De Afsluitdijk staat aan vooravond historische versterking
De Afsluitdijk is een waterbouwkundig icoon. Voltooid in 1932, beschermt de 32 kilometer lange waterkering (de langste dam van Europa) Nederland al bijna 90 jaar tegen overstromingen. Een indrukwekkend werk van Nederlandse ingenieurs, en naast de Chinese Muur één van de twee door mensen gemaakte bouwwerken die zichtbaar zijn vanuit de ruimte.
Met respect voor het waterbouwkundig erfgoed ontwerpt Benthem Crouwel Architects met West 8 verschillende verstevigingen en vernieuwingen: versterking van de dijk, nieuwe pompgemalen die het mogelijk maken ook bij hoog water in de Waddenzee water uit het IJsselmeer te pompen, een vismigratierivier en een nieuw fietspad aan de zeezijde. Het beroemde Dudokmonument krijgt een update. Benthem Crouwel Architects is binnen het team van Levvel verantwoordelijk voor de architectonische kwaliteit van de werkzaamheden.
Een nieuwe dijkversterking
Vanaf de kant van de Waddenzee wordt de dijk versterkt en verhoogd. Het nieuwe ondertalud zal bestaan uit speciaal voor dit project ontwikkelde betonelementen, de zogenaamde Levvel-blocs. Deze zijn doorontwikkeld vanuit de bestaande X-blocs die veel gebruikt worden voor waterkering en dijkversterking.
De vismigratierivier. Credit: Benthem Crouwel Architects
Het innovatieve Levvel-bloc is makkelijker te plaatsen en bevat minder beton. Door zijn symmetrie en regelmatige plaatsing geeft het blok een rustig beeld dat past bij het strakke, autonome karakter van de dijk. In de openingen van de blokken wordt grit geplaatst om de groei van zoutminnende planten te bevorderen. Samen met nieuwe stormvloedkeringen bij Kornwerderzand en Den Oever zorgen deze aanpassingen voor een Afsluitdijk waarvan de veiligheid tenminste tot 2100 gegarandeerd is.
Spuien als het kan
Het huidige spuicomplex bij Den Oever wordt uitgebreid met extra spuisluizen. Bij een hoge waterstand in de Waddenzee is spuien niet mogelijk en moet het tevens mogelijk zijn om water uit het IJsselmeer af te voeren. Daartoe worden hier twee grote pompgemalen geplaatst.
Vrij baan voor de vissen
Sinds de voltooiing van de dijk in 1932 is het voor de trekvissen die zowel in zoet- als zoutwater leven onmogelijk om vrij tussen IJsselmeer en Waddenzee heen en weer te bewegen. Vissen die van de Waddenzee naar het IJsselmeer willen zwemmen moeten sterk genoeg zijn om tegen de stroom in te kunnen. Bij Kornwerderzand wordt een vismigratierivier aangelegd, wat een positieve uitwerking op de visstand zal hebben. De rivier moet de vissen vrij doorgang bieden terwijl zoet en zout water gescheiden blijven.
Fietsen met uitzicht
Het huidige fietspad heeft aan de ene kant uitzicht op de autoweg, aan de andere kant op de hoge kruin van de dijk. Dit fietspad blijft behouden en in de nieuwe situatie komt er een extra fietspad aan de kant van de Waddenzee, over de gehele dijk met vrij en weids uitzicht op de Waddenzee.
Dudokmonument
Het karakteristieke monument van Dudok wordt behouden en het gebied eromheen wordt uitgebreid en beter toegankelijk gemaakt voor het publiek. De huidige voetgangersbrug wordt vernieuwd en verplaatst waardoor het verticale karakter van het monument (uniek op de dijk) wordt versterkt.
Credit: Benthem Crouwel Architects
Planning
De werkzaamheden aan de Afsluitdijk starten naar verwachting eind 2018 en duren tot eind 2022. Doordat de werkzaamheden plaatsvinden vanaf de zeezijde, wordt de hinder voor weggebruikers aanzienlijk beperkt. Na de afronding van de werkzaamheden blijft Levvel nog voor 25 jaar verantwoordelijk voor het onderhoud.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Kun je vernieuwen door het verleden te omarmen?
17 apr om 07:30 uurTijdens het nieuwe kunst- en architectuurfestival Cherish or Destroy luidt de centrale vraag: in hoeverre moet…
Waar kan er in Nederland nog worden gebouwd?
16 apr om 07:30 uurHet ministerie van Infrastructuur en Waterstaat publiceerde onlangs sturingskaarten, waaruit blijkt waar in de…
Blue zones bieden een wenkend perspectief
3 apr om 07:30 uurBlue zones zijn plekken in de wereld waar mensen relatief lang en gelukkig leven. “Blue zones bestaan overal,…
Bouwiconen: Jimmy van der Aa trapt af met Peter Zumthor
27 mrt om 07:30 uurIn onze nieuwe rubriek Bouwiconen vragen we een Nederlandse architect naar het werk dat hem of haar veel…
De kracht van geografische data voor een breder publiek
22 mrt om 12:00 uurActuele vraagstukken als de woningnood en klimaatverandering vragen om oplossingen die moeten komen van…
Vijf maatregelen om funderingsschade goed aan te pakken
1 mrt om 10:00 uurDe Raad voor de leefomgeving en infrastructuur verwacht dat vierhonderdduizend panden in Nederland te maken…
Symposium over de kansen voor waterrijk bouwen
29 feb om 07:30 uurTijdens het symposium Building the Future, op maandag 18 maart in Zwolle, wordt ingegaan op stedenbouwkundige…
Metamorfose van de lelijkste straat van Arnhem
28 feb om 07:30 uurHet Centrum Architectuur, Stedenbouw en Landschap van Arnhem (CASA) beloonde de Ingenieur J.P. van…
Reactie toevoegen