Vuurtoreneiland: eeuwenoud fort wordt restaurant

woensdag 23 december 2015
timer 4 min
Vuurtoreneiland, een klein eiland in het Markermeer, was ooit een lichtbaken voor de scheepvaart op de Zuiderzee. Ruim 300 jaar na aanleg krijgt het eiland onder de rook van Amsterdam een nieuwe functie. Eigenaar Staatsbosbeheer benaderde enkele jaren geleden de markt om met exploitatie-, en consolidatie voorstellen te komen tot behoud van dit cultuur erfgoed. De uitkomst: bezoekers aan het eiland krijgen een culinaire belevenis. Onderdeel van het plan is dat het karakteristieke fort wordt verbouwd tot restaurant en ook de bunkers op het eiland worden geconserveerd. De aangetaste betonnen constructies vragen echter om een renovatie en een gedegen afdichting.

Vuurtoreneiland werd aangelegd in 1701. In 1893 maakte de originele stenen vuurtoren, genaamd de ‘Lantaarn van Ydoorn’, plaats voor een vuurtoren van gietijzer en staal. De metalen toren staat er nog steeds en is inmiddels een monument.


Samen met Fort Pampus en Fort Diemerdam vormde Vuurtoreneiland vanaf 1883 de beroemde Stelling van Amsterdam. Een stelling ter verdediging van aanvallen vanuit de Zuiderzee. De Zuiderzee is niet meer en Vuurtoreneiland verloor haar functie. Wat overbleef is een uniek stukje historie. Naast een fort zijn er verschillende bunkers aanwezig en is het eiland een beschermd natuurgebied. Flora en fauna is rijkelijk aanwezig. Vuurtoreneiland is een populaire bestemming voor vogelaars.
 

Cultureel erfgoed behouden als restaurant 

Eigenaar Staatsbosbeheer heeft als taak de natuurwaarden van het eiland te bewaken. In 2012 ging de organisatie aan de slag met de vraag: Hoe houden we deze waarden in stand, maar geven we tevens ruimte aan het publiek om te genieten van dit bijzondere stukje cultureel erfgoed? Diverse plannen dienden zich aan en de keuze viel op het plan van horecaondernemer Brian Boswijk en Sander Overeinder. Zij realiseerden een kleinschalig ‘zomerrestaurant’ in een transparante ‘kas’ op houten vlonders. Genieten van lekker eten in een intieme sfeer en in direct contact met de omliggende natuur.


De komende jaren wordt gewerkt aan verdere ontwikkeling van het eiland. Onderdeel hiervan is een nieuwe bestemming voor het fort: een winterrestaurant.
 

Betonnen constructies conserveren 

Het fort is voorzien van een betonnen dak dat leunt op een zware stalen constructie. Door weer en wind was het beton behoorlijk aangetast en niet meer waterdicht. Na een grondige inspectie door Ivacon werd een plan van aanpak opgesteld om het dak waterdicht te maken met de systemen van Triflex. Rob Braaksma, directeur van Ivacon, was eerder betrokken bij renovatiewerkzaamheden van monumenten op het nabij gelegen Pampus.


Over dat project vertelt Braaksma: ‘Op Pampus ging het om bunkers waarbij bezoekers ook over het dak moesten kunnen lopen,’ vertelt Braaksma. ‘Het oppervlak diende slijtvast te zijn en voldoende grip te bieden. We hebben de bunkers daar eerst voorzien van een volledig gewapende systeem. Een scheuroverbruggend en zeer duurzaam afdichtingsysteem. Vanwege de beloopbaarheid hebben we de afdichting behandeld met Triflex Finish. Door het toevoegen van kwartszand ontstaat extra grip. Wel zo veilig voor de bezoekers.’


