De toekomst van de architectuurpraxis: techhubs en aandacht voor soft skills
Auteur: Peter Bekkering
Fred Schoorl is sinds eind 2010 directeur van de Bond Nederlandse Architecten (BNA). Op de vraag welke significante veranderingen hij ziet in de architectuurpraxis noemt hij als eerste de nieuwe opgave wat betreft circulair bouwen. “We hebben daar als BNA begin 2018 ook een manifest over gepubliceerd, omdat iedereen op zoek is naar wat circulair bouwen is. Vaak gaat circulair bouwen over materialen en ontwerpprincipes, maar natuurlijk is er ook de optie van niet bouwen, de hoogste vorm van circulair.”
Een tweede significante verandering is volgens Schoorl de technologische ontwikkeling. “Die gaat een enorme impact hebben. Vier jaar geleden hebben we als BNA een scenarioverkenning gedaan over de impact van technologie op de branche en op expertberoepen. Zelf baseer ik me daarbij vaak op het boek The Future of the Professions van Richard Susskind. Daarin wordt aangegeven hoe het negentiende-eeuwse concept van expertberoepen langzaam zal gaan verdwijnen, omdat iedereen door de technologische ontwikkelingen tegenwoordig alles kan weten.
Vertaald naar de wereld van architecten betekent dat, dat de computer het ontwerpwerk deels overneemt: hij verwerkt de input en komt vervolgens met talloze ontwerpmogelijkheden.” Die technologische ontwikkeling heeft echter niet alleen invloed op hoe en met welke middelen op architectenbureaus wordt gewerkt – bijvoorbeeld via BIM – maar ook op de klantvraag: “De markt zal andere zaken gaan vragen vanwege de technologische mogelijkheden. Zaken die daarbij een rol gaan spelen zijn big data, AI en parametrie. Ik ga daar later verder op in. Je ziet nu ook architectenbureaus ontstaan die zich heel erg op die tech richten.”
Een derde significante verandering tenslotte is wat Schoorl de ‘hybridisering’ van het vakgebied noemt: “Ik heb het dan binnen het vakgebied over de vervagende grenzen tussen architectuur en stedenbouw en landschap. Maar hetzelfde zie je ook binnen de bouwketen. De klassieke keten met afzonderlijke rollen maakt plaats voor ketenintegratie. En soms wordt ook een schakel in de keten overgeslagen of vindt zelfs keteneliminatie plaats. En ontstaat een situatie waarin ontwerp, bouw en productie in één hand terechtkomen. Met als gevolg dat er ook andere verdienmodellen ontstaan.”
Enorme impact
De drie veranderingen hebben volgens Schoorl op verschillende niveaus enorme impact op de architectuurpraxis: op het beroep, op hoe je werkt, op hoe je samenwerkt en op de markt. Schoorl ziet ook nieuwe soorten architectenbureaus ontstaan: “Zoals de tech-architect die op basis van producten gaat werken. En de architect die puur op basis van data gaat werken.
Een derde voorbeeld is de architect die werkt vanuit de beleving en daar bijvoorbeeld VR bij gebruikt. Zoals Personal Architecture, een bureau dat VR gebruikt om acquisitie te doen maar ook om klanten te begeleiden. De gebruiker wordt bij hen door VR een actor in het ontwerpproces. Daarnaast heb je het parametrisch ontwerpen, waarbij op basis van data en relaties tussen delen van een bouwwerk een ontwerp wordt gegeneerd en waarbij iedere verandering in het ontwerp meteen wordt doorgerekend in het hele ontwerp.
Dat parametrisch ontwerpen maakt nieuwe ontwerpen mogelijk, ontwerpen die voorheen soms onmogelijk leken, maar nu op basis van doorrekening plotseling wel mogelijk blijken te zijn.” Een mooie en belangrijke bijvangst van de technologische ontwikkeling in de architectuurpraxis is volgens Schoorl daarnaast dat de foutmarge drastisch afneemt. “Want dat blijft een groot probleem in de bouw.” Schoorl haalt in dat verband de robot in de vorm van een hond aan, die tijdens de bouw een gebouw ingaat en daar alle metingen verricht. “Die robot controleert middels een permanente technologische scan of alles gedaan wordt zoals het gedaan zou moeten worden. Met als resultaat nul fouten.”
Dit is slechts een fragment van het interview met Fred Schoorl, dat eerder verscheen in de Innovatiecatalogus 2021. De hele editie lezen? Dat kan door hem na te bestellen of te downloaden.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Groot deel gebouwde omgeving toe aan vervanging
19 apr om 07:30 uurNederland heeft altijd hard gewerkt aan de kwaliteit van de gebouwde omgeving. Om de kwaliteit van de…
Kun je vernieuwen door het verleden te omarmen?
17 apr om 07:30 uurTijdens het nieuwe kunst- en architectuurfestival Cherish or Destroy luidt de centrale vraag: in hoeverre moet…
Waar kan er in Nederland nog worden gebouwd?
16 apr om 07:30 uurHet ministerie van Infrastructuur en Waterstaat publiceerde onlangs sturingskaarten, waaruit blijkt waar in de…
Challenge geeft inzicht in vergroeningspotenties
11 apr om 07:30 uurHoe groen is jouw stad? Met de Groene Stad Challenge krijgen gemeenten daar een goed inzicht in, zoals blijkt…
Almere zet verdichting in voor vergroening
10 apr om 07:30 uurVoor het eerst in de geschiedenis van Almere wordt het stedelijk gebied verdicht. In het hart van de stad zijn…
De impact van verdichting bij een stationsgebied
8 apr om 07:30 uurIn een nieuwe uitgave van De Zwarte Hond vertelt Daan Zandbelt over de kansen voor…
Historische singelstructuur Utrecht in ere hersteld
4 apr om 07:30 uurDe stad Utrecht werd eeuwenlang omsingeld door water tot vijftig jaar geleden een gedeelte van de singel werd…
Blue zones bieden een wenkend perspectief
3 apr om 07:30 uurBlue zones zijn plekken in de wereld waar mensen relatief lang en gelukkig leven. “Blue zones bestaan overal,…
Reactie toevoegen