Wildopvang Avolare: lichtend voorbeeld van circulaire houtbouw
Het ontwerpproces startte eind 2016. Gert-Jan Nefkens trad op als initiatiefnemer, die al vroeg in het proces aanklopte bij Daan Bruggink van ORGA architect. Brugginks bureau werkt veel met circulaire ontwerpen en ontwierp eerder ook dierenverblijven en medische praktijken, een doorslaggevende factor. “Je vindt nergens een architect die gespecialiseerd is in het ontwerpen van een wildopvang, dus dit paste zo goed als het maar kon,” aldus Thijs Devlin, manager bij Stichting Avolare.
Stikstofeuvel
Voor Avolare was dit project een zoektocht in het onbekende. “Wij zijn voor het eerst met circulariteit bezig, vanuit de gedachte dat het gebouw bij de omliggende natuur – een Natura 2000-gebied – moet aansluiten”, aldus Nefkens. “Je komt dan gauw op circulariteit uit, want ook daarmee help je de natuur.” Dat bleek een redding te zijn toen eind 2019 de stikstofproblematiek de kop opstak, vlak voordat met de bouw werd gestart.
Bruggink: “Omdat we voor houtbouw hebben gekozen, waren het relatief kleine knopjes waar we aan moesten draaien. We bouwden immers al heel schoon en dan tellen we de CO2-opslag van hout nog niet eens mee. Daarmee konden we de uitstoot van 16.000 kg naar 2.000 kg verlagen, maar we moesten naar 0.” Na overleg met aannemer Van Engen bleek de oplossing te schuilen in de logistieke kant. “De kraan- en graafwerkzaamheden werden elektrisch uitgevoerd”, aldus Bruggink. “Ook carpoolen en combineren van verkeersbewegingen zorgden voor een fikse reductie in uitstoot. Dat was wel
een papieren werkelijkheid, waardoor de bouwtijd langer uitviel.”
Impressie van het bovenaanzicht van Avolare, met links parkeergelegenheid en het pand. De overige ruimte is gereserveerd voor wildopvangen van diverse groottes, bereikbaar door twee looppaden. Beeld: ORGA architect
Houtbouw
Avolare kent een publiek deel, om bewustwording van het wild te stimuleren, en een zorgafdeling voor de wilde dieren. Deze maatschappelijke functie had een directe invloed op de gebruikte materialen. “Omdat er publiek bij komt, wilden we niet alleen een aantrekkelijk gebouw, maar ook een dat circulariteit uitstraalt”, vertelt Nefkens. “Bovendien heeft de Stichting Avolare – de gebruiker van het pand – niet veel financiële middelen beschikbaar, dus het was van belang dat het gebouw onderhoudsarm werd opgezet. Dan kom je al gauw op natuurlijke materialen uit.”
Uniek aan het proces achter de wildopvang is dat het team wegbleef van keurmerken zoals BREEAM. “We willen gewoon een natuurlijk goed gebouw bouwen, zonder een keurmerk dat je dwingt een technisch goed gebouw te bouwen”, aldus Bruggink. “Er zijn natuurlijk wel eisen waar een opvang aan moet voldoen”, voegt Nefkens eraan toe. “Denk aan werkbare en schone omgevingen voor de vrijwilligers die hier komen te werken. We hebben de eisen zelf hoger gesteld, omdat het idee is om zo circulair mogelijk te zijn.”
Bruggink: “We wilden de vrijheid hebben om te zoeken naar oplossingen. Ga je voor een keurmerk, of ga je voor de beste oplossing voor de gebruikers? Wij wilden in dit geval de dieren leidend maken, maar wel vanuit een duurzame en circulaire insteek. Zo bepaalden we dus zelf de eisen. Dat maakt het in mijn ogen niet minder reëel of kwalitatief. Ik denk dat het juist realistischer is.”
Lees verder in Stedebouw & Architectuur, thema Circulair Bouwen 2020
Dit is een voorpublicatie van het artikel Wildopvang Avolare: lichtend voorbeeld van circulaire houtbouw in het magazine Stedebouw & Architectuur, thema Circulair Bouwen van 2020, dat op 20 mei verschijnt. Dit magazine lezen? Dat kan! Download de editie op 20 mei in onze nieuwe online bibliotheek.

Artist impression van de uit hout opgetrokken Wildopvang Avolare. Beeld: ORGA architect
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Bouw moet zich voorbereiden op nieuwe Europese emissie-eis
23 jun om 13:45 uur 6 minDemissionair minister Mona Keijzer gaat de aangekondigde aanscherping van de milieu-prestatie-eis (MPG) voor…
De MPG in relatie tot groot en groots wonen
18 jun om 07:30 uur 10 minDe MPG zou moeten aanzetten tot het bouwen met zo min mogelijk absolute impact. Toch komen kleinere woningen…
Gevels van kersenpitten of rioolwater
17 jun om 07:30 uur 2 minIn onze digitale magazines ontdek je bijzondere aspecten van de bouw in de rubriek Bouwstenen. Zoals het…
Geven we nog wel les in gezonde gebouwen?
11 jun om 09:00 uur 4 minDe nood wordt steeds hoger: geven we kinderen nog wel onderwijs in gezonde gebouwen? Het is één van de centrale…
MVRDV neemt 'out of the box' wel heel letterlijk
6 jun om 07:30 uur 4 minMet een grote diversiteit aan uitkragende loggia's, erkers en hangende balkons tekent MVRDV voor een…
Na SAWA nog verder de hoogte in met hout
27 mei om 07:30 uur 5 minDeze maand ontvangen de eerste bewoners van SAWA in Rotterdam hun huissleutels. Daarmee is een belangrijke…
Kringloop Integratie Platform verlaagt kosten verduurzaming
26 mei om 07:30 uur 11 minKun je ruim 35.000 euro besparen door een woning slimmer te verduurzamen? Wel volgens transitiemaker Niels Rood…
De finesses van prefab houtbouw
19 mei om 11:00 uur 8 minOp de levendige vakbeurs Houtbouw gaf Bob Elzen (Treetek) vorige week een diepgaand inkijkje in de ontwikkeling…
Reactie toevoegen