink. Nog steeds zie ik hofjes als een bijzondere vorm van stedenbouw en architectuur, met een aparte grammatica die gelezen en gebruikt wordt door inwoners en bezoekers.
 

Berlijnse praktijk

In Nova Terra van juni 2010 worden meningen gegeven over plezierig wonen in extreem hoge dichtheid. Mijn voormalige collega Hans Karssenberg woont zelf op het Westerdok met de ingang op een stads hofje, maar dat noemt hij jammer genoeg niet als kwaliteit van de openbare ruimte. Hij benadrukt vooral de dakterrassen en de diepe balkons als voorwaarde voor plezierig wonen, wat toch gaat om een meer besloten en privégebruik van de buitenruimte. Ik denk dat hofjes en binnentuinen een andere verhouding hebben tussen inwoners en bezoekers. Meer in het voorbeeld van Le Medi in Rotterdam, de tuin van de voormalige school Nieuw Rollecate in Deventer of zoals ik mocht zien in Glaucha Halle. In Halle is een aantal bewoners begonnen met het weer in gebruik nemen van hun omsloten binnentuin. Voor mij bijna een Berlijnse praktijk: gewoon aan de slag met het op orde brengen van het groen en afspraken maken over het onderhoud en gebruik. Bijzonder is natuurlijk dat het niet gewoon meer is om je te bemoeien met de openbare ruimte, ook niet als het je gezamenlijke achtertuin is. Misschien heeft dat met de ontstane cultuur van Oost-Duitsland te maken, waar samenwerken vooral op verzoek van de overheid of instanties gebeurde. Of misschien wel met de situatie van Glaucha in Halle, met veel leegstaande woningen door verhuizingen, want het is een krimpgebied.
 

Beren op de tuin

Dat gevoel van een 'Berlijnse' praktijk komt ook omdat het vooral jonge mensen zijn die zich inzetten voor hun binnentuin. Zij proberen anderen te betrekken en de groep vrijwilligers breidt zich langzaam uit tot nu zeven mensen. Het is ook een echt burgerinitiatief, de gemeente mag meedoen. Voor mij is het ook echt bottom-up werken, vol valkuilen en beren op de tuin. Soms vergeten we als toeschouwers en professionals wel eens dat dergelijke initiatieven niets hebben aan kritiek en cynisme over aantallen deelnemers en continuiteit in de toekomst. Het gaat erom dat deze binnentuin nu toewijding en zorg krijgt, en de toekomst is niet meer dan heel veel nu’s achter elkaar. Dan bof je, als je in Glaucha woont.

 

(Oorspronkelijk geplaatst op 26 juni 2010: Hart en Handen aan de Stad)

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Werksessies natuurinclusief bouwen voor gezonde bewoners

26 mrt om 15:30 uur

Ben je een gebiedsontwikkelaar of projectontwikkelaar en ben je geïnteresseerd in hoe groenvoorzieningen in…

Lees verder »
descriptionArtikel

De kracht van geografische data voor een breder publiek

22 mrt om 12:00 uur

Actuele vraagstukken als de woningnood en klimaatverandering vragen om oplossingen die moeten komen van…

Lees verder »
descriptionArtikel

Vijf maatregelen om funderingsschade goed aan te pakken

1 mrt om 10:00 uur

De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur verwacht dat vierhonderdduizend panden in Nederland te maken…

Lees verder »
descriptionArtikel

Symposium over de kansen voor waterrijk bouwen

29 feb om 07:30 uur

Tijdens het symposium Building the Future, op maandag 18 maart in Zwolle, wordt ingegaan op stedenbouwkundige…

Lees verder »
descriptionArtikel

Metamorfose van de lelijkste straat van Arnhem

28 feb om 07:30 uur

Het Centrum Architectuur, Stedenbouw en Landschap van Arnhem (CASA) beloonde de Ingenieur J.P. van…

Lees verder »
descriptionArtikel

Droge voeten in je woning dankzij groennorm

23 feb om 07:30 uur

Drie grote banken pleitten deze week voor de invoering van een klimaatlabel voor koopwoningen. Maar wat nu als…

Lees verder »
person_outlineBlog

Rijke biodiversiteit: gunstige invloed op gezondheid

15 feb om 07:30 uur

Biodiversiteit heeft niet alleen betrekking op de planten- en dierenwereld. Een rijke biodiversiteit heeft ook…

Lees verder »
descriptionArtikel

Nieuwe groennorm steden vergt vele miljarden

13 feb om 07:30 uur

Geen enkele bestaande norm in Nederland stelt kwaliteitseisen aan groenvoorzieningen. Mocht er alsnog een…

Lees verder »