In 2015 startten Ivacon en BunkerQ, bureau voor erfgoedontwikkeling en restauratie, op Vuurtoreneiland met voorbereidende en herstelwerkzaamheden van het dak van het fort. Geen klein oppervlak, in totaal ging het om 1.000 m². Nadat het beton was hersteld, kon het dak waterdicht gemaakt worden. Ook de bunkers op het eiland kregen een naadloze waterdichting. Er werd gewerkt met Triflex ProTect. Een 2-componenten afdichtingshars op basis van Polymethylmethacrylaat. Een gewapend systeem, scheuroverbruggend en extreem weersbestendig. Geen overbodige luxe in een omgeving waar de elementen volledig hun gang kunnen gaan.
 

Eerste rang op Vuurtoreneiland 

De renovatie en afdichting was dan ook een hele onderneming. Alhoewel in 1996 een brug naar het vaste land werd aangelegd (Vuurtoreneiland werd daarmee een schiereiland), konden de mensen van Ivacon deze niet gebruiken. ‘De brug biedt toegang tot een beschermd vogelgebied en is behoorlijk smal,’ vertelt Braaksma. ‘Aan- en afvoer van materiaal en apparatuur voor de renovatie ging dan ook over het water. Met bootjes via de jachthaven van Durgerdam.


Het vraagt om een heel andere manier van werken. Bijzonder en soms ook best een uitdaging’, aldus Braaksma. 'Over het water, door weer en wind. Het kan er namelijk erg hard waaien. Gelukkig hadden we hulp van een lokale vervoerder die ervaring had met transport over het water en het gebied goed kende. Het is een schitterende omgeving om te werken, heel speciaal en de moeite meer dan waard’, besluit Braaksma. ‘De zon die opkomt, wisseling van weersomstandigheden; Prachtig! Op Vuurtoreneiland zit je eerste rang.’

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.
Vuurtoreneiland: eeuwenoud fort wordt restaurant
d d
d d
d d
d d
d d
d d

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Inspiratiebron voor cruciale rol natuur in stedenbouw

16 sep om 07:30 uur

Stedenbouw gaat niet alleen over onder andere wijken, stenen en parkeerplaatsen, de openbare ruimte en groen…

Lees verder »
descriptionArtikel

Goede integrale groennorm maakt einde aan verwarring

10 sep om 07:30 uur

Tal van organisaties en partijen uit de bouw roepen de politiek op om te kiezen voor een realistische groennorm…

Lees verder »
descriptionArtikel

Experimenten maken stadsgroen klimaatrobuust

6 sep om 07:30 uur

Stadsgroen fleurt niet alleen straten op, maar heeft nadrukkelijk ook een functie voor klimaatadaptatie, de…

Lees verder »
descriptionArtikel

Welke wijken, buurten en kernen gaan van het aardgas af?

15 aug om 07:30 uur

De Handreiking Warmteprogramma ondersteunt gemeenten bij het opstellen van een Warmteprogramma. Dit programma…

Lees verder »
descriptionArtikel

Eindafrekening van Kaderrichtlijn Water zal genadeloos zijn

14 aug om 13:00 uur

De doelstellingen van de Kaderrichtlijn Water gaat Nederland bij de toetsing in 2027 niet halen. Dat vindt…

Lees verder »
descriptionArtikel

De natuurinclusieve missie van Bauke de Vries

13 aug om 07:30 uur

De transitie naar een natuurinclusieve, duurzame en klimaatbestendige leefomgeving is niet van vandaag op…

Lees verder »
descriptionArtikel

De stad en de verwoestende kracht van water

9 aug om 09:00 uur

Museum Flehite in Amersfoort snijdt momenteel een thema aan dat wij dit jaar ook nadrukkelijk in de spotlights…

Lees verder »
descriptionArtikel

Super Skin voor gevels en interieurs in Ahoy

24 jul om 07:30 uur

Tijdens ARCHITECT@WORK, op 11 en 12 september in Rotterdam Ahoy, staat er onder het motto 'Super Skin' een…

Lees verder »